Osoby

Trwa wczytywanie

Elżbieta Niedzielska

NIEDZIELSKA Elżbieta, z Nieświckich, Nieświeżskich, lub Nieświeckich, 2° v. Chomanowska (9 XI 1805 Grodno - 23 1X 1883 Warszawa), aktorka. Data ur. niepewna; Chomiński podaje 1808, a nekrolog w "Ku­rierze Warszawskim" 1813, daty te jednak wydają się mało prawdopodobne w zestawieniu z datą debiutu. Była córką Józefa Nieświckiego i Marii z Sobeskich, żoną -> Szymona N., potem -> Jana Chomanowskiego. W 1820 debiutowała (pod nazwiskiem panieńskim) w Grodnie śpiewając partię Aliny ("Sułtan Wampun"). Wyróżniała się pięknym głosem i urodą, toteż od razu zyskała duże powodzenie. W 1821-22 należała do zespołu t. w Wilnie; 8 XI 1821 odbyło się tam jej przedstawienie benefisowe: "Powstanie Greków w Morei". Wraz z zespołem wil. występowała także w Białym­stoku, Kamieńcu Podolskim, Mińsku Litewskim i w Bobrujsku. W 1823 należała do zespołu A. Łękawskiego w Kijowie. Wyszła wówczas za aktora, Szymona N., i używała odtąd na scenie jego nazwiska. Następnie występowała zapewne w jego zespole w Kamieńcu Podolskim, w 1826 i 1827 występowała z mężem w Krakowie (19 IV 1827 mieli tam wspólny benefis); z zespołem t. krak. wyjeżdżała na występy do Płocka i Kalisza. W listopadzie 1827 przeniosła się do zespołu A. Łękawskiego do Kijowa; szczególne powodzenie zyskała tam śpiewając partię Rozyny ("Cy­rulik sewilski"). Wróciła potem (1828) do Krakowa, w 1829 występowała w Żytomierzu, w 1830 w zespole K. Nowińskiego w Lublinie i w Zamościu, w 1831-36 w zespole t. krak.; śpiewała tam m.in. partię Teresy ("Lunatyczka"), a w repertuarze dram. grała role na­iwnych i amantek, np. Zofię ("Damy i huzary"). K. Est­reicher pisał o niej: "Niedzielska dobra śpiewaczka, lepsza jeszcze aktorka, w grze naturalna i szlachetna, odróżniała się niepospolicie od reszty kobiet". W 1836 występowała z mężem w zespole W. Raszewskiego (m.in. w Kaliszu i w Płocku), a po jego śmierci, w Kra­kowie (m.in. 9 III 1837 i 29 IV 1838 miała benefisy). 7 VI1838 debiutowała w t. warsz. w roli Gurli ("India­nie w Anglii") i Agaty ("Wolny strzelec"). Została zaanga­żowana i przez osiem lat występowała na scenie T. Roz­maitości. 4IV 1839 poślubiła w Warszawie aktora i reżysera Jana Chomanowskiego i zaczęła używać na scenie jego nazwiska. "Służyła scenie warszawskiej - pisał J.T.S. Jasiński - z całą gorliwością i miłością sztuki, śpiewając w operach, grając role matek w ko­mediach i dramatach". Po raz ostatni wystąpiła 1 III 1846 w roli Pani Jowialskiej ("Pan Jowialski"). Po śmierci drugiego męża i stracie jedynego syna, zdolnego muzyka, znalazła się w trudnych warunkach material­nych. Zmarła w nędzy.
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Repertuar 1781-1843; Krzesiński: Koleje życia s. 94, 95, 201, 219, 222, 229, 230, 231; Pam. Sceny warsz. 1838 s. 131; Witkowski: Świat teatr.; Kur. warsz. 1883 nr 250 b; Afisze, Bibl. Jagiell.; Akt zgonu 483/1883 z parafii św. Jana, USC Warszawa-Śródmieście; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji