Autorzy

Trwa wczytywanie

Roman Brandstaetter

(3 I 1906 Tarnów - 28 IX 1987 Poznań, Polska)

Dramatopisarz, poeta, tłumacz, publicysta. Urodził się w rodzinie żydowskiej inteligencji, jego dziadek, Marek Dawid Brandstaetter, był cenionym pisarzem, który w literaturze hebrajskiej końca XIX wieku wsławił się jako wybitny humorysta i jeden z pierwszych twórców współczesnego języka hebrajskiego. Roman Brandstaetter studiował od 1924 filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1926 w "Kurierze Literacko-Naukowym" opublikował debiutancki wiersz "Elegia", napisany pod wrażeniem śmierci Sergiusza Jesienina. W latach 1929-1931 przebywał na stypendium w Paryżu, gdzie zbierał materiały dla udokumentowaniem działalności społeczno-politycznej Adama Mickiewicza. Od 1932 mieszkał w Warszawie, zajmował się pracą literacką, publikował m.in. w "Miesięczniku Żydowskim", "Kurierze Literacko-Naukowym", obronił też rozprawę doktorską "Adam Mickiewicz jako krytyk literatury polskiej w okresie wileńsko-kowieńskim". Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939, wyjechał do Wilna, stamtąd w 1940 przez Moskwę, Baku, Iran, Irak, Egipt dotarł jako uchodźca do Palestyny. Dostał pracę w Polskiej Agencji Telegraficznej w Jerozolimie. Tam zadebiutował jako dramaturg sztuką "Kupiec warszawski" (1940/1941), graną na scenie w przekładzie hebrajskim. Wyjechał w 1946 do Egiptu, potem wyruszył do Rzymu, gdzie w 1947 był najpierw attaché prasowym, a w 1948 kulturalnym ambasady polskiej. W tym czasie przeszedł na katolicyzm, a konwersja ta miała u niego bardzo głęboką motywację duchową i intelektualną.
Do Polski wrócił pod koniec 1948, zamieszkał w Poznaniu, w sezonie 1948/49 pełnił funkcję kierownika literackiego w Teatrze Polskim za dyrekcji Wilama Horzycy. W 1950 przeprowadził się do Zakopanego i tam do 1958 był przewodniczącym Rady Kultury przy Miejskiej Radzie Narodowej. Do Poznania powrócił w 1960 i pozostał w tym mieście do śmierci. Współpracował z wieloma czasopismami - między innymi z "Teatrem", "Kierunkami", "W drodze", dużo pisał, tłumaczył. Był członkiem korespondentem francuskiej Académie Rhodanienne des Lettres (od 1956), członkiem honorowym Académie des Potes de Rhodanie (od 1958) we Francji. Do końca życia publikował swoje teksty w "Tygodniku Powszechnym". Był laureatem wielu nagród literackich i państwowych. Dorobek twórczy Brandstaettera jest bardzo duży - wiersze, dramaty, powieści, opowiadania. Oddzielny rozdział stanowi jego praca translatorska z języka angielskiego (m.in. sztuki Williama Shakespeare'a ) i hebrajskiego (między innymi "Cztery poematy biblijne", "Psałterz", "Ewangelie").
Dla teatru napisał Brandstaetter trzydzieści dwie sztuki. Do najbardziej znanych należą: "Powrót syna marnotrawnego" (1944), "Ludzie z martwej winnicy" (1950), "Upadek kamiennego domu" (1950), "Król i aktor" (1952), "Kopernik" (1953), "Marchołt" (1954), "Odys płaczący" (1956). W latach pięćdziesiątych i na początku sześćdziesiątych XX wieku należał on w polskim teatrze do najczęściej wystawianych autorów. Jeszcze częściej sięgano po jego sztuki na świecie, na przykład "Milczenie" (1956) miało w Polsce trzy realizacje, a za granicą dwadzieścia. Z końcem lat sześćdziesiątych zainteresowanie sztukami Brandstaettera w Polsce zdecydowanie zmalało.
Dramaty Brandstaettera mają ton "wielkiego serio", wymiar moralitetu wskazującego widzowi słuszną drogę, poruszają odwieczne problemy moralne: dobra i zła, prawdy i kłamstwa, winy i kary, wierności i zdrady. Pokazują człowieka z całym bagażem ułomnej natury ludzkiej. Zadania prawdziwego teatru określił Brandstaetter w sztuce "Teatr świętego Franciszka" (1958) - jego bohaterowie: Dyrektor Teatru, Autor, Stary Aktor będą tworzyć teatr oczyszczający ludzi moralnie. Pokażą "w klęsce ludzi dobrych zalążek zwycięstwa, a w zwycięstwie ludzi złych - zalążek ich klęski." Tej zapowiedzi Brandstaetter był ostentacyjnie wierny.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji