Marianna Holtzman
HOLTZMAN Marianna Julia, z Królikowskich, 2° v. Lubecka (ok. 1815 Warszawa - 1 VI 1887 Łomża), aktorka. Była córką Andrzeja Królikowskiego i Franciszki z Szarkowskich, akuszerki, żoną -> Teodora H., potem - Antoniego Lubeckiego, matką - Władysława H. Uczyła się w warsz. szkole dram. pod kier. B. Kudlicza. W 1830 występowała pod nazwiskiem panieńskim we Lwowie jako tancerka i aktorka. Po kilku miesiącach wróciła do Warszawy i 10 I 1831 debiutowała w T. Rozmaitości jako Franusia ("Stary kawaler") i Eliza ("Dwóch guwernerów"); została zaangażowana, ale nie zyskawszy uznania u publiczności we wrześniu tegoż roku wyjechała do Zamościa do zespołu T. Chełchowskiego. Do 1835 występowała z nim, m.in. w Lublinie, Chełmie, Hrubieszowie, Krasnymstawie, Łęcznej, Siedlcach, Płocku, Włocławku, Łowiczu, Kaliszu. W 1835 wyjechała z Płocka z oficerem Dołomanem i na pewien czas opuściła scenę. 23 III 1838 wystąpiła znów w Warszawie jako Żona ("Niezgody domowe"), ale nie została zaangażowana i w lipcu tegoż roku wyjechała do zespołu H. Popiołka do Radomia. Stamtąd przeniosła się w styczniu 1839 do Krakowa; z zespołem krak. występowała też w objazdach, m.in. w Kaliszu, Poznaniu, Olkuszu. W 1840 wyszła za mąż za aktora H. i odtąd używała na scenie nazwiska męża. W 1841 występowała w prowadzonym przez niego zespole w Łowiczu i Modlinie. W 1843 należała do zespołu J. Pfeiffera, a od jesieni wraz z większością tego zespołu zaangażował ją H. Meciszewski do Krakowa. Z t. krak. wyjeżdżała do Poznania, Buska, Solca, Płocka. W zespole t. krak. pozostała aż do 1849. W 1850 występowała u F. Stobińskiego w Radomiu i Kielcach, 1850-52 u J. Barańskiego w Lublinie, Kielcach, Busku, Radomiu, 1852-53 w zespole K. Królikowskiego, 24 XI 1853 w Lublinie wyszła powtórnie za mąż za kapelmistrza Antoniego Lubeckiego, ale na scenie używała nadal nazwiska H. W 1853-54 należała do zespołu S. Nowakowskiego w Grodnie i Brześciu Litewskim. W 1858 zapewne ona występowała u T. Borkowskiego w Kijowie pod nazwiskiem Lubecka.
Wg K. Estreichera "miła i przystojna za sceną, była nieładną na scenie". W zespołach prowincjonalnych odnosiła znaczne sukcesy, ale w Warszawie i Krakowie nie zdobyła sobie uznania. Grała niekiedy role tragiczne jak np. Jokasta ("Edyp"), ale wg Estreichera "nie podołała majestatycznym charakterom".Właściwym jej emploi były role amantek lirycznych. W późniejszych latach grała także role matek. Ważniejsze role: Ludwika ("Intryga i miłość"), Rita ("Rita Hiszpanka"), Klara ("Matka rodu Dobratyńskich"), Hrabina ("Żydzi"), Klara ("Śluby panieńskie"), Maria ("Dymitr i Maria"). Po wyjeździe do Kijowa nie występowała już na scenie i mieszkała w Łomży. Ok. 1879 podobno otworzyła sklep w Warszawie.
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Krzesiński: Koleje życia s. 140-145, 163, 187, 189, 208-211, 214, 250, 252, 265, 266, 290, 307, 318-323, 331, 342; Akt ślubu, Kolegiata w Lublinie (wg informacji S. Dąbrowskiego); Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
