Osoby

KRZEMIEŃSKI, KRZEMIŃSKI, Lucjan (2 I 1898 Pińczów - 11 V 1955 Chicago), aktor, reżyser. Był mężem aktorki Elżbiety Dziewońskiej. Po ukończeniu gimn. studiował na wydziale prawa Uniw. Warsz. oraz w szkole dram. J. Hryniewieckiej. Po zdaniu egzaminu aktorskiego został zaangażowany na sez. 1924/25 do T. im. Bogusławskiego. W 1925-30 występował w T. Miejskim w Łodzi. W 1926 grał gościnnie w T. Polskim w Warszawie rolę Rudiego ("Płomienna noc"). W sez. 1930/31 występował w T. im. Słowackiego w Krakowie, jesienią 1931 w t. Melodram w Warszawie, a od po­czątku 1932 do 1937 w T. Miejskich we Lwowie i tu za­czął też reżyserować. W 1937-39 wchodził w skład ze­społu T. Narodowego i Nowego w Warszawie. Jego role z tego okresu, m.in.: Pieprzyk ("Skalmierzanki"), Napoleon ("Madame Sans Gene"), Felek ("Przeprowadzka"), Samotnik ("Wyzwolenie"), Major ("Pan Geldhab"), Proku­rator ("Wilki w nocy"), Książę Konstanty ("Kordian"), Hauser ("Prawdziwe życie Anny"), Jim ("Jim i Jill"). Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 i przeszedł z woj­skiem do Rumunii. Już w listopadzie 1939 występował w pol. przedstawieniu w Bukareszcie grając Smugonia ("Uciekła mi przepióreczka"). Później występował w pol. zespołach we Francji, a w 1940 wyjechał do Kanady. Wraz z żoną Elżbietą Dziewońską prowadził tam do 1943 objazdowy t. pol., w którym wystawił m.in. włas­ną sztukę pt. "Kamraty". Od 1944 występował w Pol. T. Artystów w Nowym Jorku, w 1946 przeniósł się do Chicago i występował w pol. zespole objazdowym. W 1950 założył w Chicago stały t. Nasza Reduta, w którym wystawił m.in. "Śluby panieńskie", "Zemstę", "Damy i huzary", "Uciekła mi przepióreczka", "W małym domku", "Freuda teorię snów" oraz własne adaptacje i mon­taże. W wielu z tych przedstawień grał główne role. Zorganizował też konkurs na sztukę polską. Zespół swój prowadził w bardzo trudnych warunkach do końca życia.
Bibl.: Fallek: Cztery sezony; Łoza: Czy wiesz II; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Orlicz (il.); Szczublewski: Artyści i urzędnicy; Afisze, IS PAN; Życiorys napisany przez Elżbietę Dziewońską, maszynopis, IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973