Bardzo mnie zainteresowała sztu­ka francuskiego pisarza Claude Aveline'a "Brouart i nieporządek", grana z tak dużym powodzeniem na scenie warszawskiego Teatru Dramatycznego. Jest to utwór, któ­rego wartość polega na podnieceniu wyobraźni, pobudzeniu do samo­dzielnej pracy myślowej wrażliwe­go widza. Dlatego sztuka ta wzbudza ożywione i pasjonujące dyskusje po każdym przedstawieniu. Działo się tak w Holandii (gdzie odbyła się prapremiera), a obecnie także w naszym kraju.
Spotkałem Aveline'a w Paryżu, w Institut d'Etudes Slaves; przy­szedł na jeden z odczytów urzą­dzonych podczas wizyty polskich pisarzy (Aveline - warto to przy­pomnieć - jest autorem pięknego szkicu o Adamie Mickiewiczu, na­pisanego dla książki wydanej przez Penclub polski, z okazji stulecia śmierci naszego poety, w 1955 ro­ku). Umówiliśmy się na spotkanie. I od razu dyskusja rozpoczęta się od tematów, poruszanych niedaw­no po premierze "Brouarta" w Warszawie. Pytam autora o jego własne zdanie na owe tematy.

- Niełatwo mi się wypowiadać - mówi Aveline. - Nie potrafię patrzeć na moje własne utwory "z zewnątrz", okiem obserwatora, jak to czasem czyni np. J. P. Sartre. Moje postacie nie są głosicielami określonych haseł, ale żywymi istotami. Temat nie sta­nowi dla mnie tezy. - Jak się ów temat krystalizuje? Jak powstaje? - Samoistnie. Prawie bez mojej in­terwencji, sam się rozwija. Stosunek autora do postaci jest w moim wy­padku zupełnie inny, niż w tak dziś głośnej we Francji "szkole spojrzenia na przedmioty" ("l'ecole d'objet"). - A jak się pan przygotowuje do pisania? - Proszę pana, Martin du Gard ro­bił sobie notatki tak szczegółowe, że nieraz wypadała jedna nota na każde zdanie projektowanej powieści. U mnie - inaczej. Temat utworu notuję sobie w 2-3 zdaniach, obejmujących zało­żenie, rozwiązanie, kilka punktów kulminacyjnych. Reszta się dokonywa w procesie, który można nazwać "se­kretem pisania". Jak Giraudoux - jestem dla siebie pierwsz