Osoby

Trwa wczytywanie

Zofia Maria Dobrzańska-Fritsche

DOBRZAŃSKA Zofia, Maria, z Księżyków, Książyków, 2°v. Fritsche, pseud. Z. Mariewska (15 IV 1885 Poznań - 17 II 1963 Skolimów), aktorka. Była córką Franciszka i Ksawery Księżyków, żoną -> Juliana D., potem -> Ludwika Fritschego. W 1901-1905 pod pseud. Zofia Mariewska występowała w T. Polskim w Pozna­niu. 14 II 1906 w Poznaniu wyszła za mąż za aktora Juliana Dobrzańskiego; w pracy scen. używała odtąd jego nazwiska, łącząc je z imieniem Maria lub Zofia (najczęściej). W sez. 1906/07 występowała w t. wil., potem od 1907 do 1914 i w 1916-19 w T. Miejskim we Lwowie (w 1913 z t. lwow. w Paryżu; w maju 1914 krótko w T. Polskim w Warszawie; od września 1917 z zespołem T. Nowoczesnego w różnych miastach w Galicji), następnie w Krakowie: w 1919-21 w T. im. Słowackiego, w sez. 1921/22 w T. Bagatela, potem w Warszawie: w sez. 1922/23 w T. Komedia a w lipcu 1923 w T. Polskim, w sez. 1924/25 znów w T. Bagatela w Krakowie. Następnie do 1931 (z przerwą 1926-28) występowała w T. Miejskich we Lwowie (najczęściej w T. Małym). W listopadzie 1932 grała w warsz. T. Kameralnym. Przed II wojną świat. poślubiła aktora Ludwika Fritsche. Po zakończeniu wojny występowała m.in. w T. Miejskim w Częstochowie (sez. 1945/46), w T. Polskim w Warszawie (czerwiec 1946 i sez. 1946/47) i wT. Małym w Szczecinie (sez. 1947/48). Ceniona przez T. Pawlikowskiego, uważana była za świetną "charakterystyczną amantkę" (K. Adwento­wicz). "Na scenę wnosiła pogodę, huczne rozbawienie. Niewiele innych aktorek tak się umiało śmiać, jak się śmiała Dobrzańska" (A. Grzymała-Siedlecki). Spośród jej ról wymienić należy: Puka ("Sen nocy letniej"), Nastkę ("Na dnie"), Hesię ("Moralność pani Dulskiej"), Zuzannę ("Wesele Figara"), Pannę Młodą i Marynę ("Wesele"), Chochlika ("Balladyna"), Dorynę ("Świętoszek"), Marię ("Wieczór Trzech Króli"), Pulcherię ("Dom otwarty"), Kamilę ("Żołnierz królowej Madagaskaru"), Pawłową ("Marcowy kawaler"), Hanię ("Głupi Jakub"), Elizę ("Pygmalion"), Anitrę ("Peer Gynt"), Heliogabala ("Irydion"), z okresu po II wojnie świat.: Matkę ("Obcym wstęp wzbroniony"), Profesor Annę ("Matura"). Szczególne po­wodzenie zyskała grając w 1946 rolę Doroty ("Grube ryby") w T. Polskim w Warszawie. Ostatnie lata życia spędziła w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.
Bibl.: Adwentowicz; Almanach, Lwów 1911 (il.); Grzymała-Siedlecki: Świat aktorski s. 157-158; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 359-373; Warnecki; Kur. warsz. 1906 nr 243, 1928 nr 263, 341, 1929 nr 142, 297, 1931 nr 11; Afisze i programy, IS PAN; Afisze, Bibl. Jagiell.; Wywiad z Zofią D., 1958, zb. IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa, IS PAN.
Nagrania: Wypowiedź okolicznościowa - Arch. Dok. Mecha­nicznej.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji