Zaczyna się od sali sądowej, w której se­kretarz sądu odczytuje akt oskarżenia: "Dnia 17 stycznia 1895 roku w hotelu Maurytania zmarł nagle przyjezdny Fierapont J. Smiełkow, kupiec kurgański. Okoliczności, w któ­rych nastąpiła śmierć, nasuwały podejrzenie, że Smiełkowa otruto, aby obrabować go z pieniędzy, które miał przy sobie. Podejrze­nie zostało potwierdzone przez wyniki śledz­twa..." Rozprawa sądowa, którą pokazuje pier­wszy akt, zajmuje się potwierdzeniem wy­ników śledztwa. Na ławie oskarżonych sie­dzą Kartinkin, Boczkowa, Masłowa, trzy na wpół rodzajowe postacie, pozornie otępiałe, nieruchome, ale kiedy mowa o ich udziale w zabójstwie - każde z nich reaguje niepo­hamowanie, rzucają się na siebie i krzyczą, jak ludzie całkiem prości. Nawet Masłowa, przecie panna edukowana, próbuje tu, podobnie jak w scenach wię­ziennych, sposobem bycia upodobnić się do otoczenia. Może na solidarności z tymi mię­dzy których zepchną�