Autorzy

Trwa wczytywanie

Stanisław Bugajski

BUGAJSKI Stanisław Marian (27 X 1922 Nowy Sącz - 24 XI 1970 Warszawa), aktor, reżyser, dyrektor teatru. Był synem prof. gimn. Stanisława B. i nauczycielki Marii z Wusatowskich, mężem naj­pierw aktorki Zofii {#os#6276} Mrozowskiej{/#}, nast. śpiewaczki i kier. muz. teatrów Zofii Magdaleny {#os#3600} Łosakiewicz{/#}. Uczył się w lic. ogólnokształcącym w Warszawie, maturę zdał podczas okupacji niem. na tajnych kom­pletach Gimn. im. Staszica. Ukończył kursy księ­garsko-bibliotekarskie i pracował w warsz. księgarni Gebethnera i Wolffa. Był słuchaczem tajnego PIST-u. Brał udział w tajnych amat. przedstawieniach ze­społu młodzieżowego; 27 VII 1941 debiutował w roli starego służącego w konspiracyjnym przedsta­wieniu "Posażnej jedynaczki". Uczestniczył również w przedstawieniach tajnego T. Wojskowego. Po po­wstaniu warsz. znalazł się w Krakowie, gdzie w styczniu 1945 zaangażował się do T. Wojska Pol.; z zespołem tym występował nast. w Łodzi (ma­rzec-czerwiec 1945), m.in. jako Widmo ("Wesele"), Pan Zgoda ("Świętoszek"). W kwietniu 1945 zdał eksternistyczny egzamin aktorski. W sez. 1945/46 był nadal w T. Wojska Pol. w Łodzi, grał m.in. Rousseau ("Lato w Nohant") oraz Leona Bouqueta ("Ostrożnie, świeżo malowane") - pierwszą dużą, odpowiedzialną rolę. Od stycznia do końca listopada 1946 leczył płuca w Zakopanem. W sez. 1946/47 (od grudnia) i 1947/48 był w zespole T. Kameral­nego Domu Żołnierza w Łodzi; grał m.in. Sozję ("Amfitrion 38"), Hippiasza ("Homer i Orchidea"). Od sez. 1948/49 do końca 1951/52 należał do zespołu T. Dolnośląskiego (nast. pn. T. Dramatyczne) we Wrocławiu. W t. wrocł. pod kier. E. {#os#15809} Wiercińskiego{/#} rozpoczął pracę reżyserską; pierwszą sztuką, którą reżyserował byli "Starzy przyjaciele" (prem. 21 XII 1949); następne: "Nowy Świętoszek" (1950), "Głupi Jakub" (1951), "Magazyn mód" (1952). Grał w tym okresie zaledwie kilka ról, m.in. Julka ("Odwety"), Gustawa ("Śluby panieńskie"), odchodząc stopniowo od aktorstwa i poświęcając się od 1951 prawie wyłącznie reżyserii. W końcu 1952 reżyserował je­szcze gościnnie "Komedię" A. Korzeniowskiego (grał w niej Sekretarza) oraz wodewil "Tor przeszkód" w T. Młodego Widza we Wrocławiu, ale już od pocz. sez. 1952/53 przeniósł się do Warszawy. Odtąd również współpracował gościnnie jako reżyser z wieloma teatrami w kraju. Do 1955 pracował jako reżyser i aktor w T. Nowej Warszawy, od lutego 1955 do maja 1957 był kier. artyst. T. Młodej Warszawy. W 1957 reżyserował gościnnie "Emilię Galotti" w T. im. Jaracza w Łodzi. W sez. 1957/58 -1959/60 był w zespole T. Klasycznego (pracował także na jego drugiej scenie - T. Rozmaitości). W sez. 1960/61 był reżyserem T. Dramatycznych w Olsztynie i Elblągu ("Wesele", "Kres wędrówki", "Noc cudów"); gościnnie reżyserował "Lato w Nohant" w warsz. T. Ziemi Mazowieckiej (1961). Od 1 VII 1961 do 1 IV 1963 był dyr. i kier. artyst. T. Polskiego w Bydgoszczy, gdzie na inaug. reżyse­rował "Prometeusza w okowach" (1961), a nast. m.in. "Tragedię optymistyczną" (1962), "Hamleta" (1963). W sez. 1963/64 i 1964/65 był znowu reżyserem w T. Klasycznym i Rozmaitości w Warszawie (m.in. "Ed­ward II", 1964). W sez. 1965/66 i 1966/67 reżyse­rował najpierw gościnnie, a potem był na etacie w Bałtyckim T. Dramatycznym w Koszalinie; wysta­wił m.in. "Księżniczkę Turandot" (1966) i "Antoniusza i Kleopatrę" (1967). W sez. 1967/68 reżyserował w T. Ziemi Mazowieckiej i T. Kameralnym w War­szawie, a także w T. Polskim w Bydgoszczy. W sez. 1968/69 i 1969/70 był reżyserem T. im. Oster­wy w Gorzowie Wielkopolskim. W 1968 gościnnie wystawił w warsz. T. Ludowym "Księżniczkę Tu­randot". Ostatnią jego pracą reżyserską było wysta­wienie 17 X 1970 w T. Ziemi Mazowieckiej "Po­wrotu posła" (wcześniej sztukę tę reżyserował w Gorzowie).
Niemal od pocz. działalności, najpierw we Wroc­ławiu, a nast. w Warszawie, uznawany był za zdol­nego, inteligentnego reżysera; E. {#os#15809} Wierciński{/#}, który był jego mistrzem, cenił w B. "nieprzeciętną wra­żliwość artystyczną i bezkompromisowość" (J. Ra­kowiecki). Jako aktor już w pocz. lat pięćdziesiątych grał coraz rzadziej; w Warszawie zagrał jeszcze Gustawa ("Śluby panieńskie") w T. Nowej Warszawy; później występował tylko sporadycznie poza War­szawą, w sztukach, które reżyserował, np. w 1957 w Łodzi zagrał Marinellego ("Emilia Galotti"), za dyrekcji swej w Bydgoszczy Trania ("Poskromienie złośnicy") i Pierwszego oficera ("Tragedia optymisty­czna"), a w sez. 1966/67 w Koszalinie Cezara ("An­toniusz i Kleopatra") i Jana Jakuba ("Zejście aktora") - ostatnia rola, interesująco zagrana postać dra­matopisarza. W 1952-55 był asystentem w PWST w Warszawie. Pisał dla sceny; był współautorem (z Z. {#os#15383} Skowrońskim{/#}) adapt. komedii "Podróż poślub­na" (wystawionej pt. "Studencka miłość" w 1955 w T. Młodej Warszawy) oraz (z W. {#os#25093} Żółkiewską{/#}) sztuki "Uczeń czarnoksiężnika" (prem. 1958, T. Klasyczny). Sam napisał sztukę "Czarodziejski flet" (prem. 1962, T. Polski w Bydgoszczy).
Bibl.: Almanach 1970/71; Csató: Interpretacje; Kaszyński: Teatr łódz.; Kelera: Wrocław; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Mrozińska: Ka­rabin i maska; T. Polski Wrocław 1945-65 (il.); Warsza­wska szkoła teatralna. Szkice i wspomnienia, Warszawa 1991; Wilski: Szkolnictwo; Teatr 1966 nr 14, 1967 nr 15 (il.), 1971 nr 5 (I. Rakowiecki; il.); Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., Bibl. Nar., IS PAN, ZASP. Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

2 zdjęcia w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji