Osoby

Trwa wczytywanie

Juliusz Jejde

JEJDE, Jeyde, Juliusz (18 IX 1841 lub 1843 Konstan­tynów k. Łodzi - 13 V 1908 Kraków), aktor, śpiewak, reżyser, dyr. teatru. Był synem Ferdynanda J. i Johanny z Krumpholtzów, mężem Leonardy z Paszkowskich, ojcem -> Tadeusza J. Z początku pracował u kuśnie­rza, ucząc się równocześnie w wieczorowej szkole rzemieślniczej w Warszawie. W 1863 uczestniczył w po­wstaniu styczniowym. W 1865 wstąpił do szkoły dram. w Warszawie; 29 IX debiutował w T. Rozmaitości w niewielkiej roli Krawca ("Pan Geldhab"). Od 1 I 1866 został zaangażowany do chóru WTR. W sez. letnim 1868 (30 VII - 31 IX) występował w zespole działo­wym byłych uczniów szkoły dram. w warsz. t. ogr. Orfeum, a na jesieni tego roku w zespole A. Trapszy w Kaliszu. Debiutował w WTR w maju 1869 w roli Kacpra Szczyglika ("Majster i czeladnik"), potem w roli Jacusia ("Ulicznik warszawski") i Sobka ("Młynarz i ko­miniarz"); od 1 I 1871 został przeniesiony z chóru do zespołu dramatu WTR, jednak już od 1 VI zwolnił się na własne żądanie i występował na prowincji i w warsz. t. ogr. w zespołach: A. Carmantranda w Kaliszu (1872), od sez. 1872/73 do 1875 u A. Trapszy (m.in. w Lublinie, Radomiu, Kaliszu, Łodzi oraz warsz. t. ogr. Tivoli), K. Doroszyńskiego w Łodzi (1875); w sez. 1875/76 i 1876/77 występował w Poznaniu (pełnił tam również funkcje reżysera operetki), w lecie 1876 i 1877 w warsz. t. ogr. Belle Vue, w sez. 1877/78 i 1878/79 w zespole A. Trapszy (Kalisz, Lublin), w lecie 1879 u B. Kremskiego i H. Wójcickiego w Lublinie. W 1880 prowadził wspólnie z R. Czartoryjskim zespół w Łodzi i Kaliszu. W lecie 1880 grał w warsz. t. ogr. Eldorado. W 1880-82 był zaangażowany do t. pozn., w lecie 1882 grał w warsz. t. ogr. Alhambra, w sez;. 1882/83 w zespole W.A. Górskiego, od marca 1883 w zespole J. Puchniewskiego w Kielcach. Od sez. 1883/84 prze­szedł do t. krak. i ze sceną tą był związany, z krótki­mi przerwami, do końca życia. Występował gościn­nie z zespołem t. krak. m.in. w Piotrkowie i Często­chowie (1886), Szczawnicy (1887), Stanisławowie (1889), Zakopanem (1900). 28 XII 1902 obchodził ju­bileusz czterdziestolecia pracy aktorskiej w roli Wa­lentego ("Pamiętniki szatana"). Od 1 II do 30 III 1904 był dyrektorem krak. T. Ludowego, potem zorganizo­wał zespół, z którym objeżdżał Małopolskę z przed­stawieniem "Krzyżaków". W 1905 wrócił do t. krakow­skiego. Zaliczany był do tzw. aktorów użytecznych, grał zwykle drugorzędne role charakterystyczne. Dzięki dobrym warunkom głosowym śpiewał także partie wo­dewilowe, operetkowe, nawet operowe. Do ważniej­szych jego ról należą m.in. Poloniusz ("Hamlet"), Dziemba ("Halka"), Grześ ("Damy i huzary"), Petryłło ("Miód kasztelański"), Agamemnon ("Piękna Helena"), Herszko ("Karpaccy górale"), Kalb ("Intryga i miłość"), Wiórek ("Gałganduch, czyli Trójka hultajska"), Antoni ("Wielki człowiek do małych interesów"), Organista ("Zaczarowane koło"). Był także dziennikarzem, współpracował m.in. z "Głosem Narodu" i "Kurierem Polskim"'.
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Melpomena; Goślicki: Pamiętnik 1871; Got: Teatr Koźmiana; Kaszyński: Dzie­je sceny kaliskiej; Koryzna I s. 135, 144, 148; PSB XI (S. Dąb­rowski); EMTA 1903 nr 1; Scena i Sztuka 1908 nr 21; Afisze, IS PAN; Chomiński; Jasiński.
Ikon.: S. Fabijański: Portret, rys., 1893 - MTWarszawa; F. Tegazzo, A. Regulski: Portret, drzew., Tyg. ilustr. 1877 nr 94; Fot. pryw. - MNWarszawa, Arch. m. Krakowa i woj. Krak.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

1 zdjęcie w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji