Osoby

Trwa wczytywanie

Marian Melman

Urodziłem się w roku 1900 w Żółkwi, b. woj. Lwowskie, u rodziców rzemieślników. Gimnazjum ukończyłem w Żółkwi w roku 1919. Nie mogąc być przyjętym wówczas na Uniwersytet Lwowski, który w tym roku nie przyjmował Żydów, udałem się do Krakowa na pracę, jaką znalazłem jako biuralista w kancelarii adwokata. W roku 1921 wstąpiłem na Uniwersytet Jagielloński na Wydział filozoficzny, specjalność literatura polska. Jednocześnie przyjęty zostałem na kursa dramatyczne prowadzone przez reżysera Mariana Jednowskiego. W r. 1924 udałem się do Wiednia dla zebrania materiałów do pracy doktorskiej o twórczości Tadeusza Ritnera oraz dla uzupełnienia studiów teatralnych. Powróciwszy do kraju zdałem egzamin aspirancki (ZASP-owy), uzyskując prawo grania pod pseudonimem Marian Stemela. Związałem się w między czasie z teatrem żydowskim, w którym pierwsze kroki stawiałem w trupie wileńskiej w roku 1923. Od roku 1926 gram stale w teatrze żydowskim w zespole "WIKT" (Warsz. Żyd.Teatr Artyst.), w latach 1930/31 z wybitnym żyd. Rosyjskim aktorem Pawłem Baratowem i Lidią Potocką. Od roku 1934 gram stale w zespole Idy Kamińskiej. Uzyskawszy stopień kand.fil.Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiowałem w latach 1930/34 prawo i ekonomię na Uniwersytecie Warszawskim uzyskując stopień mgr praw.
W latach 1928/29 bawiłem na występach gościnnych w Rumunii z zespołem Zygmunta Turkowa i Idy Kamińskiej. W roku zaś 1936/37 bawiłem na występach gościnnych na Litwie Kowieńskiej. Bezpośrednio przed wojną grałem w Warszawie, Łodzi, Wilnie i Lwowie. Grałem w rożnych sztukach role amantów bohaterskich. W roku 1939 wybuch wojny zastał mnie w Łodzi, skąd udałem się do Warszawy, a po zajęciu Warszawy uciekłem do Lwowa, gdzie zostałem angażowany do organizującego się teatru o charakterze aktora I kategorii. Jednocześnie powierzono mi zastępstwo Dyrektora tegoż Teatru. W r. 1940 wybrany zostałem zast. przew. Związku Pracowników Sztuki "RABIS" Ukrainy, wobec czego zrzekłem się dyrekcji teatru. W charakterze członka prezydium "Rabis" uczestniczyłem 1940 r. W przyjęciu na plenum "Rabisu" w Moskwie jako delegat prac. Sztuki Zach.Ukrainy.
Po napadzie hitlerowców na ZSRR ewakuowałem się aż do Śreniej Azji, do miasta Frunze w Kirgizji. Tam zostałem dyrektorem organizowanego Zespołu Teatru Żydowskiego przy Filharmonii. Z Zespołem tym zwiedziliśmy Taszkient, Ałma Atę i inne miasta Średniej Azji. W roku 1944 (marzec) zostałem przeniesiony do Moskwy, gdzie zająłem stanowisko spikera polskich audycji Radia Radzieckiego. W charakterze spikera i współreżysera audycji radiowych pozostawałem do końca 1946 roku. W czasie pobytu w Moskwie byłem czynnym aktywistą Zw. Patriotów Polskich z tych i z racji tej pracy społecznej zostałem odznaczony w r. 1946 przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej Brązowym Krzyżem Zasługi, wręczonym przez Ambasadora Rzeczypospolitej w Moskwie. W czasie pobytu mego w Moskwie nie zrywałem z teatrem, odwiedzając pilnie teatry moskiewskie i imprezy Domu Aktora i WTO. W roku 1947 po powrocie do kraju wybrano mnie przew. Zw.Art.Scen Żyd. A od końca 1947 przyjąłem dyrekcję Teatru Żydowskiego upaństwowionego w roku 1949. Zjazd połaczeniowy pracowników sztuki wybrał mnie na członka Prezysium ZZPSK. Przed wojną do partii oficjalnie nie należałem, biorąc czynny udział w imprezach sympatyków lewicy społecznej. Od roku 1949 jestem członkiem PZPR. Jestem obecnie dyrektorem Teatru Żydowskiego, będąć jednocześnie jednym z jego czołowych aktorów.
(M. Melman, Łódź, dnia 9 czerwca 1951)
Źródło: Życiorys spisany w 1951 roku przez Mariana Melmana

55 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji