Osoby

Trwa wczytywanie

Stefania Puchniewska

STEFANIA BOLESŁAWA PUCHNIEWSKA z Wierzbickich (?-1917) - aktorka, śpiewaczka;
Data jej urodzenia nie jest znana. Była córką Michała Wierzbickiego. Śpiewu uczyła się pod kierunkiem J. Quattriniego. Działalność aktorską rozpoczęła prawd. koło 1873. W latach 1873-76 związana była z zespołem J. Grabińskiego, z którym pod nazwiskiem Kąsinowska występowała w Lublinie, Radomiu oraz w warszawskich teatrzykach ogródkowych: Tivoli i Alkazar. Od 1875 ponownie występowała pod panieńskim nazwiskiem. We wrześniu 1876 z powodzeniem debiutowała w operetce we Lwowie. Od 29 X 1876 do 23 II 1878 występowała w Krakowie, głównie w operetkach Offenbacha, m.in. w tytułowej roli w Pięknej Helenie oraz w partii Gabrieli w Życiu paryskim.
Od marca 1878 w zespole A. Trapszy, z którym po raz pierwszy występowała w Kaliszu. Potem grała w Lublinie, a w końcu września w Siedlcach, gdzie wstąpiła do zespołu J. Puchniewskiego, którego żoną została w 1882. Odtąd używała stale nazwiska Puchniewska. Obdarzona urodą i przyjemnym sopranem najczęściej wykonywała główne partie w operach i operetkach. Przez wiele lat uchodziła za najlepszą na prowincji wykonawczynię partii tyt. w Halce. Śpiewała poza tym partie Agatki w Wolnym strzelcu Webera i Rozyny w Cyrulik sewilskim Rossiniego, a w operetkach Wilmę w Lekkiej kawalerii, Adelę w Zemście nietoperza Straussa, Arsen w Baronie cygańskim, Giroflé w Giroflé-Girofla. Grała także role amantek w komediach i wodewilach, m.in. Basię (Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale), Teklę (Czartowska ława), Zosię (Łobzowianie).
Na przełomie 1887 i 1888 z tow. dramat. Puchniewskiego występowała w Teatrze Zimowym N. Golińskiego w Kaliszu. Wraz z zespołem dała 100 przedstawień, występując m.in. operach i operetkach: Halce S. Moniuszki (3 III 1888), Traviacie G. Verdiego, Noc w Wenecji J. Straussa, Życiu paryskim J. Offenbacha. Wzięła udział w swoim benefisie (17 IV 1888) w Lekkoduchu, J. Blizińskiego i Z. Sarneckiego, który zakończył występy zespołu w Kaliszu. Jeszcze w czasie występów lokalna prasa apelowała do widzów o wsparcie dla artystów, którzy nie mieli za co wyjechać do Koła.
W zespole męża pozostała do 1889. W latach 1890-91 występowała z zespołem Ł. Kościeleckiego w Radomiu, Lublinie i Petersburgu. Od 1890 niemal do 1910 występowała z przerwami w warszawskich teatrach i teatrzykach ogródkowych: BeIle Vue (1890, 1891), Nowości (1895), Eldorado (1897, 1898), Wodewil (1898, 1899), Odeon (1898), Ludowy (1899), Fantazja (1900), Bagatela (1903), Popularny (1910), a także w sali Cyrku (1896). W Warszawie grała m.in. z L. Solskim (w Jojne Firułkes G. Zapolskiej - 23 VII 1898 w t. Eldorado)
We wrześniu 1892 wraz z zespołem K. Kamińskiego rozpoczęła tournée po Rosji, m.in. Petersburgu i Moskwie. W sezonie 1894/95 ponownie z zespołem męża w Siedlcach i w Petersburgu. W WTR wystąpiła w roli Hrabiny Elfrydy w Sztygarze (7 VII 1895). Od września 1895 grała w Łowiczu w zespołach męża i S. Staszewskiego.
Od 31 X 1895 do 11 I 1896 z tow. artyst. dramat. J. Puchniewskiego i S. Staszewskiego występowała w zaadaptowanej na potrzeby teatru sali Wehnera w Kaliszu. Prawdopodobnie brak odpowiedniego pomieszczenia był przyczyną niepowodzenia zespołu. Trupa występowała w repertuarze Bałuckiego. W dn. 7 I 1896 odbył się benefis Puchniewskiej w krotochwili Niobe H. Paultona.
W 1896 należała do zespołu M. Wołowskiego w Łodzi. Wiosną 1897 grała w Petersburgu z zespołem M. Członkowskiego, a w 1898 z zespołem Ł. Kościeleckiego. Ponownie związała się z trupą aktorską męża, z którą w 1899 grała w Piotrkowie. W 1900 Komisja Teatralna nie odnowiła kontraktu z małżeństwem Puchniewskimi. W sezonie 1900/01 grała w Łodzi, 1901-1903 w Krakowie.
Od 1903 ponownie związała się z zespołem męża, grając w Sosnowcu, Kijowie i prawd. w Wilnie. Pod koniec kariery grywała role charakterystyczne, m.in. Dziurdziulińską w Klubie kawalerów, Ciocię Olesię w Lenie, Glanzową w Małce Szwarcenkopf.
Po raz ostatni grała w Kaliszu 3-8 IX 1907 z tow. dramat. J. Puchniewskiego i A. Colonny. Zespół wystąpił w gmachu Teatru Miejskiego.
W czasie I wojny światowej mieszkała w Zawierciu.
Zmarła 16 VIII 1917 w Zawierciu.
Zamężna z Józefem Puchniewskim (ślub 19 III 1882), aktorem, reżyserem, dyrektorem teatru.

Bibliografia: Dzieje teatru polskiego. Teatr polski w latach 1890-1918 (red. Sivert T.), Warszawa 1988; Kaszyński S. Teatralia kaliskie, Łódź 1972; Słownik biograficzny teatru polskiego, Warszawa 1973;
Źródło: Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej. Ziemia kaliska, tom 3
Autor noty biograficznej: Andrzej Androchowicz
PUCHNIEWSKA Bolesława Stefania, z Wierzbickich 1° v. Kąsinowska (działała od 1873 - zm. 16 VIII 1917 Zawiercie), aktorka, śpiewaczka. Była córką Michała Wierzbickiego, żoną -> Józefa P. Śpiewu uczyła się pod kierunkiem J. Quattriniego. W 1873-76 występo­wała w zespole J. Grabińskiego, m.in. w Lublinie, Radomiu oraz w warsz. t. ogr. Tivoli i Alkazar (począt­kowo pod nazwiskiem Kąsinowska, od 1875 - Wierz­bicka). We wrześniu 1876 z powodzeniem debiutowała w operetce w t. lwowskim. Od 29 X 1876 do 23 II 1878 występowała w t. krak. głównie w operetkach, m.in. w partiach Heleny ("Piękna Helena"), Gabrieli ("Życie paryskie"). Od marca 1878 należała do zespołu A. Trapszy w Kaliszu i Lublinie, w końcu września tego roku wyjechała do Siedlec. Tam wstąpiła do zespołu J. Puchniewskiego i pozostała u niego do 1889, a 19 III 1882 została jego żoną i odtąd używała stale nazwiska Puchniewska. W zespole męża wykonywała główne partie w operach i operetkach. Miała przyjemne warunki zewnętrzne, dobry głos sopranowy, muzykalna. Przez wiele lat uchodziła za najlepszą na prowincji wykonawczynię partii tyt. w "Halce". Śpiewała poza tym partie Agatki ("Wolny strzelec"), Rozyny ("Cyrulik se­wilski"), a w operetkach takie partie jak: Wilma ("Lekka kawaleria"), Adela ("Zemsta nietoperza"), Arsena ("Baron cygański"), Girofle ("Girofte-Girofla"). Grała także role amantek w komediach i wodewilach, m.in. Basię ("Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale"), Teklę ("Czartowska ława"), Zosię ("Łobzowianie"). W 1890-91 wy­stępowała w warsz. t. ogr. Belle Vue oraz w Radomiu, Lublinie i Petersburgu z zespołem Ł. Kościeleckiego, latem 1891 w warsz. t. ogr. Eldorado, w 1892 w warsz. t. ogr. Wodewil, od września 1892 do lutego 1893 z zespołem K. Kamińskiego w Petersburgu, w 1893 w "działówce" w Petersburgu i Moskwie, w sez. 1894/95 w zespole J. Puchniewskiego w Siedlcach i Petersburgu. 7 VII 1895 wystąpiła w WTR w roli Hrabiny Elfrydy ("Sztygar"), w lecie tego roku grała w warsz. t. ogr. Nowości (dyr. F. Kwaśniewski), we wrześniu w Łowiczu w zespole J. Puchniewskiego i S. Staszewskiego. W 1896 należała do zespołu M. Wołowskiego w Łodzi, a w lecie występowała z tym zespołem w sali warsz. Cyrku. Wiosną 1897 grała w Petersburgu z zespołem M. Członkowskiego, w lecie tego roku w warsz. t. ogr. Eldorado, w 1898 w Pe­tersburgu w zespole Ł. Kościeleckiego, latem w warsz. t. ogr. Wodewil, a jesienią w t. Odeon, w 1899 w Piotr­kowie u J. Puchniewskiego, latem 1899 w warsz. t. ogr. Wodewil, potem do maja 1900 w warsz. T. Lu­dowym, latem 1900 w warsz. t. ogr. Fantazja, w sez. 1900/01 w t. łódz., w 1901-03 w t. krakowskim. W lecie 1903 występowała w warsz. t. Bagatela, w 1903- 07 zapewne stale w zespole J. Puchniewskiego, m.in. w Sosnowcu i Kijowie, w 1907 w zespole T. Pola również w Kijowie, w 1910 w warsz. T. Popularnym, w 1912 podobno w Wilnie, ale wiadomość ta może dotyczyć innej aktorki tego nazwiska. W późniejszym okresie była dobrą odtwórczynią ról charakterystycz­nych w komediach, m.in. grała Dziurdziulińską ("Klub kawalerów"), Ciocię Olesię ("Lena"), Glanzową ("Małka Szwarcenkopf"). Podczas I wojny świat. mieszkała wraz z mężem w Zawierciu.
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Gliński: Teatr w Peters­burgu II s. 68-69, III s. 116, 120-121; Got: Teatr Koźmiana; Olszewski: Z kronik teatr, (il.); Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Scena pol. w Łodzi s. 35, 36; Wspomnienia aktorów; Gaz. pol. 1917 nr 196; Tyg. ilustr. 1917 nr 35 (il.); Afisze Bucholtzów, WAPLublin; Afisze, IS PAN; Akt zgonu, parafia św. Piotra i Pawła, Zawiercie.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji