Osoby

SIEDLECKI Franciszek Wincenty (23 lipca 1867 Kraków – 11 października 1934 Warszawa), scenograf.

Studiował prawo na Uniw. Jagiellońskim. Studia malarskie odbył w Monachium, Paryżu i we Włoszech. Główną dziedziną jego twórczości było malarstwo i grafika. W dwudziestoleciu międzywojennym był prezesem Związku Polskich Artystów Grafików i red. czasopisma „Grafika”. Wynalazł technikę rycia w szkle (szesnaście ogromnych witraży wykonanych dla Goetheanum R. Steinera w Szwajcarii, gdzie w 1914–19 wykładał malarstwo).

Jako scenograf debiutował na zaproszenie L. Solskiego w T. Miejskim w Krakowie, projektując dekoracje do Krakusa (6 czerwca 1908; była to pierwsza inscenizacja C. K. Norwida w t. zawodowym). W 1909 w jubileuszowym cyklu przedstawień J. Słowackiego opracował scenografię Lilli Wenedy, Snu srebrnego Salomei i Balladyny. W latach następnych w T. Zjednoczonym w Warszawie projektował dekoracje do trzech przedstawień w reżyserii A. Zelwerowicza: Wesele (1911), Poskromienie złośnicy (1912) i Irydion (1912). We wrześniu 1913 wspólnie z L. Schillerem zorganizował w Warszawie wystawę malarstwa scen.; wystawił wówczas swoje projekty do Samuela Zborowskiego J. Słowackiego. Po powrocie z Szwajcarii w 1919 zamieszkał na stałe w Warszawie. Od 1920 współpracował z Redutą; projektował m.in. kostiumy do Wielkanocy (1923). W 1924 wraz z L. Schillerem złożył ofertę magistratowi na zorganizowanie w sali T. im. Bogusławskiego t. popularnego dla „pracującej inteligencji i warstw robotniczych”. Ostatecznie jednak w pracy T. im. Bogusławskiego za dyr. Schillera nie brał udziału, przełożył tylko dla tego t. Pasterkę wśród wilków, inscenizowaną przez Schillera. Działalność Schillera wspierał także jako krytyk teatr. w „Gazecie Administracji i Policji Państwowej”. Po odejściu Schillera z T. im. Bogusławskiego, w 1926 złożył ofertę na prowadzenie tego t., ale bez skutku. Jako scenograf zrealizował jeszcze Lillę Wenedę w T. Praskim w Warszawie (1927) oraz opracował w 1928 dla opery warsz. libretto, inscenizację i scenografię poematu tanecznego Miłość E. Morawskiego; do przedstawienia jednak nie doszło.

Leon Schiller nazwał go „prekursorem polskiego stylu monumentalnego”, z uznaniem stwierdzając, że pociągał go „symbolizm i monumentalizm Craiga oraz całej plejady niemieckich reformatorów teatru” (zwłaszcza Wagner, Fuchs i Behrens).

Jako teoretyk t. był pod wpływem antropozofii R. Steinera. Publikował swoje artykuły w „Świecie” (m.in. 1910 nr 38 – O sztuce scenicznej), „Życiu Teatru”, „Scenie Polskiej”, „Wiadomościach Literackich”. Zajmował się także historią t.; napisał pierwszą w Polsce monografię Heleny Modrzejewskiej (Helena Modrzejewska, Warszawa 1927), publikował artykuły i rozprawy z dziejów tańca (m. in. Taniec religijny i obrzędowy w monografii zbiorowej Taniec, Warszawa 1930). W wydanej w 1934 w Warszawie książce Fragmenty zamieścił szkice o S. Wyspiańskim i K. Fryczu.

Bibliografia

T. Cieślewski-syn: Notatka przed katalogiem wystawy pośmiertnej S. (w): Tow. Zachęty Sztuk Pięknych. Przewodnik 122, Warszawa 1937; J. Lorentowicz: Teatry w stolicy i inne artykuły, Warszawa 1969 s. 102–103, 118, 119; Schiller: Teatr ogromny; Solski: Wspomnienia; Strzelecki: Plastyka teatr.; Szczublewski: Artyści i urzędnicy; Szczublewski: Reduta; Thieme, Becker; Kur. warsz. 1934 nr 244; Tyg. ilustr. 1913 nr 44 (il.); Fragm. eseju L. Schillera o t. międzywojennym (rkps.), MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973
Zachowano konwencję bibliograficzną i większość skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Uzupełnienia bibliograficzne

• Czarnecki Kazimierz, Grafika Franciszka Siedleckiego. Katalog prac, Płock 1991
• Siedlecki Franciszek, O sztuce scenicznej. Artykuły i recenzje z lat 1910-1929, wybór i opracowanie Wojciech Dudzik, Wrocław 1991