Osoby

Trwa wczytywanie

Andrzej Bogucki

BOGUCKI Andrzej (11 XI 1904 Warszawa - 29 VII 1978 Warszawa), aktor, piosenkarz. Pocho­dził ze słynnego pol. rodu teatr.; był synem Stani­sława Boguckiego (zob. t. 1) i Róży z Rapackich (zob. t. 1), wnukiem Wincentego Rapackiego-ojca (zob. t. 1), mężem aktorki i śpiewaczki Janiny Pauliny Godlewskiej (ślub 27 VI 1933 w Warsza­wie). W 1917 grał rolę dziecinną w filmie pol. "Tajemnica Alei Ujazdowskich". W 1920, po czterech klasach warsz. Gimn. im. Reja, wstąpił do Korpusu Kadetów w Lublinie, gdzie uzyskał maturę. Nastę­pnie ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu i został zawodowym oficerem Wojska Pol.; służył w 7 Pułku Ułanów w Mińsku Mazo­wieckim; brał udział w zawodach hippicznych. W 1929 ze względu na zły stan zdrowia został z wojska zwolniony. W tymże roku zaczął występo­wać w przedstawieniach dla dzieci organizowanych na scenie T. Polskiego w Warszawie przez H. Mał­kowskiego. Zaangażował się do T. Polskiego jako statysta i 20 IV 1930 debiutował tu w małej rólce Służącego ("Volpone"); do końca sez. 1929/30 grał epizody. W maju 1930 zdał eksternistyczny egzamin aktorski ZASP-u. W sez. 1930/31-1932/33 nadal grał niewielkie role dram. w T. Polskim; w sez. 1931/32 występował także w t. Banda oraz z tym teatrem gościnnie w Łodzi. W Bandzie rozpoczął karierę piosenkarza i odtąd występował nie tylko jako aktor dram., ale również śpiewał w komediach muz., operetkach, na scenach rewiowych i kabare­towych Warszawy. Od 16 do 24 IX 1933 wystę­pował z zespołem warsz. T. Nowa Komedia pod dyr. S. Jaracza w T. Miejskim w Łodzi w roli Wacka ("Firma"). W sez. 1933/34 grał nadal w Nowej Komedii, m.in. Starostę ("Rodzina"), a jesienią 1934 tamże w "Wielkiej szopce politycznej". Od stycznia 1935 występował w T. na Kredytowej w "To lubią kobiety", od czerwca 1935 w Wielkiej Rewii w "Przy­godzie w Grand Hotelu", od sierpnia 1935 w T. Letnim w "Szczęśliwym pechu", a od października do grudnia 1935 w Operetce na Chłodnej, m.in. w "Księżniczce czardasza". Od 22 I 1936 występował gościnnie w Instytucie Reduty w roli Tomka ("Nie­wierny Tomek"), od lipca 1936 w T. Letnim w komedii muz. "Podwójna buchalteria"; w paździer­niku t.r. brał udział w "Weselu" w reż. J. Osterwy, oprac. przez Studium Radiowe Instytutu Reduty w PR, a od listopada t.r. grał w T. 13 Rzędów. Od lutego 1937 występował w T. Ateneum w roli Do­ktora ("Ludzie na krze"); od 22 VII do 15 VIII t.r. był z tym teatrem na występach w Krakowie. W sez. 1937/38 i 1938/39 występował w warsz. t. Małe Qui Pro Quo. Po wybuchu II wojny świat. najpierw przebywał we Lwowie, gdzie w pocz. 1940 występował w t. rewiowym w sali kina "Sty­lowe" w Filharmonii, później wrócił do Warszawy. W teatrze nie występował; brał udział w pracach tajnych teatr. zespołów studyjnych, przygotowują­cych m.in. "Męża i żonę" (reż. S. Daczyńskiego); występował też jako piosenkarz w pol. kawiarniach. Powstanie przeżył w Warszawie. W styczniu 1945 w Lublinie zaangażował się do zespołu T. Wojska Pol., z którym w tymże miesiącu przybył do Łodzi; tu uczestniczył w porankach poetyckich organizo­wanych przez teatr, a 14 IV 1945 brał udział w prem. "Dożywocia" (grał Birbanckiego). W sez. 1945/46 i 1946/47 nadal występował w Łodzi w T. Wojska Pol. oraz w jego filii T. Powszechnym TUR. Po powrocie do Warszawy był kolejno: w sez. 1947/48-1949/50 w T. Nowym, od sez. 1950/51 do 28 II 1954 w T. Polskim, od 1 I 1954 do 1955 w T. Nowej Warszawy, w 1955-57 w T. Młodej War­szawy, od 1957 do końca sez. 1968/69 w T. Kla­sycznym i na jego drugiej scenie T. Rozmaitości. Od sez. 1969/70 do lipca 1978 występował w T. Na­rodowym i na jego drugiej scenie w T. Małym. Od 22 VII 1955 i nast. w sez. 1955/56 grał gościnnie Pana Młodego ("Wesele") z zespołem T. Domu Wojska Pol., na nowej scenie tego teatru w Pałacu Kultury i Nauki. W sez. 1958/59 w T. Powszechnym w Łodzi gościnnie opracował wokalnie piosenki do "Królowej przedmieścia". Po II wojnie świat. nadal występował jako piosenkarz na estradzie. Odznaczał się dobrymi warunkami scen., wdziękiem ruchu i gestu, swobodą, humorem, a przede wszyst­kim b. charakterystycznym, pięknie modulowanym, ciepłym głosem i doskonałą dykcją. Pięknie mówił wiersz w komediach Fredry. Sukcesy odnosił w rolach komediowych, które prowadził bez szarży, z lekkością i humorem; najważniejsze, prócz wy­mienionych, to w Łodzi: Ludmir ("Pan Jowialski", 1945), Papkin ("Zemsta", 1946), Gustaw ("Śluby pa­nieńskie", 1947) i Koczkariew ("Ożenek", 1947; nast. T. Polski w Warszawie, 1952); a w Warszawie w T. Nowym: Hrabia Almaviva ("Wesele Figara", 1947) i Fikalski ("Dom otwarty", 1948), w T. Polskim: Zagoriecki ("Mądremu biada", 1951) i Starski ("Lalka" wg B. Prusa, 1952), w T. Klasycznym i Rozmai­tości: Tolo ("Skiz", 1957), Janusz ("Pan Jowialski", 1960), Alfons ("Kalendarz starych mężów", 1965) i Radost ("Śluby panieńskie", 1966), w T. Małym: Wi­ktor ("Zabawa w koty", 1973). O jego Papkinie tak pisał E. Csató: "W interpretacji Boguckiego godnym podkreślenia jest właśnie zupełny brak szarży; opra­cowawszy bardzo starannie wszystkie szczegóły roli, artysta sam bawi się swoją figurą i narzuca ten stosunek widowni".
Największą popularność i uznanie zdobył jako pio­senkarz estradowy i radiowy, specjalista od piosenek lirycznych, ale traktowanych z humorem lub żar­tobliwym dystansem. Zwany "polskim Chevalierem", był świetnym wykonawcą m.in. takich przedwojennych przebojów, jak: "Nie będziesz ty, to będzie inna", "A mnie jest szkoda lata"; a po wojnie szcze­gólnie wielu tzw. warszawskich piosenek, np. "A tu jest Warszawa", "Warszawska piosenka". Był dosko­nale znany radiosłuchaczom całej Polski ze względu na swój b. radiofoniczny głos. Śpiewał, recytował i występował w licznych audycjach i Teatrze PR już przed II wojną świat.; po wojnie stale współ­pracował z warsz. rozgłośnią PR, m.in. przez wiele lat prowadził audycje dla dzieci (był laureatem na­grody państw. za twórczość dla dzieci i młodzieży). W 1. trzydziestych grał w ponad dziesięciu filmach pol.; po wojnie drobne role w kilkunastu filmach kinowych i telewizyjnych. Był członkiem zasłużo­nym SPATiF-ZASP.
Bibl.: Almanach 1977/78; O. Budrewicz: Sagi warszawskie, Warszawa 1975 s. 149-155 (il.); Csató: Interpretacje; Fredro na scenie; Hist. filmu t. 1, 2 (il.), 3; Jewsiewicki: Materiały; Kaszyński: Teatr łódz.; Lorentowicz: T. Polski; Łoza: Czy wiesz; Mrozińska: Karabin i maska; Mrozińska: Trzy se­zony; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); T. przy ul. Cegiel­nianej; Wierzyński: Wrażenia; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 17, 113, 1973 z. 3-4 s. 445-455, 462, 468, 469, 488; RTV 1978 nr 36 (M. J. Kwiatkowski; il.); Sł. Powsz. 1978 nr 183 (J. Małgorzewski); Życie Warsz. 1978 nr 180, 182; Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN, MTWarsza­wa; Akta (tu fot.), ZASP; Archiwum Jadwigi Rapackiej (m.in. korespondencja Andrzeja B., dziennik J. Rapackiej), IS PAN (nr inwentarza 1514).
Ikon.: B. Kuźmiński: Portret, rys., kredka, 1965 - MTWar­szawa; J. Żebrowski: B. jako Profesor ("Teoria Einsteina"), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1957 nr 68 oraz B. jako Tolo ("Skiz"), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1957 nr 128; Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa, PWST Warszawa, ZASP.
Film.: 1933 - "Szpieg w masce" (f.); 1934 - "Śluby ułańskie" (f.); 1935 - "Manewry miłosne" (f.); 1936 - "Pan Twar­dowski" (f.); 1937 - "Niedorajda" (f.); 1938 - "Za winy niepopelnione" (f.); 1939 - "Włóczęgi" (f.), "Złota maska" (f.); 1946 -" Felieton nr 1" (d.), "Teatr mój widzę ogromny" (d.); 1953 -" Sprawa do załatwienia" (f.), "Żołnierz zwycięstwa" (f.); 1956 - "Nikodem Dyzma" (f.); 1961 - "Obiady czwar­tkowe" (d.); 1965 - "Perły i dukaty" (tv); 1966-68 - "Stawka większa niż życie" (s. tv); 1970 - "Album polski' (f.); 1971- "Epilog norymberski" (f.); 1973 - "Wielka miłość Balzaka" (s. tv); 1974 - "Janosik" (f.), "Janosik" (s. tv), "Zaśpiewajmy to jeszcze raz" (d.); 1975 - "Jej powrót" (tv); 1976 - "Zagrożenie" (f.); Materiały film. z 1965 i 1970, Arch. WFD; Materiały - Archiwum TV Warszawa. Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR; Role, piosenki - Arch. Dok. Mech.; Bajki, recytacje, piosenki - Pol. Na­grania; Fragm. ról - MTWarszawa; Piosenki - Red. Muz. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

25 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji