Józef Bonoldi
BONOLDI Józef Achilles (1821 Barcelona - 1871 Paryż), śpiewak. Był synem śpiewaka włoskiego Claudia B. i Marianny z Perettich. W 1842 przybył do Wilna, gdzie osiadł na stałe i ożenił się z Polką Leokadią Bagniewską. Był nauczycielem śpiewu. Przyjaźnił się z S. Moniuszką i swoją inicjatywą przyczynił się wydatnie do wil. premiery "Halki" 1 I 1848. Wykonał wówczas partię Jontka, napisaną początkowo na baryton. Był również świetnym wykonawcą pieśni Moniuszki. Przetłumaczył libretto "Halki" na język włoski (w jego tłumaczeniu została ona wystawiona w Mediolanie w 1905). Brał czynny udział w przygotowywaniu powstania styczniowego w Wilnie, a po jego wybuchu musiał wyjechać za granicę. Wyemigrował do Francji, gdzie walczył w Komunie Paryskiej i zginął rozstrzelany przez wojska rządowe.
Bibl.: Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Moniuszko: Listy; H. Opieński: Stanisław Moniuszko, Lwów 1924; PSB II (S. Kościałkowski); SMP; Sowiński: Słownik muzyków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
