1. "Róża" jest najokrutniejszym z dramatów Żeromskiego; to egzorcyzmy duszy polskiej. Polska podłość i polska wielkoduszność, wola mocy i tchórzliwa słabość, patriotyczny frazes i serwilizm wobec zaborcy, służalczość uprze­dzająca, nachalna, żenująca samych zabor­ców - nikt chyba od czasów Słowackiego nie powiedział temu narodowi prawdy tak gorz­kiej. Tę gorycz akcentuje kieleckie przedstawie­nie ,,Róży", adaptacja, która pomija wszystko, co w tym dramacie letnie, co napisane raczej z myślą o sztuce niż o sprawie; reżyseria, która zamienia widowisko w okrutne misterium, gra aktorów - a zwłaszcza dwie role Nowickiego jako Anzelma i Stramy jako Czarowica. W ich wykonaniu utwór Żeromskiego zmienia się w dantejską wędrówkę po piekle polskości. Tak zresztą, według wzorów Dantego i Krasiń­skiego zbudowana jest ,,Róża". Dramat zaczy­na się w momencie, kiedy Bożyszcze zwraca się do uwięzionego Czarowica: "Pójdziesz dziś ze mną w