To - zdaniem kompozytora Krzysztofa Pendereckiego - najlepsza spośród inscenizacji jego słynnego oratorium scenicznego. "Raj utracony" z 1667 roku to pełna filozoficznych, teologicznych i moral­nych dygresji monumentalna wariacja Johna Miltona na temat biblijnej opo­wieści o stworzeniu człowieka, szczęśli­wych dniach Adama i Ewy w raju, ku­szeniu przez Szatana, grzechu i wygna­niu z ogrodu edeńskiego. Wrocławska inscenizacja dzieła, zamówionego w po­łowie lat 70. ubiegłego stulecia przez chi­cagowską Lyric Opera, to spektakl kla­rowny i precyzyjny, nieobciążony wydumaną symboliką i tylko chwilami osu­wający się w malowniczą dosłowność. Centralną postacią tego spektaklu jest Szatan: to on cierpi upokorzenie po wygnaniu, to on, wiemy wódz upadłej armii, szuka dla niej nowego, lepszego miejsca. Walka o duszę człowieka jest dla niego kolejnym zadaniem, z którym musi się zmierzyć, by - po raz kolejny - przegrać i uznać wyższość Stwórcy. Sp