Romuald Bojanowski
BOJANOWSKI Romuald (6 II 1886 Lwów - 24 IX 1970 Katowice), aktor, śpiewak. Był synem Józefa i Józefy B.; pochodził z rodziny urzędniczej. Uczył się we Lwowie, gdzie ukończył pięć klas gimnazjum. Brał udział w amat. przedstawieniach lwow. towarzystw "Gwiazda" i "Skała", dorywczo grywał też w tamtejszym T. Ludowym. Przez dwa lata uczył się we Lwowie w szkole dram. (najprawdopodobniej 1906-07 w szkole przy T. Miejskim). Pracę na scenie rozpoczął w objazdowych zespołach prowincjonalnych, m.in. w 1908 pod dyr. F. Frączkowskiego. W 1913 zaangażował się do T. Nowego pod dyr. E. Rygiera we Lwowie; debiutował tu w roli Hetmana ("Horsztyński"). W okresie I wojny świat. na dłuższy czas opuścił scenę. Od 1917 został zaangażowany do lwow. T. Miejskiego, w którym pozostawał odtąd stale aż do 1939 (z przerwami w sez. 1918/19 i 1919/20, kiedy grał w Przemyślu pod dyr. K. Gereba i H. Cudnowskiego). We Lwowie występował gł. w operetkach i komediach muz. na wszystkich scenach T. Miejskich (Wielki, Nowości, Mały), a także w Powszechnym T. Żołnierza (1937); grywał też niewielkie role dramatyczne. Z operą i operetką lwow. wyjeżdżał na gościnne występy, m.in. w 1930 do Krakowa. Działał w lwow. ZASP-ie, pełnił funkcję sekretarza Gniazda Lwowskiego. Był jednym z autorów "Memoriału w sprawie naprawy ZASP-u" (marzec 1930), po ogłoszeniu którego Zarząd Główny ZASP-u zawiesił działalność Gniazda Lwowskiego, a B. na rok został z ZASP-u usunięty i pozbawiony prawa angażowania się we Lwowie. Po wybuchu II wojny świat. nadal przebywał we Lwowie; od lutego 1940 do czerwca 1941 był aktorem i reżyserem Państw. Ukr. T. Dramatycznego im. Łesi Ukrainki. Od sez. 1944/45 był w zespole Polskiego T. Dramatycznego we Lwowie; grał m.in. Czepca i Hetmana ("Wesele"), brał udział w koncertach organizowanych na terenie miasta. W 1945 wraz z tym zespołem przybył do Katowic, gdzie pozostał w T. Śląskim w sez. 1945/46. Później występował: w sez. 1946/47 w T. Miejskich w Częstochowie, 1947/48 w T. Miejskim w Sosnowcu, 1948/49, 1949/50 i częściowo 1950/51 (do marca 1951) znowu w Częstochowie. W trakcie sez. 1950/51 powrócił do Katowic, gdzie w T. Śląskim im. Wyspiańskiego występował do końca sez. 1965/66; ostatnia rola - Służący Księcia ("Sułkowski"). W 1966 obchodził jubileusz sześćdziesięciolecia pracy artyst. i wycofał się ze sceny. Był aktorem użytecznym zarówno w operetce, jak i w dramacie. W okresie międzywojennym występował m.in. w takich rolach, jak: Car i Kuruta ("Kordian"), Dobiesław ("Królowa Jadwiga"), Janek ("Krakowiacy i Górale"), John Walsh ("Orłow"), Hrabia Armand ("Bajadera"), Eugeniusz ("Księżniczka czardasza"), Dyrektor teatru ("Nitouche"); po II wojnie świat., m.in. jako Walek ("Stary dzwon"), Schultz ("Niemcy"), Milewski ("Żabusia"), Stary Aktor ("Wyzwolenie"), w 1. sześćdziesiątych w epizodach, np. Dzierżymorda ("Rewizor"), Jan ("Wychowanka").
Bibl.: Almanach 1970/71; Felczyński: Fredreum s. 129, 134; Linert: T. Śląski; T. Śląski 1922-72 s. 155 (il.); Warnecki; Wysiński: ZASP; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 268, 269, 1968 z. 3 s. 312, 365, 1974 z. 3-4 s. 482, 487; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta, ZASP.
Ikon.: Fot. - IS PAN, ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
