Karol Jarszewski
JARSZEWSKI Karol, właśc. K. Jarosz (ok. 1860 Rzeszów - 5 VIII 1944 Warszawa), aktor, śpiewak. Był synem Franciszka Jarosza, mężem -> Amelii J., potem -> Stanisławy J., ojcem -> Stanisława J. Uczęszczał do gimn. we Lwowie. Debiutował pod nazwiskiem Jarosz zapewne w 1876 w t. lwow. i w zespole tym pozostał do 1878. Później należał do zespołów E. Baczyńskiego i A. Grafczyńskiego (wg niektórych źródeł dopiero wtedy rozpoczął działalność scen.). W 1882 ożenił się z aktorką Amelią Lewandowską, ale wkrótce rozszedł się z nią i przed 1886 wziął ślub ewangelicki ze Stanisławą Wyszkowską. W sez. 1882/83 występował z zespołem A. Myszkowskiego i J. Nowakowskiego w Lublinie i Radomiu, w 1884-88 z zespołem J. Grabińskiego m.in. w Lublinie, Łodzi i Suwałkach. Ok. 1886 zaczął używać nazwiska Jarszewski. W 1888-90 występował u Ł. Kościeleckiego w Łodzi i warsz. t. ogr. Belle Vue, w sez. 1890/91 nadal w Łodzi u K. Kop-czewskiego, a w styczniu 1891 gościnnie u A. Łaskiego w Płocku. 23 VI 1891 debiutował w WTR w roli Adama ("Ptasznik z Tyrolu") i od nowego sezonu został zaangażowany do zespołu farsy i operetki WTR, w którym pozostawał także po przejęciu teatrów przez miasto. 8 XI 1919 obchodził jubileusz trzydziestopięciolecia pracy grając na scenie T. Letniego rolę Gen. Beselera ("Rotmistrz von Waldeck"). W 1921-23 występował w T. im. Bogusławskiego, a następnie do 1930 znów w T. Letnim, ale w tym czasie ze względu na wiek pojawiał się już na scenie coraz rzadziej. W 1932 występował jeszcze w T. Narodowym i Nowym. Został zamordowany przez hitlerowców podczas powstania warszawskiego.
Wg recenzenta "Echa Muzycznego, Teatralnego i Artystycznego" (1893 nr 532) był "obdarzony niewielkim, ale miłym głosem barytonowym", a w "Album Teatralnym" pisano: "gra jego odznacza się zawsze pewnym wykończeniem, nie ma w niej nic banalnego". Ważniejsze partie operetkowe: Gaspard ("Dzwony kornewilskie"), Menelaus ("Piękna Helena"); śpiewał też partie operowe jak np. Janusz ("Halka"). W komediach i farsach grał m.in. Wacka ("Wicek i Wacek"), Ignacego ("Marcowy kawaler"), Adolfa ("Dom otwarty"), Lelorraina ("Król"). Niekiedy występował też w poważnym repertuarze dramatycznym, m.in. w rolach Makdufa ("Makbet"), Pelikana ("Dziady").
Bibl.: Album teatr. II s. 72 (il.); Owerłło; PSB XI (Z. Wilski); EMTA 1891 nr416,1893 nr 532 (il.); Kur. warsz. 1919 nr 311; Afisze Bucholtzów, WAPLublin; Afisze, IS PAN.
Ikon.: Fot. w rolach - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
