Stefania Gromnicka
GROMNICKA Stefania, z Kopystyńskich, 1° v. Dygat, 2°v. Wertheim (ok. 1873 Stryj - 1 XI 1922 Skierniewice), aktorka. Była córką -> Maksymiliana Kopystyńskięgo, matką - Heleny G. Do ok. 1895 występowała pod nazwiskiem panieńskim. Debiutowała w t. krak. 2 X 1890 w roli Julki ("Oj, młody, młody") i została tam zaangażowana. Na scenie krak. pozostawała do września 1892. W 1895-98 występowała w t. lwow. (już jako G.), a w 1898 przeniosła się do t. łódz., gdzie występowała stale do 1906. Grała role kokietek i amantek zdobywając uznanie łódz. publiczności. Latem 1900 występowała w warsz. t. ogr. Wodewil, w 1902 z zespołem łódz. w t. Bagatela, w 1903 z t. łódz. w Petersburgu.
Od 3 do 16 IX 1904 występowała gościnnie w lwow. T. Miejskim; podobała się szczególnie w roli Małki ("Małka Szwarcenkopf") i Marii ("Publiczna tajemnica"). Od sez. 1906/07 występowała w T. Małym w Warszawie. W sez. 1912/13 należała znowu do zespołu t. łódz., a następnie opuściła scenę. Była dwukrotnie zamężna. Pierwszym jej mężem był od 9 II 1907 urzędnik Dygat, drugim - lekarz wojskowy, major Wertheim. Drobna, żywa, pełna wdzięku, najlepsza w rolach subretek i amantek salonowych. Ważniejsze role: Bronia ("Ciężkie czasy"), Leosia ("Panie Kochanku"), Maria ("Popychadło"), Klara ("Śluby panieńskie"), Julka ("W sieci"), Matylda ("Wielki człowiek do małych interesów"), Zuzanna ("Wesele Figara"), Pawłowa ("Marcowy kawaler"), Hermia ("Sen nocy letniej").
Bibl.: Cudnowski; Filler: Melpomena (tu mylnie: Helena G.); Pajączkowski: Teatr lwow.; Scena pol. w Łodzi s. 36, 183; Rocz. artyst.-lit., Łódź 1899 s. 21-22; EMTA 1890 nr 366; Kur. warsz. 1906 nr 297, 1907 nr 46, 1922 nr 302; Scena pol. 1922 z. 11/12; Afisze, IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. - MTWarszawa, MHKraków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
