Walery Nowakowski
NOWAKOWSKI Walery Karol Paweł, Walenty (ur. 28 I 1823 Kraków - działał do ok. 1864), śpiewak. Był synem Józefa N. i Emilii z Hałatkiewiczów. Uczył się w szkole śpiewu F. Mireckiego w Krakowie; 8 IV 1843 brał udział w popisie szkoły na scenie t. krakowskiego. 6 III 1844 debiutował w t. krak., a od 29 XII tego roku występował w Krakowie stale, do chwili zawieszenia działalności opery krak. w 1847. Śpiewał partie barytonowe i basowe. Ważniejsze: Lorenzo ("Lukrecja Borgia"), Figaro ("Cyrulik sewilski"), Lord Henryk Ashton ("Łucja z Lammermooru"), Kasper i Pustelnik ("Wolny strzelec"), Selca ("Niema z Portici"), Bombalo ("Nocleg w Apeninach"), Pysznicki ("Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale"), Bijou ("Pocztylion z Lonjoumeau"), Belkor ("Napój miłosny"). W 1846 z zespołem t. krak. występował w Kaliszu. W 1847 opuścił Kraków i wyjechał do Warszawy, ale tu "po występach przyjętym nie został" (S. Krzesiński). Następnie mieszkał na prowincji. W 1850 i 1851 kilkakrotnie występował gościnnie w Krakowie. Od 1851 do 1861 (a być może do 1864) występował w t. w Wilnie. Śpiewał tu m.in. partie Dziemby i Janusza ("Halka"). Występował w operach: "Faworyta", "Zamek na Czorsztynie", "Aleksander Stradella", "Marta". Wyjeżdżał też z zespołem t. wil. na występy, m.in. do Druskiennik (1854, 1858), Kowna (1854, 1857, 1861), Mińska Litewskiego (1858). Głos miał wg opinii K. Estreichera piękny, silny, dobrze wyszkolony i "mógłby stać się dobrym śpiewakiem dramatycznym, gdyby natura nie odmówiła mu wzrostu i talentu scenicznego".
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Krzesiński: Koleje życia s. 303, 315, 316; Miller: Teatr i muzyka na Litwie s. 211, 226-228; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 70, 71, 81, 85, 89, 91; Afisze, Bibl. Jagiell.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
