August Strindberg, pisarz szwedzki, pisarz europejski, był reprezentantem modernizmu europejskiego, można by powie­dzieć: secesji, chociaż nie w wiedeńskim lecz w berlińsko-skandynawskim wydaniu. Tu jego droga skrzyżowała się z Przybyszewskim. Ale podczas gdy Przybyszewski uwiązł w modernie jak Mumia z "Sonaty widm" w umiłowaniu swej przeszłości - uwiązł i uwiądł niespokojny, niesamowicie twórczy duch Strindberga niósł go od jednego do drugiego eksperymentu. Od jednej do drugiej awangardy, od moder­nizmu daleko naprzód ku sztu­ce, która tworzyła się po pierw­szym i po drugim wojennym kataklizmie. Gdyby europejski modernizm nie wydał żadnego innego pisarza poza Strindbergiem, byłby już ocalony w pa­mięci pokoleń. A przecież modernizm to tyl­ko jedna z form twórczości Strindberga, który tworzył ekspresjonizm przed Kaiserem i Brechtem, kafkizm przed Kaf­ką, nad realizm przed Bretonem, przed Freudem wyczuwał psychoanalizę, przed Beckettem wzyw