Osoby

Henryk Duda (ur. 21.11.1925. w Górnikach koło Bytomia, zmarł 11.06.2007. w Krakowie)- tancerz, pedagog tańca, choreograf, reżyser i mim. Swoją przygodę z tańcem rozpoczął jako dziecko, a okres intensywnej nauki tańca przypadł na koniec lat 40. i początek 50. XX w. Rozpoczął tańczyć w zespole prowadzonym przez prof. Konopkę w Opolu i tam rozszerzył nabyte od swego dziadka wiadomości na temat tańców śląskich. Od 1949 roku tańczył w zespołach w Krakowie pod kierunkiem Franciszki Zozulowej i Jadwigi Miazkowej. Już w 1949 roku brał udział w Festiwalu Młodzieży w Budapeszcie jako tancerz. Od tego czasu datuje się jego współpraca ze słynnymi choreografami Jadwigą Mierzejewską i Jadwigą Hryniewiecką.
Po rozpoczęciu nauki w Akademii Handlowej w Krakowie (przemianowanej później na Wyższą Szkołę Ekonomiczną - dzisiejszy Uniwersytet Ekonomiczny) założył Zespół Pieśni i Tańca WSE w Krakowie i został jego choreografem. Chór prowadził Marian Korzonek. Równolegle ze studiami (absolwent towaroznawstwa WSE w Krakowie) kontynuował naukę w Studium Tańca Ludowego i Artystycznego w Krakowie, gdzie uczył się tańców narodowych i tańca klasycznego pod kierunkiem Kazimiery Kłossówny - Świechłowej - przedwojennej tancerki baletu Teatru Wielkiego w Warszawie. Po skończeniu studiów dalej prowadził ZPiT WSE i przez rok (1955) był choreografem w ZPiT "Krakowiacy". Tam wspólnie z aktorem i jednocześnie dyrektorem Teatru Rapsodycznego w Krakowie Mieczysławem Kolarczykiem opracowali widowisko ludowe, oparte na częściach wesela krakowskiego, pt.: "Krakowskie Wyrwasy". Od 1956 roku związał się z Zespołem Pieśni i Tańca "Nowa Huta", w którym pracował jako choreograf 20 lat.
Jego praca zawodowa nie kończyła się na prowadzeniu zespołów pieśni i tańca. Po ukończeniu nauki w Studium Tańca Ludowego i Artystycznego złożył egzaminy w Państwowej Szkole Baletowej w Warszawie w klasie tancerza i w klasie pedagoga baletu i otrzymał dyplomy w obu klasach. Przez 20 lat był tancerzem i kierownikiem baletu w Teatrze Muzycznym w Krakowie (później: Opera i Operetka w Krakowie i pod innymi nazwami). Współpracował tam ściśle z wybitną tancerką i pedagogiem baletu pochodzenia bułgarskiego Lili Beron. Początkiem lat 60. XX w. (1962-63) został zaproszony przez ówczesnego Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie prof. Dąbrowskiego do współpracy z tą uczelnią jako wykładowca przedmiotu taniec w przekroju historycznym. Tam pracował nieprzerwanie do 1978 roku oraz w latach 1991-1993.
Na początku lat 70. ubiegłego stulecia Dyrektor Teatru Pantomimy we Wrocławiu, słynny mim i reżyser Henryk Tomaszewski zaprosił go do współpracy w Teatrze Pantomimy. Zadaniem Henryka Dudy było nauczanie mimów elementów techniki tańca klasycznego. Tam pod okiem mistrza Tomaszewskiego rozpoczęła się przygoda Henryka Dudy z pantomimą. Po roku intensywnej współpracy i ćwiczeń we Wrocławiu rozpoczął nauczanie pantomimy w PWST w Krakowie. Założył także Teatr Ruchu w Zakładowym Domu Kultury Huty im. Lenina w Krakowie, który przedstawił na deskach Teatru Ludowego spektakl pantomimiczny pt. "Miniatury + - " . W Teatrze im. Słowackiego w Krakowie zrealizował spektakl pantomimiczny pt. "Wędrowcy". Na przełomie lat 1974 i 1975 przebywał przez rok w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i pracował jako wykładowca pantomimy w Queens College City University of New York oraz w University of Florida w Miami.
W 1967 roku wygrał konkurs w Ministerstwie Kultury i Sztuki PRL i jako polski choreograf został zaproszony do Japonii, gdzie w 12 uniwersytetach uczył przez 6 tygodni polskich tańców narodowych i regionalnych. Powtórnie zaproszono go do Japonii w 1981 roku, a delegacje japońskie uczestniczyły w prowadzonych przezeń seminariach polskich tańców narodowych w Polsce jeszcze w roku 1999 i 2004.
Podczas pobytu w Nowym Jorku zdobywał nowe umiejętności taneczne i wiedzę. Pod okiem Murzynaów uczył się w Harlemie modern dance i modern jazz.
Wszechstronność wykształcenia tanecznego (i ruchowego w ogóle) pozwoliła mu w życiu być choreografem i pedagogiem tańca ludowego, klasycznego, nowoczesnego i pantomimy.
Był twórcą choreografii i reżyserii w teatrach, filmach i TV, pedagogiem tańca i pantomimy, twórcą dzieł choreograficznych w wielu zespołach pieśni i tańca oraz był założycielem czyli twórcą Zespołu Pieśni i Tańca "Ziemia Myślenicka" w Myślenicach.
W OTV w Krakowie współpracował z prof. dr Wiktorem Zinem i wspólnie stworzyli cykl programów pt. "Dźwięk i linia", w którym prof. Zin rysował i opowiadał o architekturze, a zespół pod kier. Henryka Dudy ilustrował style tańcami historycznymi.
Od 1981 do 1998 roku czternastokrotnie pracował jako gościnny docent w Münchner Kammerspiele Otto-Falckenbergschule w Monachium ucząc tańców historycznych przyszłych aktorów niemieckich. Kilkakrotnie był autorem choreografii do spektakli w teatrze Münchner Kammerspiele w Monachium.
W Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie był autorem choreografii i reżyserem kilku spektakli ( Michael de Ghelderode: "Escurial", "Kram Karoliny", "Dziwny jeździec"; Ernest Bryll: "Janosik czyli Na szkle malowane").
Był twórcą i współtwórcą wielu widowisk plenerowych (dwukrotnie na Górze Św. Anny, współtwórca i asystent głównego choreografa "Centralnych Dożynek" w Warszawie w latach. 60. XX w. i tam ogłoszono go specjalistą od mazura, gdy ułożył i przedstawił na płycie Stadionu XX-lecia mazura w układzie na 512 par).
- Grzegorz Duda