Stanisław Wyspiański napisał "Powrót Odysa" rekordowo szybko - w cztery grudniowe dni 1904 r. Rękopis ze zmianami i poprawkami, naniesionymi ręką jego ciotki Stankiewiczowej (sam twórca pisał już wówczas z dużym trudem), został oddany do drukarni w marcu 1907 r. Sztuką wydaną nakładem autora zainteresował się Adam Grzymała-Siedlecki, który projekt inscenizacji zdążył omówić z poetą tuż przed jego śmiercią. Do tej realizacji doszło dopiero w 10. rocznicę śmierci Wyspiańskiego - w 1917 r. w Teatrze Miejskim (dziś im. J. Słowackiego) w Krakowie. Niemal wszystkie następne wystawienia tego dramatu wiązały się z rocznicami śmierci lub urodzin autora. Tylko jedna inscenizacja "Powrotu Odysa" została odnotowana w historii polskiej sceny jako niekwestionowane wydarzenie - zrealizowana przez Tadeusza Kantora w tajnym Teatrze Niezależnym w Krakowie w 1944 r., z Odysem -Tadeuszem Brzozowskim ubranym w wyszarzały wojsko
Tytuł oryginalny
Spiskowy powrót
Źródło:
Materiał nadesłany
Rzeczpospolita nr 22