Niedługo po głośnym przedstawieniu "12 improwizacji z "Dziadów"", danym na uroczyste otwarcie Sali Bogusławskiego, czyli odbudowanego po tragicznym pożarze dawnego Teatru Narodowego, w tej samej sali odbyła się premiera scenicznej wersji kantaty Stanisława Moniuszki "Widma", opartej na tle drugiej części Mickiewiczowskiego arcydramatu. Ten odmienny od niego tytuł otrzymał utwór Moniuszki, zresztą tylko ze względu na ówczesną rosyjską cenzurę, dla której "Dziady" (oczywiście z uwagi na ich część trzecią) były przysłowiową "czerwoną płachtą na byka". Dziady - prastare, z pogańskich jeszcze wywodzące się czasów litewskie ludowe nabożeństwo ku czci zmarłych - był to temat szczególnie bliski w tej właśnie krainie urodzonemu i wychowanemu Moniuszce. Już od młodych lat pisał on pieśni do poszczególnych fragmentów dramatu Mickiewicza, aż wreszcie fascynacja ta zaowocowała potężnym, oryginalnym w swej formie dramatyczno-kantatowym dzi