Antoni Tarnowski
TARNOWSKI Antoni (6 I 1822 Warszawa - 6 II 1887 Warszawa), tancerz. Był synem zecera "Gazety Warszawskiej", bliźniaczym bratem -> Aleksandra T. Przyjęty do warsz. szkoły baletowej 1 VII 1835, już w następnym roku brał udział w szkolnych przedstawieniach tańcząc w lipcu 1836 Ferdynanda ("Opiekun oszukany") a w październiku tego roku Katarzynę, starą gospodynię ("Dwa posągi"). Ok. 1842 przyjęty został do baletu warszawskiego. Wesoły, dowcipny, karierę scen. rozpoczynał dwutorowo, wykonując równocześnie partie o wyraźnym zacięciu groteskowym i klasyczne tańce solowe. 21 III 1843 wystąpił w parodii hiszpańskich tancerzy panny Manueli i pana Camprubi wywołując huragany śmiechu jako "panna Manuela". W czerwcu 1843 tańczył partię Żony Maturyna ("Fletrowers zaczarowany"). Później otrzymał m.in. partie: Drużby ("Wesele w Ojcowie") i Oficera Gustawa ("Anetta, czyli Sen wieśniaczki") oraz solowe tańce klasyczne w baletach "Mimili, czyli Styryjczykowie", "Mleczarka szwajcarska", "Markietanka i pocztylion", "Giselle". Od 1850 został obok brata pierwszym tancerzem klasycznym. Gdy w 1858 Aleksander T. zachorował, Antoni przejął jego partie Albrechta ("Giselle") i Hr. Leonarda ("Asmodea"), wywiązując się z nich z równym powodzeniem. Partnerował wszystkim występującym gościnnie na scenie warsz. zagranicznym znakomitościom, jak: C. Grisi, C. Coqui, E. Casati czy N. Bogdanow. 11 II 1866, tańcząc z Nadieżdą Bogdanow pas de deux w "Asmodei", uległ wypadkowi i zmuszony był opuścić scenę. 18 II 1866 otrzymał od dyrekcji WTR benefis. 20 X 1868 mianowany został nauczycielem wyższych klas warsz. szkoły baletowej i resztę życia poświęcił pracy pedagogicznej.
Dysponował doskonałymi warunkami zewnętrznymi, wspartymi talentem i pracowitością; był silny i bardzo zręczny. "Taniec tego prawdziwego artysty obok nadzwyczajnego wyrobienia i siły odznacza się nieporównanym wdziękiem i lekkością zadziwiającą"; "oprócz zalet pierwszego tancerza posiada nadto nieporównany dar wspierania we wszelkich trudniejszych pozach i w wykonywaniu śmielszych rzutów powierzonej mu tancerki" - pisano o nim w "Dzienniku Powszechnym". Jego najwybitniejsze partie: Adonis ("Wenus i Adonis"), Faust ("Faust"), Konrad ("Korsarz"), Federici ("Marco Spada"), Henryk ("Modniarki"), Piotr Gringoire ("Esmeralda"), Diavolino ("Katarzyna córka bandyty"), Don Diego ("Paquita"), Amato ("Wyspa miłości"), Konrad ("Dziewice jeziora"), Akbar ("Rozbójnik morski"), Edward ("Wyspa Amazonek").
Bibl.: Pudełek: Warsz. balet romantyczny (il.); Kur. por. 1887 nr 39; Afisze, MTWarszawa; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Ikon.: J. Kossak: T. przebrany za baletnicę, rys., 1853 - MN Warszawa; J. Simmler, J. Melcher: T. w roli (Artyści baletu sceny warszawskiej 1853), lit. - MNWarszawa, MTWarszawa; Fot. w rolach - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973