Aleksander Hauke
HAUKE Aleksander Jan Józef (25 X 1814 Warszawa - 8 IV 1868 Warszawa), prezes WTR. Był synem Ludwika H., generalnego dyr. górnictwa w Królestwie Pol., i Ludwiki z domu Priestfield-Watson. Pochodził z naturalizowanej w Polsce rodziny flamandzkiej, skoligaconej z arystokracją i używającej tytułu hrabiowskiego. Uzyskawszy staranne wykształcenie wstąpił do wojska ros. i dosłużył się stopnia pułkownika. W kwietniu 1861 otrzymał funkcję pełniącego obowiązki prezesa, a po dymisji I. Abramowicza 17 I 1862, stanowisko prezesa WTR, które piastował do śmierci. Nominacja jego przyjęta została przez społeczeństwo pol. przychylnie, lecz H. mimo dobrych intencji i życzliwego stosunku do aktorów nie doprowadził do poprawy sytuacji WTR, przeciwnie - dopuścił do dezorganizacji i deficytu. Słabą frekwencję w t. warszawskich spowodowało m.in. zaniedbywanie przez niego repertuaru pol. przy faworyzowaniu słabego repertuaru cudzoziemskiego (za jego rządów odbyła się jednak głośna premiera "Strasznego dworu" 28 IX 1865). On to m.in. "miał - jak pisze J. Szczublewski - okazję wystawić pierwszą w Warszawie sztukę Norwida, a nie uczynił tego" (w 1864 - "Aktora"). Nie był też dość energiczny, aby w trudnym okresie przed i po powstaniu styczniowym powstrzymać spadające na teatr pol. represje. Powołany w styczniu 1865 komitet do reorganizacji WTR nie przeprowadził oczekiwanych reform, a przeciwnie - doprowadził do dymisji całego zespołu opery pol., zamknięcia Szkoły Dramatycznej i cofnięcia aktorom prawa do emerytury. H. odsunął się wówczas od bezpośredniego zarządzania t. pozostawiając swobodę swym pomocnikom F. Gwozdeckiemu i A. Zaborowskiemu. W czasie pełnienia prezesury WTR został zarządcą pałaców cesarskich i Księstwa Łowickiego, a także otrzymał stopień generała. Ożeniony był z Zofią z Hauków, autorką utworów dram. dla dzieci; synem jego był muzykolog i teatrolog Maurycy Hauke.
Bibl.: PSB IX (S. Dąbrowski); Rulikowski: Teatr warsz.; Szczublewski: Teatr warsz.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
