Karolina Gronowiczowa
GRONOWICZOWA Karolina Urszula (1752-1800), aktorka, śpiewaczka. Debiutowała przed 1774 w t. dworskim Sułkowskich w Rydzynie. Sprowadzona przez Sułkowskich do Warszawy weszła w 1774 do zespołu T. Narodowego (jej mąż, Michał G. został bileterem i lożmajstrem). W sierpniu 1775 w zatargu z Sułkowskimi stanęła wraz z mężem solidarnie po stronie kolegów (złożyła wymówienie). Występowała do 1783; 2 IV 1783 na benefis swój i B. Sierakowskiej grała w komedii "Kotek zgubiony" i w operze "Fraskatanka". Zaliczano ją do najlepszych aktorek T. Narodowego. Szczególnie podobała się w rolach subretek, w których- jak pisał J.T.S. Jasiński - "łączyła do wesołości, dowcipu, naturalność i wysokie zrozumienie". Grała m.in. Ludwisię ("Mieszczki modne"), Helenkę ("Zwady miłosne"), Reginę ("Człowiek jakich mało na świecie"); w operach śpiewała m.in. partię Zerbiny ("Sługa panią") oraz partię Anny w pierwszej pol. operze "Nędza uszczęśliwiona" (1778).
Bibl.: Bernacki: Teatr; Bogusławski: Dzieje T.N. s. 5, 30; PSB VIII (K. Wierzbicka-Michalska); Teatr Narodowy 1765-94; Teatr Narodowy w dobie Oświecenia; Warsz. t. Sułkowskich; AGAD, Arch. Rodzinne Poniatowskich 415, 416; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
