Bronisław Rutkowski
RUTKOWSKI Bronisław (27 II 1896 Komaje k. Święcian na Wileńszczyźnie - 1 VI 1964 Lipsk), kierownik muz. teatru. Był synem Józefa R. i Marii z Rutkowskich. W 1915-18 kształcił się w Konserwatorium Cesarskiego Ros. Tow. Muz. w Piotrogrodzie. W 1919-21 studiował na Uniw. Stefana Batorego w Wilnie. W 1921 zamieszkał w Warszawie, tu studiował na Uniw. Warsz. (krótko) i w Konserwatorium Warsz., które ukończył w 1924. W tym okresie współpracował jako dyrygent, chórmistrz i kompozytor z L. Schillerem przy jego widowiskach muz. wystawianych w T. Reduta: "Pastorałka" (1922), "Wielkanoc" i "Nowy Don Kiszot" (1923). W sez. 1923/24 pełnił w Reducie obowiązki kier. chóru, prowadził z aktorami ćwiczenia wokalne, przygotował z zespołem teatru poranek muz. wypełniony utworami pol. z XVI i XVII wieku. W sierpniu 1924 przyjął funkcję kier. muz. T. im. Bogusławskiego, lecz wkrótce z niej zrezygnował z powodu wyjazdu na dalsze studia muz. do Paryża. Od 1926 był prof. gry na organach w Konserwatorium Warszawskim. Bardzo aktywnie uczestniczył w wielu dziedzinach życia muzycznego. Nadal współpracował z Schillerem; napisał muzykę do reżyserowanych przez niego w 1927 przedstawień w T. Polskim ("Sługa dwóch panów" i "Samuel Zborowski" J. Słowackiego); przygotował też stronę muz. słuchowisk radiowych Schillera: "Historyja o Męce i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim" (1927) i "Misterium o męce Pańskiej" (1928). W 1928 opracował muz. widowisko "Witaj jutrzenko swobody" (reż. Schiller) wystawione w T. Polskim dla uczczenia dziesięciolecia odzyskania niepodległości. Podczas II wojny świat. był więźniem Pawiaka (1940); uwolniony, wykładał w Warszawie w Średniej Szkole Muz. (było to właściwie tajne konserwatorium) i na tajnych kursach nauczycielskich. Prowadził sekcję muz. przy Wydz. Kultury Komendy Głównej AK. Walczył w powstaniu warsz.; po kapitulacji był w obozach jenieckich w Grossborn i Sandbostel. W 1945-46 pracował jako muzyk w armii pol. we Włoszech. W 1946 zamieszkał w Krakowie. Wykładał w PWSM, a od 1955 do śmierci był rektorem tej uczelni. Jednocześnie dawał koncerty organowe, organizował festiwale muz., publikował w prasie, współpracował z radiem, kierował Filharmonią Krakowską. Zmarł w Lipsku w kościele św. Tomasza, podczas pracy w jury międzynarodowego konkursu organowego.
Bibl.: Błaszczyk: Dyrygenci; Grove; Kwiatkowski: Tu PR Warszawa; Łoza: Czy wiesz (il.); Schiller: Droga przez teatr; SMP; Szczublewski: Reduta; Kur. Warsz. 1924 nr 237; Pam. Teatr. 1955 z. 3-4; s. 579, 581-583, 1973 z. 3-4 s. 410, 413; Ruch Muz. 1964 nr 14 (S. Kisielewski).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
