Osoby

Trwa wczytywanie

Józef Kotarbiński

Kotarbiński Józef Karol Jan Nepomucen
Pseudonimy i kryptonimy: Dzieszuk, Gabryel Dzieszuk; J., JK; J.K.; J.K.K.; K.; K–i; K…i; Karol; Nux; Sincerus; Spectator (Spektator); …ski

Ur. 27 listopada 1849 w Czemiernikach k. Lubartowa na Lubelszczyźnie, zm. 20 października 1928 w Warszawie.

Aktor, reżyser, kierownik literacki i dyrektor teatrów, publicysta, pedagog.
Krytyk teatralny i literacki.

Studiował na Wydziale Filologiczno-Historycznym Szkoły Głównej Warszawskiej, a po jej likwidacji na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, który ukończył w 1871. Zainteresowanie sceną rozbudziło w nim przedstawienie Listu żelaznego Antoniego Małeckiego, które oglądał w 1864 w Teatrze Wielkim. Od tego czasu stał się namiętnym widzem, „znał cały repertuar, umiał ustępy z niektórych sztuk na pamięć, nade wszystko zaś był ciągle gorejącym czcicielem Szekspira” – pisał Antoni Sygietyński we Wspomnieniach.

Józef Kotarbiński w „Cydzie” Corneille'a, ok. 1889. Fot. Karoli & Pusch. Ze zbiorów BN.

Aktorstwa uczył się u Jana Królikowskiego, który uwrażliwił go szczególnie na sztukę deklamacji. Po debiucie 7 września 1877 (Zbigniew w Mazepie Słowackiego w Teatrze Letnim) występował w Warszawskich Teatrach Rządowych (WTR), najchętniej w rolach deklamacyjnych i bohaterskich, z mniejszym powodzeniem w charakterystycznych i salonowych. Od lata 1891 był przez jeden sezon „reżyserem repertuaru”, faktycznie pierwszym kierownikiem literackim sceny warszawskiej. Wykładał w prywatnej szkole dramatycznej Emila Derynga (1880–1883), a później w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Towarzystwie Muzycznym (1889–1893). W 1886 wspólnie z Michałem Wołowskim napisał komedię Nie wypada.

Od 1893 był aktorem i głównym reżyserem w teatrze krakowskim. Po konflikcie z dyrektorem Tadeuszem Pawlikowskim w 1894 występował gościnnie m.in. w Poznaniu (1895), Częstochowie, Sosnowcu, Lublinie i Warszawie (1897). W latach 1899–1905 będąc dyrektorem teatru krakowskiego, wprowadził na scenę wielki repertuar romantyczny i dramaty Stanisława Wyspiańskiego. Po zakończeniu dyrekcji występował u Mariana Gawalewicza w zespole łódzkim (gościnnie w Warszawie), a od listopada 1906 w stołecznym Teatrze Małym w Filharmonii. Od sezonu 1907/1908 związany był ponownie z WTR jako aktor i reżyser, a w latach 1909–1913 jako kierownik literacki. W latach 1915–1917 należał do zarządu Zrzeszenia Artystów Teatru Rozmaitości i kierował repertuarem, później był aktorem Rozmaitości, otwartych po odbudowie w 1924 jako Teatr Narodowy. W sezonie 1922/1923 był znów kierownikiem literackim, następnie konsultantem sztuk oryginalnych. Pracował również jako pedagog w Szkole Aplikacyjnej (1908–1915), potem w Szkole Dramatycznej (1916–1921).

Brał czynny udział w inicjatywach społecznych środowiska teatralnego: w latach 1892–1893 działał w zarządzie Kasy Artystów WTR, w 1919 był współzałożycielem ZASP-u i należał do jego władz naczelnych, a w 1927 został członkiem zasłużonym Związku.

Józef Kotarbiński (1928).
Fot. ze zbiorów NAC

Józef Kotarbiński jako krytyk teatralny

Działalność publicystyczno-literacką rozpoczął Kotarbiński w 1867 w „Przeglądzie Tygodniowym Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych” (nazywanym krócej „Przeglądem Tygodniowym”). Przez następne sześćdziesiąt lat aktywności zawodowej publikował m.in. w „Ateneum”, „Bibliotece Warszawskiej”, „Gazecie Polskiej”, „Gazecie Warszawskiej”, „Głosie”, „Echu Muzycznym, Artystycznym i Teatralnym”, „Kłosach”, „Kolcach” (od 1882 był ich redaktorem), „Kraju”, „Kurierze Codziennym”, „Kurierze Warszawskim”, „Niwie”, „Scenie Polskiej”, „Tygodniku Ilustrowanym”, „Wieku”, „Życiu Teatru”. Na ich łamach zamieszczał uwagi o nowościach wydawniczych, sprawozdania z odczytów, kroniki i felietony o tematyce społecznej, artykuły i szkice literackie, studia estetyczne i filozoficzne. Najbliższa była mu tematyka teatralna: analizował dzieła sceniczne (Horsztyńskiego Słowackiego, Makbeta, Króla Leara, Sen nocy letniej Szekspira), kreślił sylwetki aktorów (Alojzego Żółkowskiego, Heleny Modrzejewskiej), omawiał twórczość dramatopisarzy (Juliusza Słowackiego, Adama Bełcikowskiego, Aleksandra Świętochowskiego), snuł rozważania o naturze teatru w kontekście myśli społeczno-filozoficznej i estetyki (Estetyczne i społeczne znaczenie teatru), nadsyłał korespondencje z teatrów zagranicznych (Wiedeń, Berlin), a pod koniec życia pisał wspomnienia o wybitnych realizacjach i ludziach, z którymi zetknął się na scenie.

Na tle wieloletniej aktywności publicystyczno-literackiej regularna działalność Kotarbińskiego jako krytyka teatralnego nie trwała długo. Fotel recenzenta „Przeglądu Tygodniowego” objął latem 1867 i 21 lipca zamieścił pierwsze sprawozdanie z premiery Listów miłosnych Larkinsa Thomasa J. Williamsa w Teatrze Rozmaitości. Od tego czasu ogłaszał recenzje w dziale Przegląd teatralny (podpisując je z reguły K–i lub K…i) i prawdopodobnie wypowiadał się o nowościach teatralnych w niektórych felietonach z rubryki Echa warszawskie. Omawiał przedstawienia stołeczne: głównie Warszawskich Teatrów Rządowych, niekiedy przyjezdnych teatrów ogródkowych. Około 1873 obowiązki recenzenta zaczął dzielić z Danielem Zglińskim, na łamach „Przeglądu Tygodniowego” gościł więc rzadziej, nawiązał natomiast współpracę z innymi gazetami. „Był czas, kiedy w trzech czasopismach równocześnie recenzje z bieżących sztuk pisywał” – twierdził Wilhelm Feldman (Współczesna krytyka literacka w Polsce, Lwów 1905, s. 341), mając zapewne na myśli teksty, które ukazywały się na łamach „Kuriera Codziennego” i „Gazety Warszawskiej”. „Kurier Codzienny” od końca 1872 ogłaszał recenzje sygnowane literą J. i z ogromną dozą prawdopodobieństwa ich autorstwo można przypisać Kotarbińskiemu. Podobnie jak w „Przeglądzie Tygodniowym”, krytyk zamieszczał sprawozdania z przedstawień w WTR i w teatrach ogródkowych, które odwiedzał w tamtym czasie bardziej regularnie i z prawdziwym upodobaniem. Równocześnie współpracował z „Gazetą Warszawską”, gdzie między grudniem 1871 a wrześniem 1877 opublikował anonimowo ponad dwieście felietonów w cyklu Listy ze Starego Miasta, mającym charakter kroniki (przez pewien czas ukazywały się w wydaniach sobotnich). Tematem Listów były bieżące sprawy miejskie. Teatr pojawiał się niemal w każdym felietonie i sąsiadował tam nie tylko z muzyką i malarstwem, ale i z edukacją, emancypacją, filantropią czy drożyzną. Co więcej, autor nie zajmował się najważniejszymi przedstawieniami, bo – jak przyznał – zlecono mu „opiekę nad drobiazgami, farsami i jednoaktówkami”. W sezonie letnim pozostawał stałym bywalcem teatrów ogródkowych. Z czasem zwiększyły się jego kompetencje. Zasiadał na widowni Teatru Wielkiego i Rozmaitości, po czym pisał dłuższe i bardziej szczegółowe omówienia przedstawień. Na przykład uwagi o Przezornej mamie Józefa Blizińskiego w Rozmaitościach („Gazeta Warszawska” 1873, nr 228) mają już formę recenzji znaną z łamów „Przeglądu Tygodniowego”, podobnie jak omówienie inscenizacji Wiele hałasu o nic Szekspira, której poświęcił Kotarbiński aż dwa Listy ze Starego Miasta („Gazeta Warszawska” 1876, nr 102–103). Jak wspominał sam autor, poza tym cyklem zdarzało mu się publikować w zastępstwie stałego recenzenta Józefa Keniga w dziale Przegląd teatralny. W 1874 spod jego pióra wyszła m.in. recenzja Don Karlosa Schillera pomieszczona w czterech numerach dziennika („Gazeta Warszawska”, nr 52–53, 55–56), a w 1877 czteroodcinkowe omówienie występów Ernesta Rossiego („Gazeta Warszawska”, nr 127–130). Autorstwo innych tekstów z działu teatralnego trudno dziś ustalić, gdyż były na ogół niesygnowane. Jeszcze przed debiutem w WTR w 1877 Kotarbiński zaniechał pisania sprawozdań teatralnych, powracając do tego zajęcia jedynie okazjonalnie, np. w zastępstwie stałych recenzentów lub w przypadku gościnnych występów wybitnych artystów spoza Warszawy. Publikował wówczas m.in. w „Niwie”, „Nowinach”, „Gazecie Polskiej”. Zrezygnował też z funkcji kronikarza w „Gazecie Warszawskiej”, lecz już w 1882 został nim ponownie, tym razem w tygodniku „Kłosy”. W każdym numerze zamieszczał kronikę z cyklu „Pokłosie”, sygnowaną imieniem Karol, w której obecna była tematyka teatralna. Autor – wówczas już artysta WTR – odwiedzał teatrzyki ogródkowe, bywał nawet w cyrku i na festynach, oglądał występy gościnne w WTR, interesował się organizacją i funkcjonowaniem teatru, na ogół jednak nie przeznaczał wiele miejsca na omówienie przedstawień.

Na kształtowanie się światopoglądu krytycznoteatralnego Kotarbińskiego duży wpływ miała współpraca z „Przeglądem Tygodniowym”, w którym oprócz recenzji publikował również artykuły i omówienia nowości wydawniczych w działach: Przegląd literacki, Przegląd piśmiennictwa polskiego lub Przegląd literatury krajowej. Jako publicysta tego wpływowego tygodnika krytyk włączył się w kampanię prasową znaną pod nazwą „walki młodej prasy ze starą”, w której ścierano się o idee romantyczne i pozytywistyczne. Prowadziła ją w latach 1868–1875 grupa literatów związanych ze Szkołą Główną, m.in.: redaktor naczelny „Przeglądu” Adam Wiślicki oraz Piotr Chmielowski, Julian Ochorowicz, Antoni Sygietyński, Aleksander Świętochowski. Młodzi przeciwstawiali się estetyce idealistycznej, dominującej w ówczesnej publicystyce i krytyce literackiej, propagowali natomiast estetykę realną, zajmującą się istotnymi zagadnieniami społecznymi współczesności. Wzorem krytyków francuskich, głównie Hippolyta Taine’a, badali literaturę jak nauki ścisłe i stosowali metodę porównawczo-dziejową, uwzględniającą takie czynniki, jak rasa twórcy (tj. cechy odziedziczone po przodkach), jego środowisko oraz kontekst historyczny.

Podzielając podstawowe założenia ideologiczne grupy, Kotarbiński oczekiwał od twórców podejmowania aktualnej tematyki społecznej żywo interesującej odbiorców. Jako zwolennik realizmu tendencyjnego i utylitaryzmu, cenił utwory, których treść służyła ilustracji określonej tezy społecznej, przedstawionej ku pożytkowi ogółu i w celu naprawy społeczeństwa. Jednak, jak podkreślali znawcy jego twórczości, ten zdeklarowany pozytywista nie zamykał się na inne poglądy utożsamiane zarówno z epoką wcześniejszą (romantyzm), jak i wyrosłe z krytyki pozytywizmu (modernizm). Konsekwentnie przestrzegał Kotarbiński przed deprecjonowaniem dzieł niespełniających kryteriów estetyki realnej. Krytyka „powinna być wyższą nad wszelkie doktryny szkolarskie lub stronnicze” – stwierdzał i przekonywał, że „wszystkie kierunki twórczości są uprawnione, jeżeli płyną naturalnie z usposobień artysty, z atmosfery danego czasu i otoczenia, jeżeli nie są wynikiem martwej, fałszywie ukutej doktryny” („Twórczość a krytyka”, „Kłosy” 1888, nr 1226).

Recenzje teatralne z reguły niezbyt obszerne, często ukazujące się na łamach dziennika i do tego w formie felietonu, uważał krytyk za dorywcze dziennikarskie wzmianki, które nazywał gawędami. Pisał je wedle ówczesnego zwyczaju i schematu. Najważniejszą, najobszerniejszą część stanowiły rozważania o dramacie: zarysowanie jego problematyki, nakreślenie przebiegu intrygi w kolejnych aktach (streszczenie), ocena wymowy ideowej. Nie miały one charakteru analizy czy studium naukowego, lecz rzeczowych i kompetentnych uwag, sytuujących niekiedy dzieło w kontekście literackim, a przede wszystkim objaśniających je potencjalnemu widzowi. W zgodzie z hasłami pozytywizmu były to więc recenzje „użyteczne”. Rezygnując z naukowego sztafażu, sam – choć żartobliwie nazwał się zoilem – przyjmował postawę jednego z widzów. Obierając styl gawędy, nawet dialogu z czytelnikiem, zaczynał często sprawozdanie od jakiejś zabawnej dykteryjki czy powszechnej prawdy. Unikał mentorstwa, autorom i widzom nie narzucał własnego zdania, co nie oznacza, że nie wskazywał pewnej hierarchii wartości.

W latach czynnej działalności krytycznoteatralnej wysoko sytuował francuskie pièce a thèse, zwłaszcza dramaty mieszczańskie Aleksandra Dumasa syna, Emila Augiera i Victoriena Sardou, póki autorzy nie zwrócili swych zainteresowań ku „orgiom namiętności niższego rzędu”. Oprócz sztuk tendencyjnych cenił utwory satyryczne, których celem było „schłostanie wad społecznych”, chwalił obrazy realistyczne, pełne życiowej prawdy, wywiedzione z obserwacji danego środowiska, przedstawiające żywe i barwne charaktery. Nie szczędził jednak uwag krytycznych, gdy nie dopatrzył się w nich artyzmu, logiki w prowadzeniu akcji i konstrukcji postaci, niewymuszonego komizmu, zauważył natomiast pospolitość, nienaturalność i sztuczność. Z tego powodu tak oczekiwane wczesne dramaty pozytywistyczne polskich autorów nie spotkały się z jego uznaniem (np. w pierwszych utworach Zofii Mellerowej czy Kazimierza Zalewskiego przeszkadzały mu tyrady na cześć propagowanych tendencji, w Przezornej mamie Józefa Blizińskiego – owa „pospolitość”). Dopiero ok. połowy lat siedemdziesiątych coraz więcej sztuk zyskiwało pełną aprobatę krytyka. Dobrze oceniał m.in. Pana Damazego Blizińskiego, komedie Michała Bałuckiego, Edwarda Lubowskiego, Józefa Narzymskiego.

Rodzima dramaturgia była w centrum jego zainteresowań, uważał, że jako „zdrowy, pożywny, swojski produkt” powinna dominować w repertuarze, a autorów należy zachęcać do twórczości poprzez wyższe honoraria i organizowanie konkursów dramatycznych. Wyniki konkursów uważnie śledził i relacjonował. Wśród sztuk polskich dużą rolę edukacyjną przypisywał dramatom ludowym i polecał je zarówno scenom rządowym, jak i teatrzykom ogródkowym, przyciągającym słabiej wykształconą i mniej przygotowaną do odbioru sztuki publiczność. Wychowany na literaturze romantycznej, nie ukrywał zamiłowania do piękna, podziwiał dramaturgów za zgłębianie tajników ludzkiej duszy, przedstawianie konfliktów uczuć i namiętności. Szekspir, polscy romantycy, niemieccy twórcy okresu burzy i naporu byli dla niego niekwestionowanymi mistrzami pióra. Z kolei uważając, że zabawa i rozrywka wpisane są w naturę teatru, miał też dużą tolerancję dla fars i krotochwili zapełniających repertuar scen warszawskich, zwłaszcza teatrzyków ogródkowych (nie przekonał się jedynie do operetek Jacquesa Offenbacha).

Narzekał wprawdzie na jowialny i ciężki dowcip niemiecki oraz spryt i efekciarstwo komediopisarzy francuskich, nie myślał jednak o wyeliminowaniu ich sztuk ze sceny. Liczył natomiast na stopniową edukację widza, zwracanie go ku dziełom szlachetniejszym – takie zadanie stawiał przede wszystkim przed reżyserami WTR. Wobec kierownictwa i aktorów teatrzyków ogródkowych miał daleko mniejsze, realistyczne oczekiwania i słowa uznania za odciąganie ubogich warstw społecznych od środowisk i działań przestępczych, ich „uzacnianie”.

Uwagi o kształcie przedstawienia zajmowały w sprawozdaniach Kotarbińskiego niewiele miejsca, co nie odbiegało od ówczesnej praktyki recenzenckiej. Pojawiały się u niego zdawkowe spostrzeżenia o pięknych szczegółach inscenizacji, a jednocześnie o niedociągnięciach całości. Generalnie, od reżysera dramatu WTR wymagał troski o repertuar: wprowadzanie do niego nowych, zwłaszcza rodzimych sztuk z myślą o potrzebach społecznych oraz o kształtowaniu gustu i smaku estetycznego publiczności. Oczekiwał ponadto dobrania właściwej obsady. Miał w tym względzie poważne zastrzeżenia, bowiem niejednokrotnie o wyborze sztuki decydowała jedna rola, która dawała pole do popisu faworyzowanemu aktorowi. Inne rozdzielane były również wedle uznania, a nie umiejętności wykonawcy i stosowności roli do jego emploi. Zarzucał też Kotarbiński reżyserom, że pozwalali każdemu z aktorów grać według własnej koncepcji, nie dbając o jednolitość wykonania całości. Komplementował, gdy widział czołowych aktorów w rolach niezbyt eksponowanych, a mimo to odtwarzających je po mistrzowsku i w harmonii z innymi artystami. Powodem uchybień było według niego przydzielenie funkcji reżysera aktorom, którzy byli zbyt uwikłani w wewnętrzne sprawy zespołu, by móc podejmować racjonalne i niezależne decyzje. Z zadowoleniem przyjął krytyk mianowanie w 1876 na to stanowisko Władysława Bogusławskiego, na którym jednak utrzymał się on niespełna rok.

Stosunkowo niewiele pisał też Kotarbiński o aktorach. To spostrzeżenie dotyczy jednak recenzji z przedstawień premierowych, bo w przypadku debiutów, występów gościnnych czy benefisów to właśnie aktor skupiał na sobie uwagę krytyka. Aktorstwo zajmowało go dużo wcześniej nim sam stanął na scenie. Poświęcił mu np. teksty teoretyczne, w których zastanawiał się nad istotą sztuki aktorskiej, sposobami budowania roli, rodzajem aktorskiego talentu (aktorzy subiektywni bądź obiektywni; idealiści bądź realiści, etc.). Kreślił też sylwetki aktorów epoki gwiazd w Warszawskich Teatrach Rządowych. W recenzjach dokumentował rozwój talentu czołowych koryfeuszy tej sceny: Modrzejewskiej, Żółkowskiego, Jan Królikowskiego, Salomei Palińskiej, później Bolesława Leszczyńskiego, Wincentego Rapackiego, Marii Deryng. Interesowało go, jak aktorzy „pojęli” rolę i jak ją „uwydatnili”. Wartościami nadrzędnymi były dla niego prawda i artyzm. Widząc Leszczyńskiego w roli Otella (1876), komentował: „można grać efektowniej, ale trudno prawdziwiej”. Postaci „pierwszorzędnej wartości pod względem prawdy i komicznego efektu” tworzył według niego Żółkowski, a Romana Popielówna w Wiośnie (1873) „doszła do ostatecznych granic prawdy i artyzmu”. Doceniał oryginalność, grę naturalną, unikanie rutyny i afektacji. Dla ilustracji aktorskich osiągnięć opisywał konkretne sceny z przedstawienia, zwracając np. uwagę na ustawienie głosu, dykcję, deklamację, postawę i gesty. Podobnie jak w przypadku twórczości dramatycznej, krytyk nie deprecjonował żadnego z rodzajów aktorstwa. Cenił talent, samodzielną, przemyślaną koncepcję roli, którą potrafił pochwalić, nawet gdy nie odpowiadała jego wyobrażeniom wyniesionym z lektury, jak było w przypadku Szekspirowskiego Hamleta w interpretacji Ernesta Rossiego.

Choć działalność recenzencka Kotarbińskiego nie była główną domeną jego aktywności zawodowej, wykazał się na tym polu znajomością i umiłowaniem teatru, wielką kulturą literacką, troską o rozwój narodowej sceny i podnoszenie jej roli w społeczeństwie. Do jego zasług dodać trzeba i to, że będąc jednym z pierwszych propagatorów pozytywizmu w Polsce, uniknął dogmatyzmu i pozostał otwarty na inne style i kierunki literackie. Dzięki takiej postawie, imponującemu dorobkowi w dziedzinach aktorstwa, reżyserii, publicystyki i pedagogiki, także działalności społecznej w środowisku teatralnym cieszył się ogromnym autorytetem. W dziejach teatru polskiego zajmuje znamienite i jak wskazują wznowienia jego pism oraz opracowania naukowe – trwałe miejsce.

Bibliografia podmiotowa

Oznaczono teksty anonimowe i publikowane pod kryptonimami i pseudonimami, reszta publikowana była pod nazwiskiem. Autorstwo tekstów anonimowych (niesygnowanych) ustalono wg spisów treści numerów bądź roczników gazet oraz za bibliografią Bara.

Recenzje

1867
„Przegląd Tygodniowy”. Recenzje w dziale Przegląd teatralny:

K., „Listy miłosne Larkinsa”, komedia w 1 akcie P. Thomasa i J. Williamsa z angielskiego tłumaczona, nr 29; • K., Pierwszy wstęp na scenę p. Dobrskiej w komedii „Lektorka” [J.F.A. Bayarda], p. Góreckiej i p. Krogulskiego w dramacie „Kobiety z kamienia” [T. Barrière’a, Lambert-Thibousta], nr 31; • K–i., „Złote runo”, obrazek dramatyczny w 3‑ch aktach oryginalnie napisany [Z. Mellerowej], nr 35; • K–i., „Jam bogaty”, obrazek dramatyczny w 1‑ym akcie oryginalnie napisany przez W. Maleszewskiego, nr 36; • K–i., „Lizetka”, komedia w 2‑ch aktach Alfreda de Musset tłumaczona wierszem przez Wacł. Szymanowskiego, nr 38; • K–i., „Rodzina Benoitonów”, komedia w 5 aktach Wiktoryna Sardou, z francuskiego tłumaczona, nr 42; • K–i., „Złoty młodzieniec”, komedia w 5‑ciu aktach wierszem, oryginalnie napisana przez St. Bogusławskiego, nr 45; • K–i., „Zbudziło się w niej serce”, sielanka dramatyczna w jednym akcie p. M.W. Koenigswinter, z niemieckiego tłumaczona. „Przed śniadaniem”, obrazek w 1‑ym akcie, przez Jana Aleks. hr. Fredrę oryginalnie napisany, nr 47; • K–i., „On będzie moim”. Komedia w 1‑ym akcie wierszem, naśladowana z francuskiego, przez Kazimierza Kaszewskiego, nr 48; • K–i., „Skrupuł sumienia”, komedia w 1‑ym akcie Oktawiusza Feuillet, z francuskiego tłumaczona przez ks. Kazimierza Lubomirskiego, nr 49.

1868
„Przegląd Tygodniowy”:

K–i., „Guerin” („Maitre Guerin”), komedia w 5‑ciu aktach Emila Augier, z francuskiego tłumaczona, nr 6; • K–i., „Drzemka pana Prospera”, komedia w 4‑ch aktach a 5‑ciu odsłonach, oryginalnie wierszem napisana, przez Jana Aleksandra hr. Fredrę, przedstawiona po raz pierwszy w Teatrze Wielkim dnia 13 b. m. na benefis p. Alojzego Żółkowskiego, nr 8; • [Anonim], „Stara panna”, komedia w 1 akcie wierszem oryginalnie napisana przez Feliksa Szobera, nr 13; • K–i., „Paria”, tragedia w 5‑u aktach wierszem z chórami Kazimierza Délavigne’a przetworzona przez Wacława Szymanowskiego, z muzyką Stanisława Moniuszki, nr 20, 21; • K–i., „Motylina”, komedia w 3‑ch aktach Wiktora Sardou z francuskiego tłumaczona, nr 21; • K–i., „Biały krawat”, komedia w 1‑ym akcie Edmunda Godineta, z francuskiego, wierszem, tłumaczona przez Wacława Szymanowskiego, nr 22; • K–i., „Sidła”, komedia w 1‑ym akcie P. Dhormoys z francuskiego tłumaczona, nr 25; • K–i., Wystąpienie pani Palińskiej i gościnny debiut pani Heleny Modrzejewskiej artystki teatru krakowskiego w pięcioaktowym dramacie E. Scribe’go: „Adrianna Lecouvreur”, nr 41; • K–i., „Zbójcy”, tragedia w 5‑ciu aktach Szyllera, tłumaczona przez M. Budzyńskiego, przedstawiona po raz pierwszy w Teatrze Wielkim dnia 15 października r.b. na benefis p. Jana Królikowskiego, nr 43, 44; • K…i., Wystąpienia gościnne pani Heleny Modrzejewskiej w komedii wyższej. Role: Anieli w „Ślubach panieńskich”, Janiny w „Pojęciach pani Aubray”, Berty w „Fortepianie Berty”, Zuzanny w „Ćwiartce papieru” i Cecylii w „Pannie Mężatce”, nr 46; • K…i., „Nasi najserdeczniejsi”. Komedia w 4‑ch aktach Wiktoryna Sardou z francuskiego tłumaczona, przedstawiona po raz pierwszy w Teatrze Wielkim d. 15 listopada r.b. na benefis pani Heleny Modrzejewskiej, nr 47, 48; • K…i., Wystąpienia gościnne pani Heleny Modrzejewskiej w tragedii i dramacie: 1) Rola królowej Marii w tragedii Szyllera „Maria Stuart”, 2) Neali w tragedii Delavigne’a „Paria”, 3) Margrabiny Pompadour w dramacie Brachvogla „Narcyz”, nr 49.

1869
„Przegląd Tygodniowy”:

K…i., „Kartka wycięta”, komedia w I-ym akcie oryginalnie napisana przez M. Dzikowskiego, nr 5; • K–i., „Livia Quintilla”, dramat w jednym akcie, miarowym wierszem napisany przez St. Rzętkowskiego, nr 9; • K…i, „Bez posagu”, obrazek dramatyczny w 1‑m akcie Kazimierza Zalewskiego. Pierwsze dwa wystąpienia na scenie p. Alojzy Żółkowskiej w komediach „Stary jegomość” i „Szlachectwo duszy”, nr 11; • K–i., „Kupiec wenecki”, dramat w 5‑ciu aktach Szekspira tłumaczony przez Augusta Jeske z układem scen podług Szlegla, nr 13, 14; • K–i., Wystąpienie p. Rapackiego w komedii. W rolach Jana ze „Zrzędności i przekory” Fredry, Łatki z „Dożywocia” Fredry, Jacka Sołoduchy w „Miodzie kasztelańskim” Kraszewskiego i Piotra Dziszewskiego w komedii 3‑aktowej M. Bałuckiego „Radcy pana Radcy”, przedstawionej po raz pierwszy w Teatrze Rozmaitości dnia 28 z.m., nr 18; • K–i., Wystąpienia p. Rapackiego w tragedii i dramacie. Rola Szajloka w „Kupcu weneckim” Szekspira i Franciszka Moora w „Zbójcach” Szyllera, nr 20, 21; • K–i., „Przyjaciel kobiet”, komedia w 5 aktach Aleksandra Dumasa (syna), nr 39; • K–i., „Panna de Belle-Isle”, dramat w 5‑ciu aktach Aleksandra Dumasa (ojca), nr 45; • K–i., „Raj Miltona”, obraz dramatyczny dowolnie z francuskiego przełożony przez Kazimierza Kaszewskiego, nr 46; • K–i., Drugi debiut p. Wardzyńskiego w roli Bernarda z dramatu Sand „Mauprat”. Wystąpienia p. Żółkowskiego w roli Piotra Dziszewskiego z komedii p. Bałuckiego „Radcy pana Radcy”, nr 49; • K–i., „Miss Multon”, dramat w 3‑ch aktach Eugeniusza Mus [Nus] i Adolfa Belot przełożony z francuskiego przez S. z Ż. D. [Sewerynę z Żochowskich Duchińską], nr 50.

1870
„Przegląd Tygodniowy”:

K…i., „Romeo i Julia”, tragedia Szekspira w 5‑ciu aktach przedstawiona po raz pierwszy w d. 13 b.m. na benefis p. Modrzejewskiej, nr 4, 5; • [Anonim], „Żyd”, dramat w 5 aktach Edwarda Lubowskiego, nr 7; • K…i., „Partia pikiety”, komedia w 1‑ym akcie p. Bayard i Cornu z francuskiego tłumaczona, nr 9; • „Wanda”, komedia w 3 aktach, oryginalnie napisana przez Zofię Mellerową, nr 12; • „Safanduły” („Les Gauaches”), komedia Wiktoryna Sardou w 4‑ch aktach z francuskiego tłumaczona, nr 15; • „Salomon”, dramat w trzech aktach wierszem oryginalnie napisany przez Wacława Szymanowskiego, nr 19; • K–i., Gościnne występy J. Królikowskiego we Lwowie: Shylok – Narcyz Rameau – Major z „Panny Mężatki” – Raul Montjoye – Franciszek Moor; • Wystąpienia p. Romany Popiel w komedii „Pociecha rodziny” [A. Bourgeois, A. Decourcelle’a], w sielance dramatycznej Königswintera „Zbudziło się w niej serce” i w komedii Fredry „Śluby panieńskie”, nr 21; • K–i., „Wdowa niepocieszona”, komedia w 2‑ch aktach p. Mery z francuskiego tłumaczona, nr 24; • K–i., „Miłość i dyplomacja”, komedia w 2‑ch aktach Oktawiusza Feuilleta z francuskiego tłumaczona, nr 26; • K–i., „Didier”, dramat w 3‑ch aktach Piotra Berton z francuskiego tłumaczony, nr 42; • K–i., „Posażna jedynaczka”, komedia w 1‑ym akcie Jana Aleks. Fredry (syna). Debiuty p. Kwiatkowskiego, artysty teatrów prowincjonalnych w roli Karola Moora ze „Zbójców” Szyllera, nr 47; • k.–i., „Podróż pana Pérrichon”, komedia w 4‑ch aktach Labiche’a i Martina z francuskiego tłumaczona. Debiut p. Marii Bailly w komedii Barriere’a „Pożar w klasztorze”, nr 50.

1871
„Przegląd Tygodniowy”:

K.–i., „Margrabia de Villemer”, komedia w 4‑ch aktach Jerzego Sanda [George Sand] z francuskiego tłumaczona, nr 4, 5; • K.–i., Kilka słów o repertuarze. Wystąpienia p. Kwiatyńskiej, nr 6; • K.–i., „Małżeństwo Wiktoryny”, komedia w 3 aktach G. Sanda z francuskiego tłumaczona, nr 8; • K.– i., „Frou-frou”, komedia w 5‑ciu aktach przez H. Meilhac’a i Ludwika Halevy, przekład z francuskiego St. Goślickiego, nr 9; • „Hamlet”, tragedia Szekspira w 5‑ciu aktach, tłumaczona przez Krystyna Ostrowskiego, nr 14; • K–i, „Pani de Chamblay”. Komedia w 5‑ciu aktach Aleksandra Dumasa (ojca), nr 24; • K–i., Teatra ogródkowe, nr 36; • K….i., „Znakomici”, komedia w 3 aktach wierszem, oryginalnie napisana przez Feliksa Szobera, nr 39; • K….i., „Portrety Margrabiny”, komedia w 3‑ch obrazach Oktawiusza Feuilleta z francuskiego tłumaczona, nr 41; • K–i., „Powieści Królowej Nawarry”. Komedia w 5‑ciu aktach pp. Scribé i Legouve z francuskiego tłumaczona, nr 43; • K. – i., „Mentor”, komedia w 3 aktach Jana Aleksandra hr. Fredry (syna), nr 44.

1872
„Kurier Codzienny”, „Przegląd Tygodniowy”:

J., [Otello W. Szekspira, w. B. Leszczyńskiego], „Kurier Codzienny” 1872, nr 279; • J., [Zbójcy F. Schillera, w. B. Leszczyńskiego], „Kurier Codzienny” 1872, nr 281; • J., [Oczekiwani goście G. Belly’ego i P. Henriona], „Kurier Codzienny” 1872, nr 284; • K.– i., „Fedra”, tragedia w 5‑u aktach G. Conrada z niemieckiego przełożona przez Wł. L. Anczyca, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 10; • „Robotnicy”, dramat w 1‑ym akcie wierszem Eugeniusza Manuela tłumaczony z francuskiego przez S. z Ż D. [Sewerynę z Żochowskich Duchińską], „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 12; • „Pracowici próżniacy”, komedia w 3 aktach, oryginalnie napisana przez Michała Bałuckiego, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 14; • „Maria Stuart”, dramat historyczny w 5‑u aktach Juliusza Słowackiego, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 18–20; • „Deborah”, dramat w 4‑ch aktach Mosenthala z niemieckiego tłumaczony, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 29; • „Księżna Jerzowa” (la princesse Georges), dzieło sceniczne w 3‑ch aktach Aleksandra Dumasa (syna) z francuskiego tłumaczone, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 35, 36; • „Epidemia”, dramat w 4 aktach Józefa Narzymskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 39; • J.K.K., „Hans Jurga”, obrazek dramatyczny w 1‑m akcie Holtey’a, z niemieckiego tłumaczony, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 42; • J.K., „Lady Tartuffe”, komedia w 5‑iu aktach Delfiny de Girardin z francuskiego tłumaczona, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 49; • J.K.K., Kilka słów o istocie sztuki aktorskiej. Występ, p. Bolesława Leszczyńskiego artysty dramatycznego Krakowskiego Teatru, w 5‑ym akcie tragedii Szekspira: „Otello”, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 51.

1873
„Kurier Codzienny”, „Przegląd Tygodniowy”:

J., Nowiny teatralne, „Kurier Codzienny” 1873, nr 12 [zap. Marion DelormeAngelo Malipieri V. Hugo oraz Grazalemy L. Eguilaza]; • J., [Marion Delorme V. Hugo], „Kurier Codzienny” 1873, nr 23; • J., [Hans Jurga K. Holteia, Dwóch głuchych A. Bourgeois’a, Marcel J. Sandeau], „Kurier Codzienny” 1873, nr 38; • J., [Odludki i poeta, debiut J. Stankiewicza], „Kurier Codzienny” 1873, nr 50; • J., [Żydzi, J. Korzeniowskiego, w J. Stankiewicza], „Kurier Codzienny” 1873, nr 58; • J., [Kuzynki J.T.S. Jasińskiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 61; • J., [Skąpiec Moliera, debiut. A. Łukowicza], „Kurier Codzienny” 1873, nr 66; • J., [Flegmatyk R. Benedixa], „Kurier Codzienny” 1873, nr 69; • J., [Mazepa, J. Słowackiego; • benefis i jubileusz J. Królikowskiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 94; • J., [Marcowy kawaler J. Blizińskiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 108; • J., Słówko o debiutach, „Kurier Codzienny” 1873, nr 113 [także Zbójcy F. Schillera z B. Leszczyńskim]; • J., [Córka króla René H. Hertza], „Kurier Codzienny” 1873, nr 128; • J., [Poskromienie złośnicy W. Szekspira], „Kurier Codzienny” 1873, nr 141; • J., [Zbójcy F. Schillera, występ M. Nowakowskiej], „Kurier Codzienny” 1873, nr 184; • J., [Klucz od kasy A. Acharda], „Kurier Codzienny” 1873, nr 186; • J., [Miłość ubogiego młodzieńca O. Feuilleta, występ M. Nowakowskiej], „Kurier Codzienny” 1873, nr 196; • J., [Poczwarka K. Birch-Pfeiffer, debiut W. Holtzmana], „Kurier Codzienny” 1873, nr 200; • J., [Szlachectwo duszy J. Chęcińskiego, debiut H. Grubińskiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 208; • J., [Mazepa J. Słowackiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 211; • J., [Przezorna mama J. Blizińskiego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 223; • J., [Uściskajmy się E. Labiche’a], „Kurier Codzienny” 1873, nr 227; • J., [Wiosna L. Laluyé], „Kurier Codzienny” 1873, nr 235; • J., [Zięć pułkownika V. Bernarda, A. Brota, E. Grangé], „Kurier Codzienny” 1873, nr 241; • J., [Hrabia de Saulles E. Plouviera], „Kurier Codzienny” 1873, nr 244; • J., [Otello W. Szekspira], „Kurier Codzienny” 1873, nr 251; • J., [Biały goździk A. Daudeta i E. Manuela], „Kurier Codzienny” 1873, nr 258; • J., [Marionetki Justyna Ch. Narreya], „Kurier Codzienny” 1873, nr 264; • J., [Akrobata O. Feuilleta], „Kurier Codzienny” 1873, nr 269; • J., [Hans Mathis (Żyd polski) E. Erckmana-Chatriana], „Kurier Codzienny” 1873, nr 274; • J., [Babie lato H. Meilhaca i L. Halévy’ego], „Kurier Codzienny” 1873, nr 280; • J., [Każdy przy swoim P. Sipière], „Kurier Codzienny” 1873, nr 286; • „Marion Delorme”, dramat w pięciu aktach Wiktora Hugo, przełożony wierszem z francuskiego przez Wacława Szymanowskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 6; • J.K.K., „Mazepa”, tragedia w pięciu aktach Juliusza Słowackiego, „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 18–20; • „Poskromienie złośnicy”, komedia w 5‑u aktach Szekspira przełożona przez A.B., „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 27; • J.K.K., „Miłość ubogiego młodzieńca”, dramat w 5‑u aktach Oktawiusza Feuilleta z francuskiego tłumaczony, „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 32; • J.K.K., „Przezorna mama”, komedia w 3‑ch aktach przez Józefa Blizińskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 41.

1874
„Gazeta Warszawska”, „Kurier Codzienny”, „Niwa”, „Przegląd Tygodniowy”:

…ski, Przegląd Teatralny. „Don Karlos”, poemat dramatyczny w pięciu aktach Fryderyka Szyllera, nr 52, 53, 55, 56; • J. [Czarne diabły, dramat V. Sardou], „Kurier Codzienny” 1874, nr 3; • J. [Emancypowane M. Bałuckiego, T. Rozmaitości, 28 stycznia], „Kurier Codzienny” 1874, nr 22; • J. [Otello, gw. M. Neville’a w T. Wielkim, 17 lutego], „Kurier Codzienny” 1874, nr 38; • J. [Hamlet, gw. M. Neville’a w T. Wielkim, 19 lutego], „Kurier Codzienny” 1874, nr 40; • J., [Przechodzień F. Coppée], „Kurier Codzienny” 1874, nr 42; • J., „Don Carlos”, „Kurier Codzienny” 1874, nr 48 [rec. dr. F. Schillera w T. Wielkim, 28 lutego]; • J., [Gwiazda A. Gilla, T. Rozmaitości, 11 marca], „Kurier Codzienny” 1874, nr 55; • J., [Synalek W. Bobrowskiego w T. Rozmaitości, 14 marca], „Kurier Codzienny” 1874, nr 58; • J., Teatr. „Ojczulek”, komedia w 1‑nym akcie Józefa Blizińskiego, „Kurier Codzienny” 1874, nr 173; • J., Teatr. „Tricoche i Cacolet”, krotochwila w pięciu aktach z francuskiego pp. Meilhac i Halevy, „Kurier Codzienny” 1874, nr 178; • J., [Pozytywni J. Narzymskiego – I debiut W. Zaremby], „Kurier Codzienny” 1874, nr 190; • J., [Robotnicy E. Manuela – II debiut Zaremby], „Kurier Codzienny” 1874, nr 194; • J., [Tylko jedno słowo A. Langera – III debiut W. Zaremby, ], „Kurier Codzienny” 1874, nr 196; • [Anonim], Teatr. „Sganarelle”, komedia w 1‑nym akcie Molière’a z francuskiego wierszem przełożona, „Kurier Codzienny” 1874, nr 198; • J., Teatr. „Sfinks”, dramat w 4‑ch aktach Oktawiusza Feuilleta, z francuskiego tłumaczony, „Kurier Codzienny” 1874, nr 228; • J., Teatr. „Miłe złego początki”, komedia Władysława Koziebrodzkiego, „Kurier Codzienny” 1874, nr 247; • J. K., Teatr. „Ojczulek”, komedia w 1‑ym akcie przez Józefa Blizińskiego, „Niwa” 1874, R.III, t. 6, nr 4; • [Anonim], Echa warszawskie [Czarne diabły, dramat V. Sardou], „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 2; • [Anonim], Echa warszawskie [„Poczciwi wieśniacy”, komedia W. Sardou, „Homar”, komedia Gondineta ocena J.K.K.], „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 35; • Echa warszawskie [Występ p. Zaręby w teatrze warszawskim w „Pozytywnych”, „Robotnikach” i „Tylko jedno słowo”, ocena J.K.K.], „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 36, 37; • [Anonim], „Sganarelle, komedia w 1 akcie Molière’a z francuskiego wierszem tłumaczona, „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 39.

1875
„Kurier Codzienny”:

J., Teatr. „Nietoperze”, komedia w 4‑ch aktach Edwarda Lubowskiego, nr 3; • J., Teatr. „Nasi najserdeczniejsi”. Komedia wznowiona w 4‑ch aktach Wiktoryna Sardou, przekład z francuskiego, nr 12; • J., Teatr. „Koneserowie”, krotochwila w 1‑m akcie Jordana [J. Wieniawskiego]. Kilka słów o reżyserii [po objęciu reżyserii przez W. Rapackiego], nr 21; • J., Teatr. „Krytycy”, komedia w 5‑ciu aktach J. Chęcińskiego, nr 39; • J., Teatr. „Kosa i kamień”, przysłowie dramatyczne J. I. Kraszewskiego, nr 52; • J., Teatr. „Intryga i miłość”, tragedia w 5‑ciu aktach Fryderyka Szyllera, przedstawiona po raz pierwszy na benefis pani Heleny Modrzejewskiej, nr 56; • J., Teatr. „Filiberta”, komedia w 3‑ch aktach Emila Augiera, przekład polski wierszem Kazimierza Kaszewskiego, nr 70; • J., Teatr. „Wit Stwosz”, dramat w 5‑ciu aktach Wincentego Rapackiego, nr 85; • J., Teatr. „Flisacy”, obrazek ludowym w 1‑m akcie W.L. Anczyca, nr 90; • J., [Debiut W. Nikola-Majeranowskiej w Ślubach panieńskich], nr 115; • J., „Młoda wdowa”, komedia w 3‑ch aktach J. Korzeniowskiego, nr 118; • J., Teatr. „Na łasce zięcia”, komedia w 4‑ch aktach pp. Lambert, Thiboust i Barrière’a, nr 121; • J., [Debiut E. i J. Mikulskich w T. Letnim, Montjoye O. Feuilleta], nr 127. J., [Żydzi J. Korzeniowskiego, debiut J. Cybulskiego], nr 129; • J., [Debiut p. Kaplińskiej w Spotkaniu Ch. Cabota. Jedna chwila J.T.S. Jasińskiego. Okno na pierwszym piętrze J. Korzeniowskiego], nr 139.

1876
„Kurier Codzienny”:

J., [Nr 13 P. Decourcelle i A. Marksa], nr 8; • J., Teatr. „Angelo Malipieri”, dramat w 4‑ch aktach Wiktora Hugo, tłumaczony z francuskiego przez J. K., nr 12; • J., [Cel upragniony A. Delacoura i E. Labiche’a], nr 28; • J., Teatr. „Maria i Magdalena”, komedia w 4‑ch aktach, tłumaczona z niemieckiego, Pawła Lindau, nr 49; • J., Teatr. „Gałązka heliotropu”, komedia w 1‑m akcie przez El…y [A. Asnyka] oryginalnie napisana. „Dziwacy”, komedia w 1‑m akcie pp. E. Letterier i A. Vanloo, z francuskiego tłumaczona, nr 57; • J., [Słomiana wdowa J.I. Kraszewskiego, Cudowne leki K. Kraszewskiego w t. amat. Tow. Dobroczynności], nr 63; • [Anonim], Teatr. „Starzy kawalerowie” („Les vieux garçons”), komedia w 5‑ciu aktach Wiktoryna Sardou, nr 74; • J., [Nr 13 P. Decourcelle i A. Marksa], nr 8; • J., [Benefis A. Rakiewiczowej: Dwie boleści F. Coppée, Jedna z wielu W. Szymanowskiego, Zamknięcie cyrku K. Kaszewskiego i in. fragm. dramat.-muz.], nr 77; • J., Teatr. „Wiele hałasu o nic”, komedia w 5‑ciu aktach Szekspira, przedstawiona na benefis pani Heleny Modrzejewskiej, artystki Teatrów Warszawskich, nr 97; • J., Teatr. „Przesądy”, komedia w 5‑ciu aktach E. Lubowskiego, nr 110; • J., [przedstawienie amat. Tow. Dobroczynności: Chleb ludzi bodzie J. Blizińskiego, Matka W. Szymanowskiego, Wycieczka za granicę K. Zalewskiego], nr 112; • .J., „Mąż pieszczony” Lambert-Thibousta, nr 117; • J., „Sto dziewic, czyli Zielona wyspa” Ch. Lecocq’a w T. Alhambra, nr 121; • J., [Dwie sieroty A. Dennery’ego i P. Cormona w T. Tivoli], nr 122; • J., [Wielkie bractwo J.A. Fredry w T. Tivoli], nr 123; • J., [Girandola L. Delibesa w T. Eldorado], nr 124; • J., [Dwie miary Z. Mellerowej w T. Alhambra], nr 125; • J., [Podróż naokoło ziemi w 80 dniach A.P. Dennery’ego w T. Tivoli], nr 128; • J., Teatr. „Koniec Stuartów”, dramat w 4‑ch aktach Juliusza Falkowskiego, nr 131; • J., [Pożegn. w. H. Modrzejewskiej: fragm. Romea i Julii, Hamleta, Ślubów panieńskich, Adrianny Lecouvreur], nr 136; • J., [Dwa światy O. Feuilleta w T. Tivoli], nr 137; • J., [Czarodziejka O. Feuilleta w T. Tivoli. Lalka norymberska A. Adama w T. Eldorado], nr 142; • J., [Giełdziści (Ultima) G. Mosera w T. Tivoli], nr 144; • J., [Debiuty Cz. Stromfelda i Zalewskiej w T. Letnim: Pozytywni J. Narzymskiego], nr 145; • J., [Występy A. Zimajer w Marcowym kawalerze J. Blizińskiego i Grzeszkach babuni Ch. Remy’ego], nr 147; • J., [Występ M. Deryng w tr. F. Schillera Intryga i miłość], nr 150; • J., [Występ M. Deryng w szt. J. Sandeau Helena de la Seiglière], nr 153; • J., [Świetna partia E. Augiera w T. Alkazar], nr 154; • J., [Opieka wojskowa S. Bogusławskiego], nr 156; • J., [21 lipca /B. K.?/ w T. Eldorado], nr 161; • J., [Występ M. Deryng w szt. A. Dumasa Panna de Belle Isle], nr 163.

1877
„Gazeta Warszawska”, „Przegląd Tygodniowy”:

[Anonim], Wystąpienia Ernesta Rossiego w tragediach Szekspira: „Hamlet”, „Makbet”, „Otello”, „Król Lear” i w dramacie Dumasa (ojca): „Kean”, nr 127–130; • J.K., „Złe ziarno”, komedia w 3‑ch aktach Kazimierza Zalewskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 6; • J.K., „Hrabina de Somerive” [T. Barrière’a i Lambert-Thibousta], „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 9; • J.K., „Wielki człowiek do małych interesów”. Komedia w 5 aktach prozą przez Al. hr. Fredrę (ojca), „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 18, J.K., „U wrót szczęścia”, dramat w 1 akcie przez J.A. Święcickiego, „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 20; • J.K., „Gonitwy”, komedia w 5 aktach E. Lubowskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 30; • J.K., „Pan Damazy”, komedia w 4‑ch aktach Józefa Blizińskiego, „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 33.

1878
„Przegląd Tygodniowy”:

[J.J.K.], „Cudzoziemka”, komedia w 5 aktach Al. Dumasa (syna), nr 1; • [J.J.K.], „Nowożeńcy” Björnsterne Björnsona. „Doktor medycyny”, nr 6.

1879
„Przegląd Tygodniowy”:

„Rodzina Fourchambault”, komedia w 5‑ciu aktach Emila Augiera, przedstawiona na scenie warszawskiej 30 stycznia, nr 5.

1881

J.K., Przegląd teatralny, [Ojcowizna L. Świderskiego, T. Belle Vue], „Nowiny” 1881, nr 157.

1882
„Nowiny”:

[Anonim], Felieton teatralny: Komedia tezy – jej trudność. Obrazowość i teoria w dramacie. Tendencja a priori. „Niby małżeństwa”, komedia w 4‑ch aktach Edw. Paillerona, nr 43; • Karol, Felieton teatralny: Złudne pozory. Staropolska cnota. Gościnność sceny. Występy Modrzejewskiej. Słabość do cudzoziemskiego stempla. Potęga mody w teatrze. Tajemnica odnawiania się. Ciernie krytyczne. Savoir vivre. Opinia starego Litwina. Sława i „polityka”. Wpływ gościnnych występów na rozwój sceny. Gawęda staje się felietonem, nr 64; • [Anonim], Felieton teatralny: „Nora”, dramat w trzech aktach Ibsena ze szwedzkiego przełożony, nr 70; • [Anonim], Felieton teatralny: Stan patologiczny. Po gorączce zastój. Słońca i meteory. Scena i niebo. Edukacja publiczności. Szkoła obyczajów i nieobyczajności. Smak dzisiejszy. Widowiska poważne. Poranki benefisowe. Zmiana tonu. „Prelegent”, komedia w 1‑ym akcie Kościeleckiego. Humor i gastronomia, nr 100–101; • [Anonim], Felieton teatralny: „Odetta”, dramat w 4‑ch aktach Wiktoryna Sardou, nr 138. 

1885
„Kurier Codzienny”:

J.K.K., Teatr. Przedstawienie trupy meiningeńskiej dla artystów i literatów, nr 140; • J.K.K., „Matka Rodu”. „Die Ahnfrau”, tragedia Grillparzera, nr 144 [przedst. meiningeńczyków].

1887
„Głos”:

(k-i), Teatr. „Państwo Wackowie”, nr 27 [rec. kom. Z. Przybylskiego, po prem. w T. Belle Vue].

1889
„Kłosy”:

Z teatrzyków letnich. „Ciężkie czasy”, komedia w 3‑ch aktach Michała Bałuckiego przedstawiona po raz pierwszy dnia 26 Czerwca r.b. w teatrze Belle Vue przez towarzystwo teatru łódzkiego pod kierunkiem p. Kościeleckiego, nr 1253.

1892
„Gazeta Polska”, „Kurier Warszawski”:

J.K, Pierwszy występ Sary Bernhardt, „Gazeta Polska” 1892, nr 242 [Dama kameliowa]; • Występy Sary Bernhardt. „Tosca”, „Fru-fru” i „Joanna d’Arc”, „Gazeta Polska” 1892, nr 244; • Występy Sary Bernhardt. „Kleopatra” i „Właściciel kuźnic”, „Gazeta Polska” 1892, nr 246; • Z teatrów wiedeńskich. I. „Tragedia człowieka” Emeryka Mádacha, „Kurier Warszawski” 1892, nr 219–220 [rec. przedst. w T. Wystawowym]; • II [Chłop krzywoprzysięzca L. Anzengrubera w Volksteater, Egmont J. W. Goethego, Uriel Acosta K. Gutzkowa i sztuka V. Sardou w Burgtheater], „Kurier Warszawski” 1892, nr 240, 242.

1893
„Gazeta Polska”:

Nux. Mozaika literacko-artystyczna. [m.in.] Kilka słów o utworze pośmiertnym Blizińskiego, nr 136  [uwagi na marginesie premiery sztuki Chwast].

1894
„Kurier Warszawski”:

Przedstawienie pasyjne w Czeskim Lesie, nr 218, 220 [korespondencja – rec. z Höritz (Hořice na Šumavě)]; • Cykl wagnerowski, nr 232, 234 [koresp. – rec.]; • Nowa rola Modrzejewskiej, nr 344 [Magda w Gnieździe rodzinnym H. Sudermanna w Krakowie].

1895
„Gazeta Polska”:

Wrażenia z Berlina, nr 253 [m.in.: Nowości sceniczne. Kainz i Sorma – korespondencja – rec.].

1896
„Gazeta Polska”:

Z teatrów berlińskich. [m.in.] Dramat na tle polskim. „Pan Cezar”. Realizm na scenach berlińskich. Gościnny występ Haasego. Sorma i Kainz w „Żydówce z Toledo”. Przedstawienie „Tkaczów” pod względem reżyserii i układu, nr 2 [korespondencja – rec.]; • Z teatrów berlińskich. [m.in.] Dwie nowości: „Hadaza”, baśń dramatyczna Engla i „Król Henryk”, tragedia Wildenbrucha. Matkowsky i Grube w „Don Carlosie”. Sztuki historyczne w teatrze Alt Berlin. Nowy teatr Olimpia. Nowa opera Rüfera „Ingo”, potrzeba skróceń w operach Wagnera, nr 151 [korespondencja – rec.].

1897
„Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”:

Z teatrów i teatrzyków („Towarzysz pancerny”, komedia w 3 aktach Michała Wołowskiego, przedstawiona na scenie teatru Wodewil dnia 3 lipca r.b., nr 29 (720). 

1907
„Kurier Warszawski”:

Teatr angielski w Berlinie, nr 116  [rec. z przedst. Hamleta z H. Beerbohmem Tree]; • Wrażenia artystyczne z Berlina, nr 152 [m.in. Nowy teatr Schillera, Nowy dramat Szaloma Asza: „Bóg zemsty” w Deutsches Theater; • korespondencja – rec.].

1909
„Kurier Poranny”:

K. Teatr Mały. „Na targowisku”, sztuka w 4 aktach Tadeusza Jaroszyńskiego, nr 68.

1910
„Kurier Poranny”:

J. K., Z Teatru Letniego, nr 213 [rec. przedst.: Klątwa, Sędziowie S. Wyspiańskiego].

1912
„Kurier Warszawski”:

Nowożytne misterium, nr 270 [rec. Das Mirakel K. Vollmöllera w insc. M. Reinhardta, Berlin].

1914
„Nasz Dom”:

Karol, Z teatrów warszawskich. „Juliusz Cezar”, tragedia Szekspira, „Królewski jedynak”, komedia w 5‑ciu aktach Lucjana Rydla, „Nasz Dom” („Tygodnik Mód i Powieści”) 1914, nr 8.

1928
„Rodzina Polska”:

Teatr regionalny. „Wesele na Kurpiach”, obraz sceniczny w 4 aktach ks. Władysława Skierkowskiego, nr 8 [recenzja teatr.].

Felietony

zawierające elementy recenzji, wzmianki o przedstawieniach i sprawach teatralnych

„Gazeta Warszawska” – cykl felietonów Listy ze Starego Miasta, publikowanych anonimowo od 16 grudnia 1871 (nr 279) do 29 sierpnia 1877 (nr 190). W wykazie uwzględniono teksty o tematyce teatralnej i nadano im opisy.

1871
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 279 [m.in. o sezonie koncertowym]

1872
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 26 [m.in. o konkursach dramatycznych, Bezinteresowni Z. Sarneckiego w T. Rozmaitości]; • nr 32–33 [m.in. Almea, balet w ukł. choreogr. V. Caloriego, Beata S. Moniuszki, koncerty H. von Bülowa. Po śmierci Bogumiła Dawisona (sylwetka)]; • nr 44 [m.in. o widowiskach cyrkowych Luttgensa w T. Rappo, o repertuarze T. Rozmaitości]; • nr 54 [m.in. o Tow. Muzycznym, o potrzebie orfeum/resursy dla uboższych]; • nr 60 [m.in. Broń niewieścia R. Benedixa w T. Rozmaitości, role W. Rapackiego i R. Popiel]; • nr 66 [m.in. Robotnicy E. Manuela, rola J. Królikowskiego]; • nr 72 [m.in. o Tow. Muzycznym, operze we Lwowie, repertuarze operetkowym]; • nr 77 [m.in. przed premierą Marii Stuart J. Słowackiego. Uwagi o funkcjonowaniu teatru]; • nr 82 [m.in. przed początkiem sezonu t. ogródkowych: uwagi o repertuarze, zespołach A. Trapszy, J. Texla. Opera we Lwowie]; • nr 87 [m.in. o sztukmistrzach i o Tow. Muzycznym]; • nr 93 [m.in. o koncertach i przedst. dobroczynnym]; • nr 98 [m.in. przed premierą Marii Stuart J. Słowackiego. Cyrk Salamońskiego]; • nr 108 [m.in. ork. pod dyr. B. Bilsego. Przedst. na dochód J. Tatarkiewicza i J Grzywińskiego: 3 a. Mazepy]; • nr 118 [m.in. Trzy kapelusze, farsa E. Lafargue i P. Siraudina. Żółkowski]; • nr 124 [m.in. Pogrzeb S. Moniuszki. Wspomnienie o kompozytorze]; • nr 130 [m.in. zapowiedź koncertu w Ogrodzie Saskim na fundusz S. Moniuszki (ork. pod dyr. B. Bilsego). Początek sezonu teatrzyków ogródkowych]; • nr 136 [m.in. Ralf rozbójnik Ch. Desnoyera w T. Eldorado P. Ratajewicza. Teatr Letni w Ogrodzie Saskim. Dwaj złodzieje przer. W.L. Anczyca]; • nr 149 [m.in. o Instytucie Muzycznym i Towarzystwie Muzycznym]; • nr 155 [m.in. Łobzowianie W.L. Anczyca, Miłość niewiniątka E. Abrahama i G. Guillemota w T. Tivoli]; • nr 161 [m.in. o operze włoskiej w T. Rappo]; • nr 177 [rozważania o t. warszawskim po objęciu reżyserii przez J. Królikowskiego (dramat) i A. Ostrowskiego (komedia)]; • nr 202 [m.in. o operze włoskiej Carossellego w T. Rappo. Hamlet w T. Tivoli. Zap. występów zespołu p. Blanche w T. Rappo. Zgon A. Stolpe, kompozytora, pianisty]; • nr 208 [m.in. o teatrzykach ogródkowych – podsumowanie sezonu]; • nr 214 [m.in. o EpidemiiPozytywnych J. Narzymskiego]; • nr 232 [Uwagi o teatrze na marginesie książki Pamiętnik teatrów warszawskich za rok 1871. Ułożył Stanisław Goślicki]; • nr 238 [o koncertach]; • nr 243 [o orfeonach, tj. chórach]; • nr 272 [m.in. o potrzebie nowego (popularnego) teatru w Warszawie]; • nr 278 [m.in. o życiu muzycznym].

1873
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 3 [m.in. występy B. Leszczyńskiego: Zbójcy, Otello]; • nr 13 [m.in. widowiska w T. Rappo (prof. Becker)]; • nr 25 [m.in. Marion Delorme V. Hugo na benefis H. Modrzejewskiej. Uwagi o publiczności i aktorach]; • nr 31 [m.in. o profesji reżysera]; • nr 43 [m.in. obchód 400. rocznicy urodzin M. Kopernika: Ostatnie chwile Kopernika W. Szymanowskiego. Benefis A. Hoffman w teatrze krakowskim: Fedra J. Racine’a]; • nr 55 [m.in. życie muzyczne, A. Patti na widowni T. Wielkiego]; • nr 60 [m.in. cyrk Salomońskiego, koncert skrzypcowy W. Górskiego, konkursy dramatyczne]; • nr 66 [m.in. koncert dobroczynny z udziałem W. Bakałowiczowej, występ śpiewaczki Lavalle-Floriani]; • nr 71 [m.in. Flegmatyk R. Benedixa w T. Rozmaitości]; • nr 77 [m.in. przed sezonem t. ogródkowych. O sztukach ludowych]; • nr 88 [m.in. o przedst. dobroczynnych w teatrze]; • nr 93 [m.in. o koncercie Mikołaja Rubinsteina]; • nr 109 [m.in. benefis J. Królikowskiego w Mazepie. Marcowy kawaler J. Blizińskiego, role Żółkowskiego i Bakałowiczowej]; • nr 130 [m.in. koncerty, początek sezonu t. ogródkowych, zespół A. Trapszy]; • nr 136–137 [m.in. T. Alhambra A. Trapszy: urządzenie sceny, przedst. Pozytywnych J. Narzymskiego. T. Eldorado J. Teksla: przedst. Północnym pociągiem H. Meilhaca]; • nr 142 [m.in. Cyganie J. Korzeniowskiego w T. Alhambra]; • nr 148 [m.in. popisy Warsz. Konserwatorium Muzycznego]; • nr 160 [m.in. teatrzyki ogródkowe: Miłość ubogiego młodzieńca O. Feuilleta w T. Alhambra, Fałszywi poczciwcy T. Barrière’a w T. Eldorado]; • nr 166–167 [m.in. uwagi o reżyserii dramatu i komedii, repertuarze, aktorach. Opera, Teatr Letni]; • nr 177 [m.in. Angelo, tyran Padwy V. Hugo w T. Alhambra, konkurs dramat. lwowsko-krakowski, literatura dramatyczna we Francji]; • nr 194 [m.in. Bandyci J. Offenbacha w T. Wielkim, teatrzyki ogródkowe, Texel]; • nr 210 [m.in. koniec sezonu t. ogródkowych: aktorzy, repertuar, urządzenie scen]; • nr 228 [m.in. Przezorna mama J. Blizińskiego w T. Rozmaitości, plany na sezon operowy]; • nr 240 [m.in. o Tow. Muz.]; • nr 245 [m.in. Wiosna L. Laluyé w T. Rozmaitości, jubileusz 50‑lecia pracy art. J. Surewicza]; • nr 251 [m.in. Hrabia de Saulles E. Plouviera w T. Wielkim, koncert Münchheimera]; • nr 263–264 [m.in. koncerty, debiuty operowe, Biały goździk A. Daudeta i E. Manuela w T. Rozmaitości]; • nr 268 [Marionetki Justyna Ch. Narreya w T. Rozmaitości].

1874
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 12 [podsumowanie 1873: krótko o teatrze]; • nr 18 [m.in. Miłość młodzieńca A. Wilbrandta w T. Rozmaitości]; • nr 29 [m.in. Lizetka i Frycek J. Offenbacha, Waza na stole A. Borkowskiego]; • nr 42–43 [m.in. Nadzieje E. Najaca. Gw. M. Neville’a: Otello, Hamlet. Premiera Przechodnia F. Coppée]; • nr 63 [m.in. Gwiazda A. Gilla, Synalek W. Bobrowskiego w T. Rozmaitości]; • nr 79 [m.in. Na ulicy W. Szymanowskiego w T. Rozmaitości]; • nr 85–86 [m.in. Kaprys Marianny A. Musseta w T. Rozmaitości]; • nr 90 [m.in. o teatrzykach ogródkowych przed nowym sezonem, Opera warszawska: zap. Strasznego dworu]; • nr 95 [o koncertach (m.in. na dochód W. Świeszewskiego)]; • nr 105 [m.in. o potrzebie polskiej dramaturgii (Narzymski, Bałucki)]; • nr 127 [m.in. o przedstawieniu Strasznego dworu, Zyzio W. Mellerowej w T. Rozmaitości, Z postępem K. Zalewskiego (o tekście)]; • nr 133 [m.in. Tricoche i Cacolet H. Meilhaca i L. Halevy’ego w T. Alhambra, Narzeczona J. Körnera w T. Rozmaitości]; • nr 140 [m.in. Starzy kawalerowie V. Sardou w T. Alhambra i przed prem. w T. Rozmaitości]; • nr 156 [m.in. Popisy konserwatorium muz., Stary piechur i jego syn huzar J. Szigetiego w T. Alhambra, Czarodziejskie ręce E. Scribe’a w T. Eldorado, Nieszczęśliwi A. Kotzebue w T. Letnim]; • nr 163 [m.in. Zagroda Sobkowa S. Mosenthala w t. ogródkowych]; • nr 168 [m.in. koncerty, Pan Alfons A. Dumasa syna w T. Eldorado]; • nr 173–174 [m.in. Ojczulek J. Blizińskiego w T. Letnim]; • nr 178–179 [m.in. o repertuarze t. ogródkowych: Lekka kawaleria F. Suppé w T. Alhambra, Tricoche i Cacolet H. Meilhaca i L. Halevy’ego w T. Letnim]; • nr 184 [m.in. Jan z Lejdy G. Meyerbeera w operze, Maria i Magdalena P. Lindau w T. Eldorado]; • nr 190 [m.in. Poczciwi wieśniacy V. Sardou w T. Alhambra, Homar L. Gondineta w T. Letnim]; • nr 195 [m.in. teatrzyki ogródkowe: Violetta (Traviata) G. Verdiego w T. Eldorado, Intryga i miłość F. Schillera w T. Alhambra, Władysław Piasecki]; • nr 205 [m.in. Protegujący i protegowani A. Bełcikowskiego w T. Eldorado]; • nr 211 [m.in. o koncertach i planach teatrów warszawskich na nowy sezon]; • nr 229 [m.in. o występach artystów włoskich w Warszawie, t. ogródkowe – podsumowanie, występy J. Cybulskiego w T. Letnim, On nie jest zazdrosny A. Elza w T. Letnim]; • nr 242 [m.in. o planach repert. t. warszawskich, występ A. Rakiewiczowej w Deborah S. Mosenthala]; • nr 247 [m.in. Lunatyczka V. Belliniego, Don Carlos G. Verdiego w operze, teatr amatorski Tow. Dobroczynności]; • nr 253 [m.in. o współczesnym repertuarze polskim w t. warsz., Miłe złego początki W. Koziebrodzkiego w T. Rozmaitości, zapowiedź gw. E. Rossiego]; • nr 264 [m.in. Z postępem K. Zalewskiego w T. Rozmaitości]; • nr 269–270 [m.in. o krytyce muzycznej]; • nr 281 [m.in. o próbach do przedstawień Tow. Dobroczynności, Nieobecny E. Manuela w T. Rozmaitości].

1875
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 1 [Podsumowanie roku 1874, m.in. w teatrze]; • nr 17–18 [m.in. o przedstawieniach amatorskich Tow. Dobroczynności. Zgon Jana Chęcińskiego (sylwetka)]; • nr 24 [m.in. Koneserowie J. Wieniawskiego w T. Rozmaitości]; • nr 36 [m.in. przedstawienia amat. Tow. Dobroczynności, uwagi o repert. i artystach t. warsz.]; • nr 42 [m.in. o przedst. składanym w T. Wielkim na dochód Przytuliska]; • nr 47 [m.in. Córka pani Angot Ch. Lecocq’a w T. Wielkim]; • nr 53 [m.in. o Szekspirze i przekładach]; • nr 57 [m.in. o sezonie koncertowym, Okno na pierwszym piętrze J. Korzeniowskiego, przedst. składane na dochód rodziny J. Chęcińskiego]; • nr 64 [m.in. o koncercie M. Horbowskiego]; • nr 74 [m.in. o nowościach literatury dramatycznej]; • nr 80 [m.in. przedst. składane na dochód rodziny J. Chęcińskiego: KuzynkiŻona u wód J.T.S. Jasińskiego oraz Marcowy kawaler J. Blizińskiego]; • nr 85 [m.in. o konkursach dramat. i koncertach]; • nr 90 [m.in. przedst. teatru amatorskiego Tow. Dobroczynności]; • nr 99–100 [m.in. teatr na prowincji, Flisacy W.L. Anczyca w T. Rozmaitości, nowości dramatyczne]; • nr 106 [m.in. sezon koncertowy: orkiestra H. Fliege’go. Zapowiedź gw. francuskiego zespołu operetkowego i przedstawienia na dochód W. Świeszewskiego]; • nr 110 [m.in. o gw. zespołu francuskiego, przed sezonem t. ogródkowych]; • nr 121 [m.in. teatrzyki ogródkowe: Fernanda V. Sardou w T. Alhambra. Koncerty ork. H. Fliege’go w Dolinie Szwajcarskiej]; • nr 127 [m.in. Rodzina żydowska S. Mosenthala w T. Eldorado, Nerwowi T. Barrière’a i V. Sardou w T. Alhambra]; • nr 140 [t. ogródkowe: Nie igra się z miłością A. Musseta, Szkoła bogaczy K. Gutzkowa w T. Alhambra, Andrea V. Sardou w T. Eldorado]; • nr 150–151 [m.in. t. ogródkowe: Piękne kobiety z Georgii J. Offenbacha w T. Alhambra, Opiekun J. Wielopolskiego w T. Eldorado. T. Letni: Na łasce zięcia Lambert-Thibousta i T. Barrière’a, Gracz A.W. Ifflanda]; • nr 157 [Księżniczka Trebizondy J. Offenbacha, Słomkowy kapelusz Marc-Michela i E. Labiche’a w T. Eldorado]; • nr 163 [m.in. debiut M. Deryng w Warszawie: fragm. Fausta Goethego w T. Letnim]; • nr 173–174 [m.in. krytyka J. Offenbacha i współczesnych operetek. Don Bucefalo A. Cognogni’ego, Pocałunek J. Rosena [?] w T. Letnim, Nasi W. Bobrowskiego w T. Tivoli, Czarna i czerwona P. Jaxa-Bykowskiego w Eldorado]; • nr 179 [m.in. o przedst. T. Alhambra: Życie snem T. Gauthiera, Pani majstrowa z Podwala A. Berli, Kopciuszek R. Benedixa]; • nr 186 [m.in. Wolny strzelec K.M. Webera w T. Tivoli, Febris Aurea Z. Sarneckiego w T. Eldorado]; • nr 192 [podsumowanie sezonu t. ogródkowych: Eldorado, Alhambra, Tivoli, Antokol]; • nr 198 –199 [m.in. opera F. Hérolda Pojedynek w T. Wielkim, Dowcip pięknych kobiet (George Dandin) Molière’a w T. Alhambra, Córunia Z. Słupskiego i Hamlet w Eldorado]; • nr 206 [m.in. uwagi przed początkiem sezonu WTR. Wznowienie Starej romantyczki S. Bogusławskiego, Nowa firma V. Sardou w T. Alhambra, Córka piekła R. Kneisela w T. Tivoli]; • nr 213 [m.in. Jakoś to będzie F. Łagowskiego w T. Letnim]; • nr 218 [m.in. Aktorka A. Urbańskiego i Chleb ludzi bodzie J. Blizińskiego w T. Alhambra]; • nr 224–225 [m.in. o dramaturgii rodzimej i konkursach. Fałszywi poczciwcy T. Barrière’a w T. Rozmaitości]; • nr 230–231 [m.in. sezon koncertowy, operetki, nowości dramatyczne: Sabinki P. Heysego, Aria i Messalina A. Wilbrandta]; • nr 244–245 [m.in. życie muzyczne. J. Mien, tłumacz dzieł Słowackiego na francuski]; • nr 253 [m.in. o koncertach].

1876
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 6–7 [podsumowanie roku 1875, krótko o muzyce i polskiej dramaturgii]; • nr 11 [m.in. koncerty (zap. gw. C. Patti), występy teatrzyku francuskiego, Nr 13 P. Decourcelle i A. Marksa w T. Rozmaitości]; • nr 29 [m.in. o występach Carlotty Patti, o potrzebie nowego teatru popularnego, o występach zespołu francuskiego]; • nr 34 [m.in. Cel upragniony A. Delacoura i E. Labiche’a w T. Rozmaitości]; • nr 53–54 [m.in. Maria i Magdalena P. Lindau w T. Rozmaitości]; • nr 60–61 [m.in. Aktorka E. Fourniera, gw. A. Hoffman w t. amat., Gałązka heliotropu A. Asnyka, zapowiedź premier]; • nr 69–70 [m.in. Słomiana wdowa J.I. Kraszewskiego, Cudowne leki K. Kraszewskiego w t. amat. Tow. Dobroczynności]; • nr 84–85: Starzy kawalerowie, komedia w 5‑ciu aktach Wiktoryna Sardou z francuskiego tłumaczona. Wieczór dramatyczno-muzykalny p. Aleksandry Rakiewiczowej; • nr 91 [m.in. o WTR po objęciu reżyserii dramatu przez W. Bogusławskiego]; • nr 96–97 [m.in. teatrzyki ogródkowe przed sezonem]; • nr 102, 103: Wiele hałasu o nic, komedia w 5 aktach Szekspira; • nr 112, 113 [m.in. sezon koncertowy w Dolinie Szwajcarskiej, ork. H. Fliege’go, konkursy dramatyczne]; • nr 124 [m.in. Mąż pieszczony Lambert-Thibousta w T. Rozmaitości, teatrzyki ogródkowe: Sto dziewic, czyli Zielona wyspa Ch. Lecocq’a w T. Alhambra, Girandola L. Delibesa w T. Eldorado, Wielkie bractwo J.A. Fredry w T. Tivoli]; • nr 134–135 [m.in. Podróż naokoło ziemi w 80 dniach A.P. Dennery’ego w T. Alkazar i Tivoli, Dwie miary Z. Mellerowej w T. Alhambra]; • nr 158–159 [Występy M. Deryng w Intrydze i miłości F. Schillera i Helenie de la Seiglière J. Sandeau]; • nr 168–169 [m.in. Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało G. Rädera, Poczciwy łotr E. Moreau, Zampa F. Hérolda w T. Alhambra, 21 lipca [B. K.?] w T. Eldorado, Idioci T. Barriére’a, Świetna partia E. Augiera w T. Alkazar]; • nr 176 [m.in. Dafnis i Chloe J. Offenbacha w Eldorado, Żmije W. Bobrowskiego w T. Alhambra, występy M. Deryng w „Pannie de Belle-Isle” A. Dumasa i Miłości ubogiego młodzieńca O. Feuilleta]; • nr 184–185 [m.in. Napoleon w Hiszpanii A. Dumasa (?) w T. Alhambra, Pozłacana młodzież M. Bałuckiego w T. Alkazar, nowości w t. ogródkowych]; • nr 190–191 [m.in. Emigracja chłopska W.L. Anczyca w T. Tivoli]; • nr 201–202 [m.in. Nero P. Cossy w przekładzie K. Kaszewskiego – rec. literacka]; • nr 211–212 [m.in. o J.T.S Jasińskim z okazji 50‑lecia pracy artyst., Pozłacana młodzież M. Bałuckiego w T. Rozmaitości, Podróż po Warszawie F. Szobera w T. Tivoli, O własnej sile J.A. Święcickiego w T. Eldorado, Burza w szklance wody E. Paillerona w T. Rozmaitości]; • nr 223–224 [m.in. podsumowanie sezonu t. ogródkowych: zespoły aktorskie, repertuar, o potrzebie t. popularnego w Warszawie]; • nr 244–245 [m.in. o projekcie t. popularnego, potrzeba lokali dla zabaw i koncertów popularnych, Fałszywe blaski Z. Mellerowej w T. Rozmaitości]; • nr 257–258 [m.in. o koncertach, przedst. amat. t. Tow. Dobroczynności].

1877
Listy ze Starego Miasta, „Gazeta Warszawska”:

Nr 1–2 [m.in. rezygnacja W. Bogusławskiego ze stanowiska reżysera, M. Deryng jako Desdemona w Otello]; • nr 17–18 [m.in. podsumowanie r. 1876 w teatrze]; • nr 22 [m.in. Nitka jedwabiu V. Sardou, Romeo i Julia z M. Deryng w T. Rozmaitości]; • nr 79–80 [m.in. sezon koncertowy, poranek deklamacyjny W. Rapackiego, Róża i oset H. Schmidta w T. Rozmaitości]; • nr 144–145 [t. ogródkowe: Bellevue: Rodzina Dylskich M. Bałuckiego, Fromont junior i Rysler senior A. Belota i A. Daudeta, Małżeństwo Olimpii E. Augiera; • T. Alhambra: Diana de Lys A. Dumasa syna, Fromont syn i Rysler starszy A. Belota i A. Daudeta]; • nr 165–166 [m.in. „Kiedyż obiad?” E. Lubowskiego w T. Letnim, gw. A. Podwyszyńskiego w t. ogródkowym Bellevue]; • nr 173, 175–176 [m.in. Gonitwy E. Lubowskiego w Bellevue, Słomiana wdowa J.I. Kraszewskiego i Z życia artysty E. Derynga w T. Letnim, nowości w T. Eldorado, Alkazar. Alhambra]; • nr 188–190 [m.in. Pan Damazy J. Blizińskiego w T. Bellevue, Nierówne prawa J. Kościelskiego w T. Letnim].

„Kłosy” – cykl felietonów Pokłosie sygnowanych: Karol, publikowanych w latach 1882–1890. W wykazie uwzględniono teksty o tematyce teatralnej, tytuły pochodzą od J. Kotarbińskiego

1882
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 893 [m.in.] Rygor i orkiestra węgierska. Grajki-pigmeje. Treny nad teatrzykami. Teatr ludowy; • nr 894 [m.in.] „Dzień i noc”, operetka Lecoq’a. „Wiara Miłość i Nadzieja”, dramat ludowy p. Staszczyka z muzyką p. Noskowskiego; • nr 895 [m.in.] Koncert czeskich gości. [Ondrziczek]. Bratnie dźwięki; • nr 898 [m.in.] Kolonizacja sztuki polskiej. Teatr w Petersburgu. Niedorzeczne projekta. Operetka czy co innego. Coquelin i kolonizacja sławy. Zbytek gościnności w teatrze; • nr 899 [m.in.] Operetkowy szampan i polski miód. Żywioł ludowy na scenie. „Wieczornice” dramat D. Steckiego z muzyką Noskowskiego; • nr 900 [m.in.] Municypalność i komedia. Gwizdanie i dobrowolna klaka. Hałaśliwe owacje. Brak złudzenia. Strata p. Szymanowskiego. Nowe kierownictwo naszej sceny. Nadzieje i zadania przyszłości; • nr 901 [m.in.] Prace komisji teatralnej. Emerytura artystów. Projekta organizacji; • wewnętrznej naszej sceny. Upadek scen polskich. Adieu teatrzykom ogródkowym. Potrzeba teatru ludowego; • nr 904 [m.in.] Konkury p. Wesołowskiego i Teatr Warszawski; • nr 906 [m.in.] Paradyzowe męki; • nr 908 [m.in.] Krytycyzm i panegiryzm. Powodzenie Bałuckiego „Sąsiadów” w Petersburgu. Autor sędzią samego siebie; • nr 909 [m.in.] Występy panny Reich; • nr 910 [m.in.] Festyn sceniczny. Jubileuszowe przedstawienie Żółkowskiego. Kwiecisty hołd dla wielkiego aktora; • nr 911 [m.in.] Polonezy i polski żywioł w muzyce. „Copelia”, nowy balet układu p. Mendeza z muzyką Delibesa. Choreograficzna niekompetencja; • nr 912 [m.in.] Benefis panny Reich.

1883
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 916 [m.in.] Potrzeba bacznej kontroli teatrów i cyrków po prowincjach. Dzieło zniszczenia i budowy. Sztuka i małżeństwo. Ostatnie występy panny Deryng. Płaskość gustów. Brak zamiłowania do dramatu; • nr 918 [m.in.] Nieco o komornikach i o wspaniałych balach. Projekt Szkoły Dramatycznej; • nr 922 [m.in.] Doba jubileuszów. Pięćdziesięcioletnia rocznica Teatru Wielkiego. Jej skromny obchód. Obecne kryzys teatralne. Życzenia finansowe. Pomyślny stan interesów Tow. Muzycznego, godny zazdrości dla wszelkiego muzykalnego ludku; • nr 923 [m.in.] Wrzawy i kłótnie na literackim parnasie. Farsa na scenie i farsa w dziennikarstwie. „Rodzina Furyozów” w Teatrze Małym. Rozszerzenie siedziby wesołej muzy; • nr 925 [m.in.] Koncert na dochód przytułku dla nauczycielek. Nieco o gustach publiczki naszej; • nr 926 [m.in.] Projekt nowego stowarzyszenia. Konkurs dramatyczny, wielki i mały; • nr 927 [m.in.] Dławienie głosu swobodnej krytyki. „Tancerka”, fantazja dramatyczna K. Kaszewskiego; • nr 930 [m.in.] Nowości sceniczne [dramat O. Feuilleta Dwa światy, bluetka A. de Launaya Pierwsza miłość, obrazek Monseleta i Aresée Helota]; • nr 931 [m.in.] Światło elektryczne w teatrze. Niezapalność dekoracji i kapłanek Talii. Machina mówiąca p. Fabera. Jej zalety i zastosowania. Premiowana komedia p. Lanciego [Rocznica ślubu w Teatrzyku Dobroczynności]; • nr 933 [m.in.] Zabawy ludowe w Lasku Bielańskim. Brak pomysłowości i usposobienia do zabaw. Ascetyzm bohatera Wagnerowskiej opery. Parę słówek protestu [Tannhäuser]; • nr 935 [m.in.] Dramat p. Grabowskiego „Drugi raz”, odznaczony na konkursie dramatycznym. Towarzystwo Dobroczynności; • nr 936 [m.in.] Letni karnawał. Emigracje śpiewaków. Kilka słówek do panny Hermanówny. Monopol talentu; • nr 937 [m.in.] Pożar Teatru Rozmaitości. Rozmiary katastrofy. Dzielna obrona straży. Kilka słów wspomnienia. Nowa sztuka Fredry (syna) [Oj, młody, młody w T. Letnim]; • nr 938 [m.in.] Sprawa odbudowania teatru. Jednostronne opinie i przesadny utylitaryzm. Apostrofa do mojego kolegi. Teatromania i teatrofobia. Komedia Paillerona „Niewdzięczny wiek”; • nr 940 [m.in.] O Instytucie Muzycznym. Ostatnie występy panny Reszke. Owacje i akta wdzięczności; • nr 941 [m.in.] Cyrkowe owacje. Półgłówki i klakierzy. Odbudowa teatru Rozmaitości; • nr 942 [m.in.] Pierwsze trele nowego słowika [Józefa Szlezygierówna]; • nr 943 [m.in.] Nowość sceniczna. Rozwój talentów [Nowa firma V. Sardou. Tatarkiewicz. Marcello]; • nr 947 [m.in.] Nowości sceniczne [Zaraza E. Augiera]; • nr 949 [m.in.] Nowa komedia Bałuckiego [Dom otwarty w teatrzyku Nowy Świat]. Występy panny Wisnowskiej na lwowskiej scenie; • nr 950 [m.in.] Nowość sceniczna [Aby handel szedł J. Galasiewicza w t. Nowy Świat]; • nr 951 [m.in.] Teatrzyki ogródkowe. Ich dawna świetność i obecny upadek. Koczownictwo i operetka; • nr 952 [m.in.] Nowy tygodnik „Echo Muzyczne i Teatralne”. Nieco liryzmu. Odbudowa Teatru Rozmaitości. „Gęsi i gąski” Bałuckiego [w T. Nowy Świat]; • nr 953 [m.in.] Nowość sceniczna [Fromont syn i Rysler starszy A. Belota i A. Daudeta]; • nr 954 [m.in.] Pierwszy debiut „Echa Muzycznego”. Miodowe miesiące i suknia balowa. Smutny los sług Melpomeny i rozmyślania na temat znikomości jej łask; • nr 956 [m.in.] Światło elektryczne w zastosowaniu do sceny. Benefis Królikowskiego dla uczczenia jego 45‑letniej działalności. Trochę wspomnień. Różne drogi artystycznej kariery. Godność i serwilizm. Koncert p. Szymanowskiego. Nowości sceniczne [Nerwowi V. Sardou i T. Barrière’a]; • nr 957 [m.in.] Stosunek dzieła artysty do poematu Słowackiego. Uczczenie ćwierćwiekowej pracy artystki [A. Rakiewiczowej]; • nr 960 [m.in.] Uroczystość otwarcia nowego Teatru. Udział naszego społeczeństwa. Wieść o triumfie naszej muzy dramatycznej [wzmianka o Maleku K. Brzozowskiego].

1884
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 968 [m.in.] Otwarcie Teatru Rozmaitości. Skromna uczta artystyczna. Trzeci teatr zimowy [krótko o inaug. T. Rozmaitości: fragm. Dam i huzarów A. Fredry, Miodu kasztelańskiego J.I. Kraszewskiego, Consilium facultatis J.A. Fredry i Sztuki przypodobania się J.F.A. Bayarda, P.F.P. Dumanoira]; • nr 969 [m.in.] Poskromienie hałaśliwości dobrowolnych klakierów. Nowy zwyczaj, przyjęty dobrowolnie przez artystów naszych. W interesie prawdy i piękna; • nr 972 [m.in.] Sztuka p. Święcickiego. Karnawałowe nowostki. [O własnej sile w T. Rozmaitości – wzmianka]; • nr 974 [m.in.] Tombola na dochód kasy pożyczkowej artystów Teatrów Warszawskich. Diabeł hiszpański [Pablo Sarasate]. Żarłoczność zoilów [wobec szt. M. Wołowskiego Mam go!]; • nr 975 [m.in.] Wiec muzyczny. Walka stronnictw. Spory o temat. Zwycięstwo czcicieli Terpsychory; • nr 978 [m.in.] Koncert na dochód uczniów gimnazjalnych. Raut dobroczynny. Nieco o konkursie dramatycznym; • nr 979 [m.in.] Koncert Moniuszkowski; • nr 980 [m.in.] Trochę o muzyce; • nr 981 [m.in.] Serdeczna przemowa do pana Trapszy. Co się dzieje z projektem Szkoły Dramatycznej przy Teatrach Warszawskich. Rezultat dramatycznego konkursu. Triumf poezji; • nr 982 [m.in.] Laury tenora [W. Mierzwińskiego]. Przeróżne chwalby wędrownych wielkości [H. Modrzejewska]. Kasa zaliczkowo-wkładowa artystów Teatrów Warszawskich; • nr 983 [m.in.] Żywe obrazy na dochód Towarzystwa Sztuk Pięknych. Występy p. Myszugi; • nr 984 [m.in.] Koncert Noskowskiego. Czy lepiej być „clownem” czy artystą?; • nr 985 [m.in.] Czerwonoskórzy w Warszawie [cyrk z Nebraski]. Dzicy i cywilizacja. Reklama i parada po ulicach miasta; • nr 986 [m.in.] Koncert p. Sawickiej [z udziałem J. Królikowskiego, M. Wisnowskiej, H. Marcello i in.]. Uciechy miejskie. Goście z Nebraski [cyrk]; • nr 987 [m.in.] Ciernie sławy. Dzielny przewoźnik. Wybryk operetkowej primadonny [A. Zimajer]. Nadto wiele hałasu o głupstwo. Drażliwi artyści i żółciowi Zoile; • nr 988 [m.in.] „Serce i ręka”. Kilka słów do fabrykantów scenicznego cynizmu. Pobłażliwość i teatrzyki ogródkowe. Nowe przybytki pod koroną muzy; • nr 990 [m.in.] Pożar w teatrze. Nowa świątynia Melpomeny i Talii; • nr 991 [m.in.] Występ Tamberlincka [tenora]; • nr 998 [m.in.] Na cześć mistrza tonów. Trzechsetne przedstawienie „Halki”. Wpływ dzieła i kompozytora; • nr 1001 [m.in.] Nowość sceniczna [Mój koleżka P. Gille]; • nr 1002 [m.in.] Występ. p. Leszczyńskiego w Belle Vue; • nr 1004 [m.in.] Triumfy tenora. Jubileusz Bałuckiego; • nr 1010 [m.in.] Deklamacja jako plaga; • nr 1011 [m.in.] Powrót na scenę Żółkowskiego [w Panu Benecie /krótko/]; • nr 1012 [m.in.] Triumfator koncertowy [W. Mierzwiński]. Przesadna chwalba triumfów śpiewaczych. Nowy konkurs dramatyczny i parę pobożnych życzeń na ten temat. Zbiorowe wydanie pism Michała Bałuckiego; • nr 1013 [m.in.] Wieczorki w Resursie Obywatelskiej. Obrazy żywe w Tow. Muzycznym; • nr 1016 [m.in.] Nowa gwiazda koncertowa [Theresina Tua]. Elektryczne światło na maskaradzie i inne elektryczne rzeczy.

1885
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1019 [m.in.] Początek występów Modrzejewskiej. Nowa opera „Gioconda” Ponchiellego. Spodziewane występy trupy meiningeńskiej; • nr 1020 [m.in.] Trochę z karnawału. Dalsze występy Modrzejewskiej. Klakierzy i krzykacze. Upadek gustu artystycznego i obojętność młodzieży na sztukę. Występ p. Ondrziczka; • nr 1023 [m.in.] Występy Modrzejewskiej; • nr 1025 [m.in.] Na grobie karnawału. Tombola aktorska. Niepotrzebna srogość zoilów; • nr 1027 [m.in.] Nowa opera polska [Konrad Wallenrod W. Żeleńskiego]. Występ gościnny panny Pospiszylównej; • nr 1028 [m.in.] Koncerta pani Menter-Popper [pianistki]. Nasi i zagraniczni wirtuozi. Żywe obrazy. Hołd mistrzowi [J.I. Kraszewskiemu]; • nr 1029; • 1030 [m.in.] Występ p. Pospiszylówny; • nr 1031 [m.in.] Żywe obrazy do „Starej baśni”, urządzone przez artystów-malarzy; • nr 1032 [m.in.] Ze świata zabawy. Cyrk i inne zagraniczne uciechy [Ciniselli]; • nr 1033 [m.in.] Burze w łyżce wody z powodu „Friebego” [K. Zalewskiego]; • nr 1034 [m.in.] Działalność p. Münchheimera; • nr 1035 [m.in.] Rubinstein [Antoni R., pianista]; • nr 1037 [m.in.] Przedstawienia artystów meiningeńskich; • nr 1040 [m.in.] Przyjazd towarzystw dramatycznych z prowincji. Potrzeba dobrego teatru dla prowincji; • nr 1042 [m.in.] Oratorium Haydna „Stworzenie świata”, wykonane pod przewodnictwem p. Danysza. Kasa pożyczkowa przy Teatrach Warszawskich i jej doroczne posiedzenie; • nr 1043 [m.in.] Z teatrzyków letnich. Podniesienie sztuki prowincjonalnej; • nr 1044 [m.in.] Występy Mierzwińskiego. Siedem przemów do p. Władysława. Trzechsetne przedstawienie „Halki”. Zgon Rychtera; • nr 1045 [m.in.] Popis Instytutu Muzycznego. Zastój tej instytucji. Nowa szkoła muzyczna; • nr 1046 [m.in.] Teatrzyki ogródkowe. Nowe operetty. „Nowy dziedzic”. Komedia p. Świderskiego i poruszona przez nią kwestia na dobie; • nr 1048 [m.in.] „Bomba” nowa w teatrze Nowy Świat [Król dziadowski Dorowskiego]. Występy pani Brajninowej, panny Noiret, pp. Kamińskiego, Bandrowskiego, Sobiesława i Chmielińskiego; • nr 1049 [m.in.] Nowości sceniczne [Wyprawy kąpielowe Z. Przybylskiego]. Debiuty [J. Popławskiego, Z. Noiret]; • nr 1051 [m.in.] Emigracja artystów. Zalewskiego komedia w 5‑u aktach „Lis w kurniku”; • nr 1053 [m.in.] „Mąż z grzeczności”, komedia w 3‑ch aktach Abrahamowicza i Ruszkowskiego; • nr 1056 [m.in.] Powitanie członków „Lutni” [ze Lwowa]. Przypomnienie konkursu dramatycznego; • nr 1057 [m.in.] Koncerty „Lutniarzy”. Nasze swary w muzycznym światku; • nr 1058 [m.in.] Konflikt w Towarzystwie Muzycznym załagodzony. Spodziewane występy Patti. Haracz dla impresaria; • nr 1061 [m.in.] Rozkosze i przykrości tenora. Szał owczy i jego objawy nad Pełtwią [W. Mierzwiński we Lwowie]. Sprawy teatralne. Wznowienie nokturnu Coppego „Przechodzień”; • nr 1062 [m.in.] „Gasparone”, operetka Millöckera w Teatrze Małym; • nr 1063 [m.in.] Zatargi krytyków z krytyką. Choroba Królikowskiego i poranek na jego dochód; • nr 1064 [m.in.] Stronnictwo teatralne. Poranek na dochód Królikowskiego; • nr 1067 [m.in.] Kanonada teatralno-gazeciarska. Trochę w obronie sztuki poważnej; • nr 1069 [m.in.] Odwrót divy [A. Patti].

1886
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1072 [m.in.] Koncert p. Sauret [skrzypka]. Poranek benefisowy p. Leszczyńskiego. Konkurs dramatyczny Bogusławskiego; • nr 1074 [m.in.] Występ francuskich gości. P. Lassale [baryton]. Nowy teatr w Lublinie. Projekty nowych teatrzyków w Warszawie. Trzeci teatr. Wieści o triumfach Jareckiego; • nr 1076 [m.in.] Otwarcie teatru w Lublinie; • nr 1077 [m.in.] W zastępstwie recenzenta teatralnego. Nowości sceniczne. „Mąż i żona”, komedia Fredry (ojca). „Skrytka”, komedyjka w l akcie W. Gomulickiego. „Chata za wsią”, dramat ludowy Z. Mellerowej i Galasiewicza; • nr 1078 [m.in.] Pani Sembrich i jej przyjazd do Warszawy. Rozstrzygnięcie konkursu dramatycznego imienia Bogusławskiego. Jego znaczenie dla naszej literatury; • nr 1081 [m.in.] Pani Kochańska. Tenor pokpił sprawę [W. Mierzwiński]; • nr 1082 [m.in.] Powodzenie magika. Jeszcze o pani Sembrich Kochańskiej; • nr 1083 [m.in.] Triumf pana Hermana [magika]; • nr 1085 [m.in.] Nowości sceniczne [Romans paryski O. Feuilleta]. Przyszłość sztuki oryginalnej na naszej scenie; • nr 1088 [m.in.] Teatr Poznański. Koncert p. Noskowskiego w Dolinie Szwajcarskiej. „Requiem” Cherubiniego, wykonane przez chóry i orkiestrę Towarzystwa Muzycznego. Śmierć Juliana Dobrskiego. Śpiewak Poeta; • nr 1089 [m.in.] Powrót Żółkowskiego na scenę; • nr 1090 [m.in.] Posiedzenie roczne kasy pożyczkowej przy Teatrach Warszawskich; • nr 1092 [m.in.] Wielka zabawa dobroczynna. Artyści poznańscy w teatrzyku „Alhambra”; • nr 1093 [m.in.] Zabawa w Dolinie Szwajcarskiej na korzyść Towarzystwa Opieki Macierzyńskiej. Występy Szymanowskiego. Teatrzyki ogródkowe; • nr 1094 [m.in.] Nowy konkurs dramatyczny. Konkurs „Tygodnika Ilustrowanego”. „Wielki dwór”, komedia Blumenthala; • nr 1095 [m.in.] Nowości dramatyczne [Wicek i Wacek]; • nr 1097 [m.in.] Farsy w ogródkach. Dramat ludowy i jego wpływ korzystny na publiczność; • nr 1098 [m.in.] Turnieje o teatr lwowski; • nr 1103 [m.in.] Dobre sztuki ludowe [Nad przepaścią L. Śliwińskiego przer. z H. Müllera]; • nr 1104 [m.in.] Nowy dramat ludowy [Małaszka]; • nr 1106 [m.in.] Działalność tegoroczna teatrzyków ogródkowych. Dramat ludowy. Wodewil. Wznowienie szekspirowskich komedii. Wystawa szkiców i jej krytycy. Projekt stowarzyszenia „Lutnia”; • nr 1107 [m.in.] Pogrzeb Królikowskiego; • nr 1108 [m.in.] Echa pogrzebu Królikowskiego. Uznanie moralnej wartości artysty. Pomnik i stypendium. Zapowiedź nowego ruchu muzycznego; • nr 1109 [m.in.] Restauracja Teatru Wielkiego. Reformy wewnętrzne naszej sceny; • nr 1110 [m.in.] Recytator polski [S. Konopka]. Składki na rzecz pomnika i rodziny po Królikowskim; • nr 1112 [m.in.] Hołd pośmiertny i konkurs na sztukę ludową [W.L. Anczyc]; • nr 1113 [m.in.] Tułaczka wieszczów. Ruina nagrobka Słowackiego na cmentarzu Montmartre. Projekt naprawy. Zgon Michała Chomińskiego. Człowiek i artysta. Występy p. Konopki; • nr 1114 [m.in.] Festyn artystyczny. Koncert na rzecz rodziny po Julianie Dobrskim. Zwrot do poważnego dramatu; • nr 1118 [m.in.] Lutnia. Harmonia i gruszki na wierzbie; • nr 1122 [m.in.] Wysykanie gwiazdy teatralnej [M. Sembrich w Berlinie].

1887
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1128 [m.in.] Mianowskiego Kasa zaliczkowo-wkładowa przy Teatrach warszawskich. Koncert. hr. Platera na jej dochód; • nr 1130 [m.in.] Wesoły koniec karnawału i smutne przestrogi. Nasze bale. Czy należy potępiać zabawę? Bal kostiumowy na korzyść starców i kalek. Tombola artystyczna w Teatrze. Kasa pożyczkowo-wkładowa przy Teatrach Warszawskich. Sarasate i Barcewicz; • nr 1135 [m.in.] Hołdy pośmiertne dla Kraszewskiego; • nr 1137 [m.in.] Katafalk krakowski. Młodzież, ciągnąca karawan ze zwłokami Kraszewskiego. Nowy nietakt p. Zimajerowej. Występ pani Święckiej-Popiel i zaproszenie do powrotu; • nr 1141 [m.in.] Popisy p. Fiszera na cel dobroczynny. Tablica pamiątkowa dla Kraszewskiego; • nr 1142 [m.in.] Pomnik dla Królikowskiego; • nr 1143 [m.in.] Zwycięstwo p. Noskowskiego na konkursach muzycznych. Występ p. Żelazowskiego. Bratnie węzły pomiędzy scenami polskimi; • nr 1144 [m.in.] Pożar Opery Komicznej w Paryżu. Przestrach. Środki zaradcze; • nr 1145 [m.in.] Swojskie nowości. Początek działania teatrzyków; • nr 1147 [m.in.] Widowiska filantropijne; • nr 1148 [m.in.] Włoszczyzna. Popisy obcych artystów. Przyszło clownowi na… ostry koniec. „Córka podpalacza” [J.K. Tyla]; • nr 1149 [m.in.] Przeróbka ludowego dramatu [Budnik W. Ratyńskiego, Ulana J. Ursyna]. Nowa komedia szlachecka [Państwo Wackowie Z. Przybylskiego]; • nr 1150 [m.in.] Galicyjskie festyny. Ich ciemne strony; • nr 1151 [m.in.] Nowość teatralna [Panna Z. Przybylskiego]; • nr 1152 [m.in.] Nowy dramat ludowy [Pająk i muchy J. Dłuskiego]. Farsa niemiecka [Z przyjemnością G. Mosera]; • nr 1155 [m.in.] Nowość sceniczna [Tajemnice Warszawy P. Kośmińskiego]. Farsy mieszczańskie i wymagania widzów w teatrzykach ogródkowych; • nr 1157 [m.in.] Nowości sceniczne [Czarny Matwij wg powieści W. Łozińskiego; • Pod kuratelą A. Bissona]; • nr 1158 [m.in.] Projekt wystawy muzycznej. Operetka angielsko-japońska [Mikado A. Sullivana]. Inne nowości sceniczne [Sulamita A. Goldfadena, Farinelli H. Zumpe, Nowy Thersytes F. Mielnickiego]. Zgon G. Rożnieckiego [kompozytora]; • nr 1160 [m.in.] Koncert na pomnik dla Królikowskiego z udziałem Mierzwińskiego; • nr 1161 [m.in.] Występ pani Śnieżko-Zapolskiej w „Norze”. Korsarstwo dyrektorów prowincjonalnych. Pomysł teatrów stałych na prowincji; • nr 1163 [m.in.] Pomnik dla Wacława Szymanowskiego. Poświęcenie pomnika dla Moniuszki. Tysięczne przedstawienie w Teatrze Nowym; • nr 1165 [m.in.] Pomnik dla Moniuszki. Jego kosmopolityczny charakter i swojskie znaczenie płodów pieśniarza. Sprawozdanie komitetu zajmującego się budową pomnika dla Królikowskiego. Konkurs dramatyczny, ogłoszony przez redakcję „Echa Muzycznego i Teatralnego”; • nr 1166 [m.in.] Nowości sceniczne [Pokusa O. Feuilleta, Pan Łapcewicz J. Grajnerta]; • nr 1168 [m.in.] Przyszły benefis Żółkowskiego. Koncert panny Iwanowskiej; • nr 1169 [m.in.] Felietony pewnego autora dramatycznego. Nowy cyrk [Schumana]; • nr 1170 [m.in.] Wznowienie „Rozbitków” Blizińskiego. Pierwszy występ p. Frenkla, artysty teatru lwowskiego; • nr 1171 [m.in.] Koncert braci Adamowskich. Występy p. Frenkla.

1888
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1176 [m.in.] Wchodzę zoilom w drogę. Kilka słów ubocznych o „Hrabinie Sarze” [G. Ohneta]; • nr 1177 [m.in.] Serdeczna przemowa do kolegów po piórze. Poranek benefisowy p. Tatarkiewicza. Jego działalność dla sceny naszej. Krzątanie się koło wystawy muzycznej; • nr 1179 [m.in.] Zgon Witalisa Smochowskiego; • nr 1180 [m.in.] Rezultat konkursu imienia Żółkowskiego; • nr 1182 [m.in.] Koncert na dochód uczniów szkoły weterynaryjnej. Przemowa do naszej śpiewaczki [Szlezygier?]. Koncerta i odczyty; • nr 1183 [m.in.] Otwarcie wystawy muzycznej; • nr 1186 [m.in.] Ogólne zebranie uczestników Kasy pożyczkowo-wkładowej przy Teatrach Warszawskich. Zgon W. Sabowskiego; • nr 1187 [m.in.] Popis naszych sił muzycznych. Noskowskiego „Świtezianka”. Dwaj wirtuozi [pianiści: Śliwiński, Domaniewski]; • nr 1888 [m.in.] Zamknięcie wystawy muzycznej; • nr 1189 [m.in.] Benefis panny Marczellówny i krótka charakterystyka artystki. Zgon poety [B. Czerwińskiego]; • nr 1191 [m.in.] Koncert na dochód wdowy po K. Wł. Woycickim. Ofiara talentów. Poranek benefisowy dla p. Ostrowskiego; • nr 1192 [m.in.] Wieczór wędrownych francuskich artystów. Gollomania i nasi nieobecni. Wznowienie „Doktora medycyny” Korzeniowskiego; • nr 1193 [m.in.] Znaczenie teatrzyku Towarzystwa Dobroczynności; • nr 1195 [m.in.] Konkurs „Echa Muzycznego i Teatralnego”. Dobra nadzieja dla teatrzyków ogródkowych; • nr 1196 [m.in.] Teatrzyki letnie. Koncert na dochód kolonii letnich; • nr 1197 [m.in.] Początek kampanii letnich teatrzyków; • nr 1198 [m.in.] Karnawał letni. Festival muzyczny. Nowość sceniczna „Pan świata w szlafroku” E. Bozděcha; • nr 1199 [m.in.] Konkurs „Echa Muzycznego i Teatralnego” [na sztukę ludową]; • nr 1200 [m.in.] Karły i berlińska heca. Zachwyty niektórych recenzentów. Konkurs na libretto do opery. Nowy salon artystyczny; • nr 1201 [m.in.] Widowisko poranne na korzyść Kasy pożyczkowej przy Teatrach Warszawskich; • nr 1202 [m.in.] Nowa orkiestra warszawska. Nowości ogródkowe. „Nowa Warszawa” p. Reinszteina i „Dziedzictwo orłów” p. Staszczyka; • nr 1203 [m.in.] Nowość teatralna [Bykalski czy Wykalski, czyli Szewczyk w Warszawie W. Kozierowskiego]; • nr 1204 [m.in.] Nowość sceniczna [Sukcesorka E. Scribe’a]; • nr 1205 [m.in.] Występ pp. Siemaszki i Chmielińskiego. Nowości sceniczne [Wioślarze warszawscy F. Mielnickiego, Złota rybka przer. L. Śliwińskiego z F. Schönthana]; • nr 1208, 1209 [m.in.] Karawana Syngalezów [menażeria/cyrk z Cejlonu]; • nr 1210 [m.in.] Nowości sceniczne [Ojciec Konstanty (H. Meilhaca, P. Decourcelle /?/), Dom przy ul. Urwańskiej G. Mosera]; • nr 1211 [m.in.] Stały teatr w Łodzi. Z teatrzyków letnich; • nr 1212 [m.in.] Odjazd teatrzyków ogródkowych; • nr 1215 [m.in.] Otwarcie teatru w Łodzi. Benefis pani Aleksandry Rakiewiczowej; • nr 1216 [m.in.] Publiczność lożowa w teatrze. Popieranie rodzimych talentów. Środki i środeczki. Siedziba dla farsy i operetki; • nr 1218 [m.in.] Drobiazgi dramatyczne [Śpiąca królewna A. Konara]; • nr 1219 [m.in.] Powodzenie „Hamleta”. Tragedie Sofoklesa w przekładzie Kaszewskiego; • nr 1220 [m.in.] Kwestionariusz pani Jasieńskiej. Koncertomania. Występ nowego kompozytora [Jana Galla]; • nr 1221 [m.in.] Poranek sceniczny na dochód kasy pożyczkowo-wkładowej przy teatrach warszawskich. Pierwszy występ młodego kompozytora [J. Galla]; • nr 1222 [m.in.] Powódź koncertów; • nr 1223 [m.in.] Czy słusznie chwalono Galla? Rola pieśniarza we dźwięcznej muzyce. À propos kliki koteryjności. Nagrodzenie autora „Leny” [M. Jasieńczyka]. Przekład „Fausta” Jenikego; • nr 1224 [m.in.] Na co się bierze publiczność. Koncert Kratzera. Koncert na rzecz szkoły weterynarii.

1889
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1228 [m.in.] Awantura clownów i potępienie dyrektora cyrku. Obdzieracz Szekspira. Jubileusz 25‑letni lekarza teatralnego; • nr 1230 [m.in.] Karnawał. Bale dobroczynne. Maskarada i wyrzekanie na nią. Tombola artystyczna; • nr 1236 [m.in.] Nowość sceniczna [Cocard i Bicoquet H. Raymonda i M. Boucherona]; • nr 1237 [m.in.] Upadek sztuki teatralnej na prowincji. Za wiele proletariatu aktorskiego. Projekt p. Piątkowskiego. Wykłady krasomówstwa scenicznego. Ich znaczenie; • nr 1239 [m.in.] Koncert spodziewany Mierzwińskiego. O innym tenorze warszawskim i jego triumfach. Owacja dla Blizińskiego. Dramaturg gościem w Warszawie; • nr 1240 [m.in.] Chrypka zmogła lwa tenorów [W. Mierzwińskiego]. Nowość sceniczna w Teatrze Małym [Mąż w opałach E. Labiche’a]; • nr 1241 [m.in.] Konkurs dramatyczny „Echa Muzycznego”; • nr 1242 [m.in.] Uczta na cześć Estreichera; • nr 1246 [m.in.] Teatrzyki prowincjonalne. Bezrobocie aktorów we Lwowie; • nr 1247 [m.in.] Konkurs krakowski i konkurs „Echa Muzycznego i Teatralnego”. Trzy utwory wyróżnione na jednym a pięć na drugim. Ogłoszenie nowych konkursów; • nr 1248 i 1249 [m.in.] Teatrzyki letnie; • nr 1250 [m.in.] Widowiska w Łazienkach. Nowa sztuka Przybylskiego [Dwór we Władkowicach]; • nr 1251 [m.in.] Nowości sceniczne [Szach i mat J. Blizińskiego]; • nr 1252 [m.in.] Zebranie ogólne kasy zaliczkowo-wkładowej przy teatrach warszawskich. Nowy reżyser Teatru Małego [L. Śliwiński]. Popis Warszawskiego Instytutu Muzycznego. Z teatrzyków [Dzieci skazanego J. Barbiera]; • nr 1253 [m.in.] „Pałac i rudera” Prusa na scenie; • nr 1254 [m.in.] Nowości w teatrzykach ogródkowych. „Oj, kobiety, kobiety!”, komedia w 3‑ch aktach p. Dumanoir, tłum. z francuskiego, przedstawiona w Teatrze Letnim; • nr 1256 [m.in.] Uciechy letnie. Znowu Syngalezi. Nowości sceniczne [kilka sztuk w t. ogródkowych]. Sztuka czy pornografia?; • nr 1257 [m.in.] Kolizje teatralne i zamach na teatr łódzki. Rozterki w teatrze krakowskim. „Herr Krebs”, komedia Ee-em-era [S. M. Roguskiego] grana w Wodewilu, „Florek”, farsa Abrahamowicza i Ruszkowskiego grana w Teatrze Nowym; • nr 1258 [m.in.] „Róża”, komedia L. Świderskiego. Debiuty [Czyszkowskiej]. Z Teatru Nowego; • nr 1259 [m.in.] Debiut sceniczny [J. Popławskiego w T. Letnim]; • nr 1261 [m.in.] Triumfy operetkowej diwy [A. Zimajer]. Nowości sceniczne [W Tatrach K. Junoszy, Hulaj dusza! A. Walewskiego]; • nr 1262 [m.in.] Królowa operetki [Zimajer] Wznowienie starego wodewilu [Nad Wisłą A. Wieniarskiego]. Sprawy sceniczne; • nr 1264 [m.in.] Odjazd teatrzyków ogródkowych. Ich krok naprzód w sezonie obecnym. Nowy przybytek uciechy; • nr 1266 [m.in.] „Barkarola” Gawalewicza na scenie berlińskiej. Artykuł Bogusławskiego o teatrze polskim w „Revue dramatique”; • nr 1269 [m.in.] Monologista p. Klette. Występ deklamatorski p. Wohlmuth; • nr 1274 [m.in.] Harmonia w świecie muzycznym. Zgon wielkiego aktora [A. Żółkowskiego]; • nr 1275 [m.in.] Żółkowski. Upadek teatrzyku Feeries.

1890
Karol, Pokłosie, „Kłosy”:

Nr 1279 [m.in.] Obojętność publiczności dla teatru; • nr 1281 [m.in.] Benefis dla autora [J. Blizińskiego, Szach i mat]; • nr 1283 [m.in.] Początek operetki francuskiej [w Warszawie – wzmianka]; • nr 1284[m.in.] Występ Frenkla; • nr 1285 [m.in.] Poranki sceniczne; • nr 1286 [m.in.] Angażowanie nowego artysty [M. Frenkla]; • nr 1289 [m.in.] Zgon Marii z Kwiecińskich Dobrzańskiej; • nr 1291 [m.in.] Koncert Wł. Seidemana [śpiewaka]; • nr 1292 [m.in.] Zatarg w lwowskim teatrze; • nr 1293 [m.in.] Zakończenie strajku lwowskich aktorów; • nr 1294 [m.in.] Posąg Królikowskiego; • nr 1295 [m.in.] Debiut p. Rygiera.

Artykuły i recenzje dramatów

(teksty J. Kotarbińskiego w „Przeglądzie Tygodniowym” ogłaszane były w działach: Przegląd literatury polskiej, Przegląd piśmiennictwa polskiego, Przegląd literatury krajowej, Przegląd literacki).

1867
„Przegląd Tygodniowy”:

K–i., „Po śliskiej drodze”, dramat w 4‑ch aktach, oryginalnie napisany przez Władysława hr. Koziebrodzkiego, nr 32; • „Robert Diabeł”, dramat Ernesta Raupacha, przełożony na język polski przez Seweryna Goszczyńskiego, nr 50, 51, 52.

1868
„Przegląd Tygodniowy”:

„Powódź”, dramat Wincentego Pola w trzech aktach wierszem napisany, nr 13.

1869
„Przegląd Tygodniowy”:

[Anonim], Salomea Palińska, nr 37; • K–i., Michał Chomiński, nr 43.

1870
„Przegląd Tygodniowy”:

„Hunyadi”, dramat w 5‑iu aktach Adama Bełcikowskiego. „Król Don-Żuan”, komedia w 5‑iu aktach przez tegoż. „Zemsta pani Hrabiny”, komedia w 3‑ch aktach przez Zygmunta Sarneckiego, nr 28, 29; • K–i., „Hamlet, królewicz duński”, dramat w pięciu aktach W. Szekspira tłumaczenie Krystyna Ostrowskiego. Lwów 1870, nr 32.

1871
„Przegląd Tygodniowy”:

K–i, Prelekcja publiczna prof. Struvego „O teatrze”, nr 12; • K. – i., Wiktoryna Bakałowicz, nr 15; • K….i., Komedie oryginalne wierszem przez Adolfa Mostowskiego. Warszawa 1871, nr 39; • „Dwaj Radziwiłłowie”, komedia w 5‑ciu aktach przez Adama Bełcikowskiego, Kraków 1871, str. 187, nr 42; • [Anonim], Teatra ogródkowe, nr 36. 

1872
„Przegląd Tygodniowy”, „Opiekun Domowy”:

[Anonim], Letnie zabawy, „Opiekun Domowy” 1872, nr 30 [gł. o teatrzykach ogródkowych]; • „Antoniusz i Kleopatra”, dramat w pięciu aktach W. Szekspira, tłumaczenie Krystyna Ostrowskiego. Paryż 1872 r. „Ella”, powieść Kazimierza Chłędowskiego. Kraków 1872, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 13; • [Anonim], Reżyseria, „Przegląd Tygodniowy” 1872, nr 15.

1873
„Niwa”, „Przegląd Tygodniowy”:

[Anonim], Estetyczne i społeczne znaczenie teatru, „Niwa” 1873, R. II, t. III, nr 31, 33, 36; • J.K.K., Dramat. „Emancypowane”, komedia w 3 aktach, M. Bałuckiego. „Anna Oświęcimówna”, poemat dramatyczny w 5‑ciu oddziałach M.B. Antoniewicza, „Przegląd Tygodniowy” 1873, nr 30.

1874
„Niwa”, „Przegląd Tygodniowy”:

[Anonim] [J. Kotarbiński?], Estetyczne i społeczne znaczenie teatru, „Niwa” 1874, R. III, t. V, nr 49, 50; • Jan Aleksander hr. Fredro: „Obce żywioły”, komedia w 5 aktach. Józef z Mazowsza [Wojciechowski]: „Margraf Gero”, tragedia w 5 aktach. Aleksander Groza: „Twardowski”, misterium, „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 5, 6, 7; • J.K.K., W obronie Zygmunta i Juliusza, „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 38; • [Anonim], Wiktoryna Bakałowicz, „Przegląd Tygodniowy” 1874, nr 45.

1875

Teatr, [w:] Jana Jaworskiego Kalendarz Illustrowany na rok 1875, który jest rokiem zwyczajnym mającym 365 dni, Warszawa 1874 [przegląd sezonu 1873/74]; • Profile. Adam Asnyk, „Przegląd Tygodniowy” 1875, nr 3–6, 8.  • 

1876

Przegląd teatralny, [w:] Jana Jaworskiego Kalendarz Illustrowany na rok przestępny 1876 [o sztukach, autorach, aktorach, m.in.: W. Rapacki, A. Świętochowski, E. Lubowski, J. Chęciński, K. Zalewski, F. Łagowski, F. Schiller, O. Feuillet, E. Augier]; • Współczesne aktorki, [w:] Kalendarz Gospodarski dla Kobiet na rok 1876 [m.in. Halpertowa, Modrzejewska, Popiel, Rakiewiczowa]; • J., „Kurier Codzienny” 1876, nr 72, 74, 76 [recenzja prelekcji prof. S. Tarnowskiego, O komediach Fredry]; • J., Reżyseria, „Kurier Codzienny” 1876, nr 91 [po objęciu reżyserii dramatu przez W. Bogusławskiego]; • [Anonim], Przegląd literacki. „Ojciec Makary”, dramat w 3‑ch aktach Władysława Okońskiego [A. Świętochowskiego], „Przegląd Tygodniowy” 1876, nr 19–23; • [Anonim], Reżyseria, „Przegląd Tygodniowy” 1876, nr 40; • Przegląd piśmienniczy [Mazur Czart W. Rapackiego], nr 282. 

1877

Romana Popielówna, [w:] Kalendarz Gospodarski dla Kobiet na rok 1877; • Teodor Barrière (wspomnienie pośmiertne), „Przegląd Tygodniowy” 1877, nr 46. 

1878
„Przegląd Tygodniowy”:

J.J.K., Szkoła dramatyczna, nr 40; • „Makbet”. Tragedia Szekspira w pięciu aktach. Studium literackie, nr 49, 50, 51, 52; • J.K.K., „Alfred de Musset. Szkic biograficzno-literacki” przez Jadwigę Krausharową, Warszawa 1878, nr 46.

1879
„Kurier Codzienny”, „Przegląd Tygodniowy”:

J.K.K., Kronika literacka. Wł. Okoński [A. Świętochowski], „Dramata”, „Kurier Codzienny” 1879, nr 154; • J., Kronika literacka. „Kiejstut”, tragedia w 5‑ciu aktach Adama Asnyka, „Kurier Codzienny” 1879, nr 168; • [Anonim], „Horsztyński”, dramat Słowackiego. Studium literackie, „Przegląd Tygodniowy” 1879, nr 20, 23– 26; • „Kiejstut”, tragedia w 5‑ciu aktach Adama Asnyka, „Przegląd Tygodniowy” 1879, nr 37, 38; • Wstecznictwo w krytyce literackiej. Jan Gnatowski – „Realizm w literaturze nowoczesnej” – studium, „Przegląd Tygodniowy” 1879, nr 40, 41, 42, 44.

1880
„Ateneum”, „Przegląd Tygodniowy”:

„Król Lear”. Studium krytyczne, „Ateneum” 1880, t. 1, z. 2; • Dwie Kleopatry, „Przegląd Tygodniowy” 1880, nr 4 [W. Szekspira i Juliana Moers z Poradowa (E. Bośniackiej-Tuszowskiej)]; • Przegląd piśmiennictwa polskiego. Literatura dramatyczna. „Izrael na puszczy”, obraz dramatyczny w pięciu odsłonach na tle biblijnym J. Łętowskiego. „Francesca z Rawenny”, tragedia w pięciu aktach przez W. H. [Hausbrandta], „Przegląd Tygodniowy” 1880, nr 6.

1882
„Nowiny”, „Prawda”:

J.K.K., Włodzimierz Wolski, nr 895–896; • Karol, Głosy z publiczności. (W sprawie teatru „Alhambra”), „Nowiny” 1882, nr 212; •  Piśmiennictwo polskie. Władysław hr. Koziebrodzki: Komedie jednoaktowe, seria pierwsza, „Prawda” 1882, nr 28 [rec. m.in. Po ślubie, Stryj przyjechał].

1883

K., Władysław Ludwik Anczyc. (Wspomnienie pośmiertne), „Prawda” 1883, nr 32; • Adam Asnyk, „Tygodnik Powszechny” 1883, nr 27–29; • Józef Bliziński, „Echo Muzyczne i Teatralne” 1883/1884, nr 23, 24.

1884

Władysław Okoński (Aleksander Świętochowski), „Echo Muzyczne i Teatralne” 1884, nr 63, 64; • J.K., Józef Kenig, „Kłosy” 1884, nr 1011; • Współcześni. VI. Michał Bałucki. Sylwetka, „Kurier Codzienny” 1884, nr 34; • Współcześni. XIII. Aleksander Świętochowski, „Kurier Codzienny” 1884, nr 326; • Wacław Szymanowski (jako poeta i dramaturg), „Prawda” 1884, nr 18–19; • „Sen nocy letniej”. Fantazja Szekspira, „Tygodnik Powszechny” 1884, nr 44–47; • Geniusz w obłędzie, „Wędrowiec” 1884, nr 38–40 [studium o towianizmie i mistyce u Słowackiego.

1885
„Kurier Codzienny”:

J.K., Burza w łyżce wody [o publiczności i krytyce na marginesie prem. szt. K. Zalewskiego Friebe], nr 107; • Z literatury, nr 286 [o sztuce A. Konara Hrabina Sylwia].

1886

Mowa wygłoszona dnia 14 sierpnia 1886 r. na pogrzebie Jana Królikowskiego przez Józefa Kotarbińskiego, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1886, nr 155; • Z koleżeńskich wspomnień o Królikowskim [m.in. wypowiedź J. Kotarbińskiego], „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1886, nr 155; • Nowe książki. Dramat filozoficzny (Alf. Nossig, „Tragedia myśli”), „Głos” 1886, nr 9–11; • Konkurs dramatyczny imienia Bogusławskiego, „Kraj” 1886, nr 20, 21 (Dział Literacki) [m.in. o szt. S. Kozłowskiego Albert, wójt krakowski, J. Gadomskiego Larik]; • Jan Królikowski. Wspomnienie pośmiertne, „Wędrowiec” 1886, nr 38–39.

1887

Współczesny nasz dramat ludowy, szkic literacki, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1887, nr 170–171, 175, 177–179; • Alojzy Żółkowski wobec dzisiejszej sceny, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1887, nr 216; • Wacław Szymanowski. Sylwetka, „Kraj” 1887, nr 4 („Przegląd Literacki”. Dodatek do „Kraju”); • „Esterka”, tragedia w 6‑ciu obrazach Stanisława Kozłowskiego […], „Kurier Codzienny” 1887, nr 284–285 [szkic o sztuce]; • Młody pesymizm w dramacie naszym. Szkic krytyczny, „Przegląd Tygodniowy” 1887, nr 20–22 [omówienie sztuk St. Rzewuskiego i A. A. Konara].

1888

W sprawie aktorskiej, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1888, nr 251–253; • Dramat w książce i na scenie. Szkic literacki, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1888, nr 258–262; • Twórczość a krytyka. (Garść myśli), „Kłosy” 1888, nr 1226; • Konkurs dramatyczny im. Żółkowskiego, „Kraj” 1888, nr 28 („Przegląd Literacki”. Dodatek do „Kraju”) [m.in. Na ojcowiznie S. Ulanowskiej i A. Szczepańskiego]; • Tragedia fanatyzmu (Gutzkow: „Uriel Acosta”), „Przegląd Tygodniowy” 1888, nr 51–52 [szkic o dramacie].

1889

Byrona „Don Juan” i Słowackiego „Beniowski”. Studium porównawcze, „Ateneum” 1889, t. II, z.1, 2; • Z literatury dramatycznej. „Almanzor”, tragedia w 5 aktach z dziejów Hiszpanii Kazimierza Glińskiego, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1889, nr 301; • Reakcja przeciwko metodzie meiningeńskiej na scenie, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1889, nr 307; • Gawędy o sztuce aktorskiej, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1889, nr 311; • Mowa przy zwłokach Alojzego Żółkowskiego, wypowiedziana na dniu 28 listopada 1889 r. na Cmentarzu Powązkowskim, przez Józefa Kotarbińskiego, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1889, nr 322; • toż: „Kurier Codzienny” 1889, nr 330 („Dodatek Poranny”); • O kasę artystów, „Gazeta Warszawska” 1889, nr 179 [list do redakcji]; • Słowo o Hamlecie, „Kurier Warszawski” 1889, nr 280; • Alojzy Żółkowski, „Kurier Warszawski” 1889, nr 329; • Szanowny Panie Redaktorze! [Inc.], „Tygodnik Ilustrowany” 1889, nr 358 [list nt. kasy pożyczkowo-wkładowej artystów teatru].

1890

Z wiedeńskiego Burgteatru. (Wiązka wrażeń), „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1890, nr 356–357; • Szekspir na scenach paryskich, „Kurier Warszawski” 1890, nr 80; • Niepowołani. (Ze wspomnień nauczyciela deklamacji), „Kurier Warszawski” 1890, nr 335–337; • Maria Wisnowska (Profil literacki), „Przegląd Tygodniowy” 1890, nr 32.

1891

Prywata w sztuce, [w:] Ilustrowany Kalendarz Teatralny „Muza” na rok 1892; • Ludwik Chronegk, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1891, nr 29 (407); • Nux, Kronika warszawska, „Kraj” 1891, nr 34 [O planach repert. WTR na nowy sezon]; • [Listy] Szanowny Panie Redaktorze [Inc.], „Kurier Poranny” 1891, nr 279, 282 [polemika z K. Zalewskim nt. przekładu Manfreda Byrona, plany repertuarowe WTR]; • O kilku rolach Modrzejewskiej, „Kurier Warszawski” 1891, nr 39; • Z teatru czeskiego w Pradze, „Kurier Warszawski” 1891, nr 224 [toż: „Kurier Lwowski” 1891, nr 229–230]; • J.K.K., Alfabet naszej inteligencji. I. Adolf Abrahamowicz, „Przegląd Tygodniowy” 1891, nr 3; • Jan Aleksander hr. Fredro, „Przegląd Tygodniowy” 1891, nr 21 [art. po śmierci pisarza]; • Repertuar oryginalny, „Wędrowiec” 1891, nr 37 [o potrzebie dramaturgii rodzimej]; • Wincenty Rapacki. (Z powodu 30 rocznicy pracy scenicznej), „Wędrowiec” 1891, nr 50; • Pogrzeb ś.p. Tatarkiewicza, „Wiek” 1891, nr 271 [mowa żałobna J. Kotarbińskiego].

1893

Krytyk impresjonista. Ola Hanson, „Młoda Skandynawia”, szkice literackie, „Biblioteka Warszawska” 1893, t. 3 [rec. książki, uwagi o krytyce i dramaturgach skandynawskich, m.in. A. Strindbergu]; • J.K.K., Władysław hr. Koziebrodzki. Wspomnienie pośmiertne, „Gazeta Polska” 1893, nr 39; • Nowe prądy w literaturze dramatycznej. (Z powodu odczytu pani W. Marrené), „Gazeta Polska” 1893, nr 85; • Nux, Mozaika literacko-artystyczna. [m.in.] Występy braci Reszków w celach filantropijnych. W obronie orkiestry i chórów opery naszej. Dobry przykład goszczących artystów. Filantropia i artyści, „Gazeta Polska” 1893, nr 114; • Nux, Mozaika literacko-artystyczna. [m.in.] Treny nad zamknięciem teatrzyków ogródkowych. Role operetki. Panegiryzm niektórych recenzentów. Występy Reszków porównane z przedstawieniem nowego wodewilu, „Gazeta Polska” 1893, nr 124; • J.K.K., Mozaika literacko-artystyczna. [m.in.] Popis klasy dykcji i deklamacji. Nieco o wartości szkoły w ogóle. Przyszły los talentów. Jasne i ciemne strony zawodu, „Gazeta Polska” 1893, nr 142; • Nux, Mozaika literacko-artystyczna. [m.in.] Sprzeczne głosy o „Gnieździe rodzinnym” Sudermanna, „Gazeta Polska” 1893, nr 153 [na marginesie premier Gniazdo rodzinnePrawa serca K. Zalewskiego]; • W sprawie pedagogii artystycznej, „Kurier Warszawski” 1893, nr 30–31; • Moralność czy ascetyzm, „Przegląd Tygodniowy” 1893, nr 30–31 [rec. dr. B. Björnsona „Rękawiczka”].

1894

Monachium contra Bayreuth, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1894, nr 46 (581), 49 (584), 52 (587); • W sprawie teatralnej, „Nowa Reforma” 1894, nr 269–270 [o zadaniach teatru i repertuarze].

1895

O sztuce aktorskiej. Odczyt Józefa Kotarbińskiego, „Dziennik Poznański” 1895, nr 278, 281, 283–285, 287–289; • Nowe talenty, „Kurier Codzienny” 1895, nr 103 [o W. Sawiczewskim, H. Piątkowskim, W. Daleckiej – laureatach konkursu dramat. Wydz. Krajowego we Lwowie]; • Z poetycznej niwy, „Kurier Codzienny” 1895, nr 300, 301, 305 [o twórczości K. Tetmajera: w nr 305 rec. fantazji dr. „Sfinks”]; • Dr A. Asnyk. Portret literacki, „Tygodnik Ilustrowany” 1895, nr 19–21.

1896

Adam Asnyk. Studium literackie, „Dziennik Krakowski” 1896, nr 287–292, 295; • Wacław Sawiczewski. (Wspomnienie pośmiertne), „Gazeta Polska” 1896, nr 131; • Nowe studium o Ibsenie. Pogadanka w Związku Literackim (w streszczeniu), „Przegląd Literacki” 1896, nr 5 [rec. książki L. Germana „Henryk Ibsen”]; • Recenzje i sprawozdania. Cezary Jellenta. „Nurty”, ogniwa dramatyczne […], „Przegląd Literacki” 1896, nr 9, 10.  

1897

Nowe studia nad Hamletem, „Ateneum” 1897, t. 1, z. 1 [rec.: W. Szekspir, Hamlet królewic duński, wydał, przełożył, wstępem, wyjaśnieniami i przypisami opatrzył Władysław Matlakowski, Kraków 1894 oraz Tragedia przeczuć, nowe przyczynki do Hamletologii – odczyt w Wydziale literacko-historycznym Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk spisał dr Władysław Łebiński, Poznań, 1895]; • Nowy utwór Ibsena, „Ateneum” 1897, t. 3, z. 2 [rec. dram. Jan Gabriel Borkman]; • Słowacki jako artysta języka, „Dziennik Krakowski” 1897, nr 376–378; • Wielki aktor. (Erneste [Ermete!] Zacconi), „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1897, nr 44 (735); • Recenzje i sprawozdania. Kazimierz Gliński, „Król Bolesław Śmiały”, tragedia w 5‑ciu aktach prozą, „Kraj” 1897, nr 8 („Przegląd Literacki”. Dodatek do „Kraju”) oraz „Przegląd Literacki” 1897, nr 3; • Książka o Hamlecie. (Streszczenie pogadanki wygłoszonej przez Józefa Kotarbińskiego w Związku Literackim), „Przegląd Literacki” 1897, nr 1 [rec. książki Hamlet królewic duński, wydał, przełożył, wstępem, wyjaśnieniami i przypisami opatrzył Władysław Matlakowski, Kraków 1894]; • Recenzje i sprawozdania. Stanisław Kozłowski, „Turniej”, dramat w pięciu aktach z doby odrodzenia, „Przegląd Literacki” 1897, nr 11.

1898

Adam Bełcikowski jako dramaturg, „Biblioteka Warszawska” 1898, t. 2 [szkic o twórczości Bełcikowskiego po edycji Dramata i komedie, t. 1–5]; • Recenzje i sprawozdania. „Dramata i komedie” Adama Bełcikowskiego, tomów 5, Kraków 1898, nakładem autora, „Przegląd Literacki” 1898, nr 8, 9; • Recenzje i sprawozdania. Stanisław Kozłowski. „Taboryci”, dramat w 5 aktach, „Przegląd Literacki” 1898, nr 18 i 19; • Teatr w powieści naszej i w życiu, „Tygodnik Ilustrowany” 1898, nr 31–32 [m.in. o t. ogródkowych i prowincjonalnych, rec. Komediantki W. Reymonta]; • Czy Warszawie potrzebny jeszcze jeden teatr?, „Przegląd Tygodniowy” 1898, nr 10; • Jeszcze o teatr, „Przegląd Tygodniowy” 1898, nr 12.

1899

Stare prawo w nowej formie, [w:] Prawda. Książka zbiorowa dla uczczenia dwudziestopięcioletniej działalności Aleksandra Świętochowskiego: 1870–1895, Lwów 1899 [nt. TkaczyFloriana Geyera G. Hauptmanna].

1901

Ze spraw teatralnych, „Głos Narodu” 1901, nr 212 [list – odp. na felieton L. Rydla Ubiegły i nowy rok teatralny zamieszczony w „Czasie”]; • O teatr ludowy, „Ilustracja Polska” 1901, nr 5; • toż, Dodatek Bezpłatny do „Głosu Narodu” z 19 X 1901.

1903

Uwagi o „Wyzwoleniu”. (Na tle rozmowy z autorem), „Głos Narodu” 1903, nr 87, 89; • Spektator, Z Karlsbadu, „Głos Narodu” 1903, nr 195, 209 [korespondencje, m.in. krótko o przedstawieniach teatr.]; • Odpowiedź na ankietę „Kuriera Teatralnego”, „Kurier Teatralny” 1903, nr 55 [ankieta „W sprawie repertuaru pesymistyczno-zmysłowego”].

1904

J.K.K., Konkurs dramatyczny, „Głos Narodu” 1904, nr 72, 73 [o wynikach konkursu Wydziału Krajowego]; • W sprawie komedii polskiej (list otwarty z powodu artykułu Wł. Rabskiego pt. „Bankructwo komedii polskiej”], „Kurier Warszawski” 1904, nr 109; • toż, „Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki” 1904, nr 113.

1905

Potrzeby teatru krakowskiego, „Czas” 1905, nr 120–121 [wypowiedź dyrektora]; • Dwie gwiazdy, „Gazeta Narodowa” 1905, nr 70 [o A. Żółkowskim i K. Kamińskim]; • Teatry warszawskie. Nasza kultura teatralna, „Kurier Warszawski” 1905, nr 341; • II. Ukrajowienie czy umiastowienie sceny narodowej, „Kurier Warszawski” 1906, nr 2; • III. Organizacja sceny narodowej, „Kurier Warszawski” 1906, nr 9; • IV. Kierownictwo literacko-artystyczne, „Kurier Warszawski” 1906, nr 17; • V, VI. Sale i gmachy, „Kurier Warszawski” 1906, nr 39, 40.

1906

O twórczości Wyspiańskiego, „Biblioteka Warszawska” 1906, t. 3, 4; • 1907, t. 1, 2 [studium]; • Wśród książek. O Ibsenie, „Gazeta Polska” 1906, nr 123 [rec. książki: Henryk Ibsen. Wykłady Wilhelma Feldmana wygłoszone na kursach wakacyjnych w Zakopanem w lecie 1905 roku]; • Myśli o Słowackim. W rocznicę zgonu poety, „Kurier Warszawski” 1906, nr 93–95 [studium o życiu i twórczości]; • Z teatrów berlińskich. (Nowe gmachy. Przedstawienia szekspirowskie. Widowiska kameralne. Nowe sztuki Wedekinda, Gorkiego, Oskara Wilde’a, Sudermanna i Fuldy. Teatry Szyllera), „Kurier Warszawski” 1906, nr 352 [korespondencja]; • Sprawa teatralna i stan jej obecny, „Reforma” 1906, nr 30–33 [o teatrach warsz.]; • Z literatury dramatycznej, „Reforma” 1906, nr 35 [rec.: B. Björnson Bankructwo, A. Steenbuch Małe dramaty, E. Brieux Przyjaciółka]; • Przegląd literacki, „Reforma” 1906, nr 61 wiecz. [m.in. rec. fr. dramat. B. Gorczyńskiego Policzek].

1907

Żuławski Jerzy. „La bestia” („Donna Alnica”), dramat w pięciu aktach osnuty na tle dziejów weneckich w XIV wieku, „Książka” 1907, nr 3; • Hertz Jan Adolf, „Związek dusz”, obrazek sceniczny, „Książka” 1907, nr 5; • Nowaczyński A.N. „Starościc ukarany, czyli niedole Zoila. Tragikomedia z czasów Stanisława Augusta w czterech aktach, „Książka” 1907, nr 7; • Szabłowski Bronisław. „Na krańcach niedoli”. Sztuka w 3 aktach, „Książka” 1907, nr 9; • Stanisław Wyspiański. (Wspomnienie pośmiertne), „Książka” 1907, nr 12; • German Juliusz. „Więźnie”. Widowisko, „Książka” 1907, nr 12; • Z plonów poezji. Nowy dramat Wyspiańskiego, „Kurier Warszawski” 1907, nr 248 [rec. Powrotu Odysa]; • Aleksander Świętochowski. (Z powodu 40‑lecia pisarskiego), „Kurier Warszawski” 1907, nr 311 [m.in. o dramatach A.Ś.]; • Stanisław Wyspiański, „Kurier Warszawski” 1907, nr 330 [nekrolog]; • Z literatury dramatycznej, „Kurier Warszawski” 1907, nr 339 [rec. trag. I. Grabowskiego Król Stanisław August]; • Poeta o poecie, „Kurier Warszawski” 1907, nr 340. [Omówienie odczytu T. Micińskiego o S. Wyspiańskim]; • Poeci jako krytycy. I. Tołstoj o Szekspirze; • II. Wyspiański o Szekspirze, „Ludzkość” 1907, nr 24, 26; • „Godiwa”, dramat w 3‑ch aktach Leopolda Staffa, „Świat” 1907, nr 9; • Z literatury. „Zburzenie Tyru”, napisała Amelia Hertzówna, „Świat” 1907, nr 10; • Teatr a literatura, „Świat” 1907, nr 20, 21; • Dwa nowe dramaty na scenie warszawskiej, „Świat” 1907, nr 45 [rec. Zmartwychwstania pieśni A. Sokołowskiej i Królestwo krzywdy A. Marka].

1908

Car Dymitr, „Książka” 1908, nr 6 [rec. Cara Samozwańca A. Nowaczyńskiego]; • Konczyński Tadeusz. „Białe pawie”. Komedia w 3 aktach, „Książka” 1908, nr 12; • Narodziny premiery.(Z serii „Szkiców teatralnych”), „Kurier Warszawski” 1908, nr 1; • Dramat o Samozwańcu, „Kurier Warszawski” 1908, nr 16 [rec. szt. A. Nowaczyńskiego]; • J.K., Pamięci Anczyca, „Kurier Warszawski” 1908, nr 207; • Nowa dyrekcja teatru polskiego w Poznaniu, „Kurier Warszawski” 1908, nr 255; • toż: „Kurier Poznański” 1908, nr 214 [dyrekcja A. Lelewicza]; • Jubileusz Świętochowskiego, „Kurier Warszawski” 1908, nr 280; • toż „Tygodnik Ilustrowany” 1908, nr 41–42; • O Wyspiańskim. Konferencja literacka Józefa Kotarbińskiego, „Kurier Litewski” 1908, nr 1; • Garść refleksji o poecie, „Scena i Sztuka” 1908, nr 48; • Poemat dramatyczny. „Duchy” Aleksandra Świętochowskiego, „Sfinks” 1908, t. 2, z. VI.

1909

Krzywoszewski Stefan. „Edukacja Bronki”. Komedia w 3 aktach, „Książka” 1909, nr 1; • Ze wspomnień o Modrzejewskiej, „Kurier Lwowski” 1909, nr 348; • Słowacki na scenie. (Ze wspomnień), „Kurier Warszawski” 1909, nr 1 [gł. o inscenizacji Kordiana w t. krakowskim]; • Adam Bełcikowski. (Wspomnienie pośmiertne), „Kurier Warszawski” 1909, nr 16; • Zofia Mellerowa. (Wspomnienie pośmiertne), „Kurier Warszawski” 1909, nr 32; • Ze wspomnień o Modrzejewskiej, „Kurier Warszawski” 1909, nr 203 [wspomnienie i relacja z pogrzebu, prawdopodobnie mowa pogrzebowa J. Kotarbińskiego]; • Pogrzeb ś.p. Noskowskiego [m.in. mowa pogrzebowa J. Kotarbińskiego], „Kurier Warszawski” 1909, nr 206 (Dodatek poranny); • Władysław Bogusławski jako krytyk teatralny, „Kurier Warszawski” 1909, nr 228; • Pogrzeb Władysława Bogusławskiego, „Kurier Warszawski” 1909, nr 230, Dodatek poranny [m.in. mowa pogrzebowa J. Kotarbińskiego]; • J.K., Otwarcie nowego teatru w Łodzi, „Kurier Warszawski” 1909, nr 295 [rec. przedst. inauguracyjnego t. Zelwerowicza: Zygmunt August oraz Klątwa S. Wyspiańskiego]; • Ze wspomnień. (Z powodu „Krytyków” J. Chęcińskiego), „Kurier Warszawski” 1909, nr 311; • Helena Modrzejewska. (Wspomnienie pozgonne), „Nowa Gazeta” 1909, nr 164; • Pogrzeb Władysława Bogusławskiego, „Nowa Gazeta” 1909, nr 379 (wyd. poranne) [m.in. mowa pogrzebowa J. Kotarbińskiego].

1910

Helena Modrzejewska, [w:] Kalendarz Krakowski Józefa Czecha na rok 1910; • Belmont Leo. „Dla honoru”. Dramat w 3 aktach […], „Książka” 1910, nr 9; • Kallas A. „Odszczepieńcy”. Dramat w 4 aktach, „Książka” 1910, nr 9; • Sobieski Marek. „Tragedia dziecka”. Dramat w 3 aktach, „Książka” 1910, nr 9; • Kiedy się odbywa akcja „Klątwy” Wyspiańskiego, „Kurier Warszawski” 1910, nr 81; • Jeszcze o „Klątwie”, „Kurier Warszawski” 1910, nr 88 (poranny); • J.K., „Moralność pani Dulskiej” w Pradze Czeskiej, „Nowa Gazeta” 1910, nr 289 [korespondencja]; • Nowy dramat Stefana Żeromskiego, „Świat” 1910, nr 30 [rec. Sułkowskiego]; • Józef Kainz. (Garść wrażeń i refleksji), „Świat” 1910, nr 40; • Kawiarnia, „Świat” 1910, nr 43 [na marginesie szt. Gorczyńskiego]; • „Gody życia”. Przed premierą w teatrze Rozmaitości, „Świat” 1910, nr 46; • „Rusałka”. (Z powodu ostatniej premiery w teatrze Rozmaitości), „Świat” 1910, nr 49 [o szt. Krzywoszewskiego].

1911

List do Redakcji, „Gazeta Warszawska” 1911, nr 145 [autorstwo Matki Z. Kaweckiego i inne sprawy teatr.]; • Nowaczyński Adolf. „Wielki Fryderyk”. Powieść dramatyczna, „Książka” 1911, nr 3; • Przybyszewski Stanisław. „Gody życia”. Dramat współczesny w 4 aktach, „Książka” 1911, nr 5; • Żeromski Stefan. „Sułkowski”. Tragedia, „Książka” 1911, nr 6; • Żuławski Jerzy. „Koniec Mesjasza”. Dramat w 4 aktach, „Książka” 1911, nr 12; • „Ponad siły” [o dramacie B. Bjørnsona], „Tygodnik Ilustrowany” 1911, nr 38; • Modernizm a sztuka aktorska, „Tygodnik Ilustrowany” 1911, nr 41; • Z teatrów niemieckich i paryskich. (Wrażenia i refleksje), „Kurier Warszawski” 1911, nr 166 [Berlin: Faust J.W. Goethego i Edyp królem Sofoklesa w insc. M. Reinhardta]; • nr 173 [Paryż: Antygona Sofoklesa, Nie trzeba się niczego wyrzekać A Musseta, Zamiłowanie w występku H. Lavedana, Król się bawi V. Hugo, i in.]; • O Michale Bałuckim. Wspomnienie, „Kurier Warszawski” 1911, nr 270 [tekst wystąpienia przed wznowieniem Grubych ryb w T. Rozmaitości]; • Kazimierz Kaszewski. Garść wspomnień, „Kurier Warszawski” 1911, nr 336; • J.K., Przybyszewski w Teatrze Monachijskim, „Nowa Gazeta” 1911, nr 296 [Dla szczęścia w królewskim teatrze Residenz – korespondencja]; • Jubileusz „Wesela” Wyspiańskiego, „Nowa Reforma” 1911, nr 477 [Przemówienie na setnym przedst. w T. Miejskim w Krakowie 17 października 1911]; • Teatr dla młodzieży, „Tygodnik Mód i Powieści” 1911, nr 12.

1912

Feldman Wilhelm. „Virago”. Sztuka w 4‑ch aktach na tle schyłku Odrodzenia włoskiego, „Książka” 1912, nr 9; • Konczyński Tadeusz. „Demostenes”. Tragedia, „Książka” 1912, nr 9; • Wiśniowski Józef. „Sen dnia letniego”. Trzyaktowy pastel sceniczny, „Książka” 1912, nr 9; • Curiosum [o sytuacji t. krakowskiego w kontekście kontraktu o dzierżawę], „Kurier Warszawski” 1912, nr 6; • Pierwiastki sceniczne w „Irydionie” Krasińskiego, „Kurier Warszawski” 1912, nr 49 [szkic w związku z planowaną inscenizacją dramatu]; • „Zawisza Czarny” K. Tetmajera, poemat dramatyczny w 7 obrazach, odegrany na scenie Teatru Wielkiego w dniu jubileuszowym, „Świat” 1912, nr 13 [o poemacie, w 25‑lecie twórczości autora]; • Z teatrów warszawskich. „Wieczór Trzech Króli”, komedia Szekspira, „Świat” 1912, nr 20 [o komedii].

1913

Molier: „Dzieła” […], „Książka” 1913, nr 2; • Trylogia Zygmuntowska, „Książka” 1913, nr 8 [rec. trylogii L. Rydla Zygmunt August]; • Skibiński Kazimierz. „Pamiętnik aktora (1786–1858)”. Opracował i wydał M. Rulikowski, „Książka” 1913, nr 8; • Rzeczpospolita w teatrze, „Kurier Warszawski” 1913, nr 53 [uwagi o zarządzaniu teatrem]; • Estetyka pantomimy, „Kurier Warszawski” 1913, nr 268; • Nowatorstwo teatralne. (Z powodu wystawy malarstwa scenicznego), „Kurier Warszawski” 1913, nr 301; • J.K., Odczyt o Wyspiańskim, „Kurier Warszawski” 1913, nr 326, 329 [rec. dwóch odczytów C. Jellenty]; • Karol, Nasze dzienne sprawy, „Nasz Dom” („Tygodnik Mód i Powieści”) 1913, nr 45 [m. in. o wystawie sztuki scenicznej w Zachęcie oraz wznowieniu Nietoperzy E. Lubowskiego w T. Letnim].

1914

Przeczucia i nadzieje poety, [w:] Dzwon Polski poświęcony Stanisławowi Wyspiańskiemu. Jednodniówka 13 XII 1914, red. Władysław Rogowski, Warszawa 1914; • Ze wspomnień i nastrojów krakowskich, [w:] Nowina. Książka zbiorowa, Warszawa, 1914–1915; • Przegląd Teatralny. (Ruch dramatyczno-teatralny w r. 1913), „Biblioteka Warszawska” 1914, t. 1, 2 [t. 1: Przegląd repertuaru WTR. Omówienie sztuk /nie przedstawień/: Pani Bella T. Konczyńskiego, Topiel S. Przybyszewskiego, Ziemia J. Komorskiego /Z. Kisielewskiego?/, Wiec S. Kozłowskiego, Amulet [Apostoł tanga] A. Nowaczyńskiego, Człowiek z budki suflera T. Rittnera, Gęsi i gąski M. Bałuckiego, Nietoperze E. Lubowskiego, Car Dymitr A. Nowaczyńskiego, Z dobrego serca L. Rydla, Zemsta A. Fredry, Ojczyzna V. Sardou, Jej córka F. Duquesnel’a i Barde’go, Byle świat zadziwić A. Savoir’a i G. Dévore, Lekarz na rozdrożu B. Shawa, Samson i Dalila Svena Langego, Nauczycielka A. Brody’ego, Dobra dziewczyna S. Lopeza, Prawdziwa miłość R. Bracco, Modne małżeństwo L. Auernheimera, Terakoja w przekł. Żuławskiego]; • [t. 2, cz. 1: Przegląd repertuaru T. Polskiego A. Szyfmana: Irydion Z. Krasińskiego, Krakowiacy i górale J.N. Kamińskiego, Wąsy i peruka J. Korzeniowskiego, Damy i huzary A. Fredry, Lilie L.H. Morstina, Nowe Ateny A. Nowaczyńskiego, Trójprzymierze Z. Kaweckiego, Gromiwoja (Lizystrata) Arystofanesa, Burza Shakespeare’a; • Lekarz mimo woliGrzegorz Dandin Molière’a, Wróg ludu H. Ibsena, Kresowy rycerz wesołek J. Synge’a, Sprawiedliwość J. Galsworthy’ego, Miodowy miesiąc A. Benneta, Panny J. Wolffa i G. Leroux, Dzieci L. Nepoty’ego, Anatol A. Schnitzlera, Gwiazda H. Bahra]; • [t. 2, cz. 2: Teatr Rozmaitości: Królewski jedynakZłote więzy L. Rydla, Rozstaje S. Krzywoszewskiego, Bajka o wilku F. Molnara. Teatr Polski: Szopka Warszawska Or-Ota, Dzieje Józefa W. Perzyńskiego, Mezalians K. Wroczyńskiego i M. Poznańskiego, Juliusz Cezar W. Shakespeare’a, Pigmalion B. Shawa]; • Dwie królowe, „Kurier Warszawski” 1914, nr 53. [Z powodu dramatu L. Rydla Królewski jedynak i książki J.I. Kraszewskiego Dwie królowe]; • Kobiety na scenie w rolach męskich, „Kurier Warszawski” 1914, nr 142; • Wielki aktor. (Wspomnienie o Alojzym Żółkowskim), „Kurier Warszawski” 1914, nr 334; • W 100‑letnią rocznicę urodzin Żółkowskiego. Garść wspomnień, „Świat” 1914, nr 50; • Gustaw Olechowski, „Tygodnik Ilustrowany” 1914, nr 28.

1915
„Kurier Warszawski”:

Przed czterdziestu siedmiu laty. (Ze wspomnień teatralnych), nr 17 [o przedst. Majster i czeladnik, Okrężne J. Korzeniowskiego]; • Przekłady dramatów Szekspira, nr 161; • Polski Hamlet, nr 259 [o wpływie Szekspira na twórczość Słowackiego / Horsztyński]; • Reforma teatrów miejskich. (Autonomia dramatu i komedii), nr 315, 336.

1916

Młodzież w teatrze, [w:] Na szkołę polską, Warszawa 1916; • Premiera „Kordiana” na scenie krakowskiej. (Ze wspomnień teatralnych), „Kurier Warszawski” 1916, nr 58; • Po trzech stuleciach, „Sfinks” 1916, nr 4/5, [nt. Szekspira]; • Reforma teatrów miejskich. Ankieta „Świata”, „Świat” 1916, nr 6 [m.in. wypowiedź J. Kotarbińskiego]; • Szekspir, „Tygodnik Ilustrowany” 1916, nr 17 [w 300‑lecie śmierci].

1917

Znaczenie nowej szkoły dramatycznej, [w:] Teatry polskie w Warszawie. Rocznik teatralny od 1/VIII 1915 – 1/I 1917 r. Opracował Jan Czempiński, Warszawa 1917; • Sienkiewicz jako dramaturg, „Sfinks” 1917 z. 1; • „Jak ptak”, dramat w pięciu aktach J. Marcinowskiej, „Sfinks” 1917, nr 100/101; • Nowa książka o Wyspiańskim, „Romans i Powieść”. Dodatek do „Świat” 1917, nr 28 [rec. książki Antyk Wyspiańskiego T. Sinki]; • Dwa kierunki, „Teatr” 1918/1919, nr 5; • Jubileusz Rapackiego, „Tygodnik Ilustrowany” 1917, nr 49.

1918
„Kurier Warszawski”:

Cele i zadania sceny narodowej. I. Ciągłość kultury artystycznej, nr 130; • W obronie autorów, nr 185; • Cele i zadania sceny narodowej. II Dzierżawa teatrów?, nr 248.

1919

Inscenizacja „Nieboskiej komedii”, „Nowa Reforma” 1919, nr 205 [List otwarty do W. Prokescha z powodu wznowienia poematu Krasińskiego na sc. krak.]; • J.K., Otwarcie Teatru Wielkiego w Poznaniu, „Scena Polska” 1919, nr 1; • Bolesław Leszczyński, „Scena Polska” 1919, nr 1 [art. po zgonie artysty]; • j.k., W sprawie unarodowienia teatrów, „Scena Polska” 1919, nr 1.

1920

Dwie gwiazdy [A. Żółkowski i K. Kamiński], „Krakowski Przegląd Teatralny” 1920, nr 3; • O przebudowie Teatru Rozmaitości. (Parę uwag fachowych), „Kurier Warszawski” 1920, nr 302; • Tradycja w teatrze, „Scena Polska” 1920, nr 1; • J.K., Z prasy periodycznej, „Scena Polska” 1920, nr 1; • Aleksandra Lüde, „Scena Polska” 1920, nr 4 [nekrolog]; • O dykcji w operze, „Scena Polska” 1920, nr 4.

1921

Pogrzeb ś.p. Adama Ostrowskiego, „Kurier Warszawski” 1921, nr 121 [fragm. mowy pogrzebowej J. Kotarbińskiego]; • Tajemnica geniuszu, „Kurier Warszawski” 1921, nr 126 [Napoleon w teatrze i literaturze]; • Ze wspomnień teatralnych. („Pan Geldhab” na scenie warszawskiej przed pół wiekiem), „Kurier Warszawski” 1921, nr 138; • Wyścig dyrektorów, „Kurier Warszawski” 1921, nr 179; • Reforma szkoły dramatycznej, „Kurier Warszawski” 1921, nr 245; • Jak wystawiać na scenie arcydzieła?, „Kurier Warszawski” 1921, nr 279; • Jak cenzura poprawiała Fredrę, „Kurier Warszawski” 1921, nr 293; • Premiera „Dziadów” Mickiewicza w Krakowie, „Kurier Warszawski” 1921, nr 318 [wspomnienie w związku z premierą Dziadów w T. im. Bogusławskiego]; • Indywidualizm a organizacje, „Scena Polska” 1921, nr 2; • O kulturę polską na scenie, „Romans i Powieść”. Dodatek do „Świat” 1921, nr 11, „Świat” nr 36, 37 [szkice]; • Nowatorstwo czy anarchia. (Z serii „Szkiców teatralnych”), „Rzeczpospolita” 1921, nr 4 (wyd. wieczorne)[?].

1922

Tragedie autorów, „Kurier Warszawski” 1922, nr 68 [o samobójczej śmierci M. Bałuckiego i S. Kozłowskiego]; • Jak cenzura paczyła sztuki teatralne, „Kurier Warszawski” 1922, nr 100; • Aktorowie a repertuar. (Z serii szkiców teatralnych), „Kurier Warszawski” 1922, nr 111; •  „Maria Stuart” na scenie warszawskiej. (Z powodu zapowiedzianego na d. 17 b.m. wznowienia w teatrze Rozmaitości „Marii Stuart” Szyllera), „Kurier Warszawski” 1922, nr 161, Aktor o Szekspirze, „Kurier Warszawski” 1922, nr 211; • Nocne kabarety, „Kurier Warszawski” 1922, nr 273; • Reforma gospodarki w teatrach miejskich, „Kurier Warszawski” 1922, nr 290; • Przed premierą „Cyda” Corneille’a, „Kurier Warszawski” 1922, nr 308; • Repertuar a kasa teatralna, „Kurier Warszawski” 1922, nr 318; • Podstawy dykcji polskiej, „Przegląd Teatralny i Kinematograficzny” 1922, nr 10; • Teatralność Szekspira, „Przegląd Teatralny i Kinematograficzny” 1922, nr 28–29; • Z kroniki żałobnej, „Scena Polska” 1922, nr 1, 2 [po zgonie Z. Sarneckiego, S. Kozłowskiego i G. Zapolskiej]; • Aktor i autor, „Scena Polska” 1922, nr 3–4; • Szekspir czy Bacon, „Scena Polska” 1922, nr 8–10; • Edward Lubowski, „Świat” 1922, nr 12.

1923

O Wyspiańskim, „Kurier Warszawski” 1923, nr 332; • Nasza ankieta w sprawie twórczości dramatycznej, „Świat” 1923, nr 18 [wypowiedź J. Kotarbińskiego]; • Z epoki gwiazd. Modrzejewska i Sara Bernhardt, „Życie Teatru” 1923, nr 4; • Ewolucja w teatrze. I. Przeszłość, „Życie Teatru” 1923, nr 6, 7, 8.

1924

Ś.p. Wincenty Rapacki. (Wspomnienie pośmiertne), „Kurier Warszawski” 1924, nr 14; • Malarstwo w teatrze. Tło dla dramatu, „Kurier Warszawski” 1924, nr 29 [m.in. o W. Drabiku i K. Fryczu]; • Malarstwo w teatrze. Styl i logika, „Kurier Warszawski” 1924, nr 50; • O sztuce aktorskiej, „Kurier Warszawski” 1924, nr 148 [rec. książki K. Hagemanna Aktor i sztuka aktorska]; • Klęska żywego słowa, „Kurier Warszawski” 1924, nr 170 [o upadku dykcji we współcz. aktorstwie]; • Naprawa żywego słowa „Kurier Warszawski” 1924, nr 201 [nt. dykcji]; • Miłość i śmierć, „Kurier Warszawski” 1924, nr 231 [o motywie zabójstwa z miłości w dramacie europejskim]; • Na zgliszczach dawnych „Rozmaitości”, „Kurier Warszawski” 1924, nr 277 [o pożarach teatrów]; • Ś.p. Wincenty Rapacki, „Scena Polska” 1924, z. 1 [nekrolog]; • Pamięci Edmunda Gasińskiego, „Scena Polska” 1924, z. 3; • Ewolucja w teatrze, „Życie Teatru” 1924, nr 1–2; • Honorata Leszczyńska, „Życie Teatru” 1924, nr 12; • O cenzurze teatralnej, „Życie Teatru” 1924, nr 15; • Narodziny „Wesela” Wyspiańskiego, „Życie Teatru” 1924, nr 31/35; • Kierownictwo literackie w teatrach warszawskich, „Życie Teatru” 1924, nr 40; • 42–45; • O inscenizacji „Wesela”, „Życie Teatru” 1924, nr 51–52. 

1925

Natura talentu, [w:] Ludwik Solski 1875–1925. Wydawnictwo Komitetu Jubileuszowego ku uczczeniu 50‑lecia pracy artystycznej. Red. Eugeniusz Świerczewski, Warszawa 1925. Przedruk w: „Wiadomości Teatralne” 1925, nr 44, 1926, nr 9; • Miłość a praca. Z powodu sztuki S. Żeromskiego „Uciekła mi przepióreczka”, „Ekran i Scena” 1925, nr 4; • U Józefa Kotarbińskiego z wywiadem [Rozmowa Jotesa], „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1925, nr 54; • Scena i widownia, „Kurier Warszawski” 1925, nr 49 [rec. książki W. Brumera]; • Dramat mistyczny, „Kurier Warszawski” 1925, nr 105 [gł. o Samuelu Zborowskim]; • Teatr popularny, „Kurier Warszawski” 1925, nr 168; • W sprawie szkół dramatycznych, „Kurier Warszawski” 1925, nr 176; • W dobie kryzysu teatralnego, „Kurier Warszawski” 1925, nr 336; • Organizacja i program Teatru Narodowego w Warszawie. (Ankieta „Przeglądu Warszawskiego”), „Przegląd Warszawski” 1925, nr 42 [m.in. wypowiedź J. Kotarbińskiego]; • Ludwik Solski. (Z powodu 50‑letniego jubileuszu pracy scenicznej), „Świat” 1925, nr 41; • Akcent i rytmika w dykcji, „Życie Teatru” 1925, nr 7, 8; • Jak wystawiać na scenie Szekspira, „Życie Teatru” 1925, nr 46–47; • Żeromski w teatrze. Wspomnienie, „Życie Teatru” 1925, nr 50–52.

1926

Premiera „Wesela” Wyspiańskiego, „Gazeta Literacka” 1926, nr 4; • Arcydzieło Goethego na scenach polskich. (Wspomnienie), „Kurier Warszawski” 1926, nr 46 [Faust]; • Gawędy weterana. (O teatr popularny), „Kurier Warszawski” 1926, nr 203; • Historia „Safandułów”, „Kurier Warszawski” 1926, nr 199; • „Śluby panieńskie” na scenie warszawskiej. (Wspomnienie), „Kurier Warszawski” 1926, nr 253; • „Srebrny sen Salomei” na scenie krakowskiej i warszawskiej. (Wspomnienie), „Kurier Warszawski” 1926, nr 296 [w związku z premierą w T. Narodowym]; • Mefisto na scenach polskich. (Wspomnienie), „Życie Teatru” 1926, nr 7; • Jak studiowałem rolę Hamleta, „Życie Teatru”1926, nr 38–39 – 45. 

1927

Pięćdziesiąt lat „w świecie ułudy”: wywiad „Comoedii” z Józefem Kotarbińskim / przepr. Kazimiera Alberti/, „Comoedia” 1927, nr 7; • Ekshumacja literacka, „Gazeta Literacka” 1927, nr 13 [numer jub. Słowackiego]; • Po dwudziestu latach, „Gazeta Warszawska Poranna” 1927, nr 326 [o S. Wyspiańskim]; • Z mojej kariery (wywiad przepr. M. G.), „Ilustrowany Tygodnik Polski” 1927, nr 34; • [Inc.:] „Urok i czar kobiety…” [O Helenie Modrzejewskiej], Inscenizacja dramatów Słowackiego w latach 1899–1905 [w:] Królowi Duchowi na dniu powrotu. Teatr im. J. Słowackiego. Red. Tadeusz Świątek, Kraków, czerwiec 1927; • Rozwój krytycznej myśli o Słowackim. (Od Małeckiego do Kleinera), „Kurier Warszawski” 1927, nr 26 [?] [lub 26 X?]; • Profesor Strowski o teatrze, „Kurier Warszawski” 1927, nr 144; • Dwa polskie typy. Z powodu komedii Blizińskiego, „Kurier Warszawski”1927, nr 331; • Echa spoza kurtyny. ( Z osobistych wspomnień o Alojzym Żółkowskim), „Świat” 1927, nr 50.

1928

Mieczysław Frenkiel. (Szkic jubileuszowy), [w:] Mieczysław Frenkiel 1878–1928. Wydane staraniem Komitetu Jubileuszowego. Red. Eugeniusz Świerczewski, Warszawa 1928; • Poradnik teatralny, „Gazeta Warszawska” 1928, nr 111 (dodatek); • „Wielki człowiek do małych interesów” Fredry (ojca) na scenie warszawskiej, „Kurier Warszawski” 1928, nr 114 [wspomnienie]; • „Majster i czeladnik” Korzeniowskiego na scenach warszawskich, „Kurier Warszawski” 1928, nr 147; • O Kazimierzu Kamińskim. Wspomnienie, „Kurier Warszawski” 1928, nr 257; • Teatr popularny czy eksperymentalny, „Kurier Warszawski” 1928, nr 278; • O tych, którzy odeszli…, „Kurier Warszawski” 1928, nr 296 [wspomnienie o J. Mikulskim, K. Kamińskim, T. Rolandzie; • ostatni artykuł J. Kotarbińskiego]; • Echa spoza kurtyny, „Świat” 1928, nr 15, 29 [wspomnienia].

Książki

  • Aktorzy i aktorki, Warszawa – Płock 1924.
    Spis rzeczy: Słowo wstępne. I Aktor-twórca. II Epoka gwiazd. Aktorzy. Wspomnienia. Alojzy Żółkowski, Jan Królikowski, Józef Rychter, Ludwik Panczykowski, Jan Chęciński, Alojzy Stolpe, Władysław Świeszewski, Władysław Piasecki, Anastazy Trapszo, Jan Nepomucen Chomanowski, Maksymilian Sawicki, Józef Damse, Władysław Krogulski i inni. III Aktorki: Helena Modrzejewska-Chłapowska, Wiktoryna Bakałowiczowa, Salomea Palińska-Kenigowa, Aleksandra Rakiewiczowa, Waleria Łapińska-Niewiarowska, Maria Łapińska-Nowakowska, Józefa Mazurowska, Magdalena Micińska, Wanda Urbanowiczowa, Romana Popielówna. IV Uwagi ogólne. V Władze teatralne. VI Repertuar: Rok 1865, Rok 1866, Rok 1867, Rok 1868, Rok 1869, Rok 1870, Rok 1871, Rok 1872, Rok 1873, Rok 1874, Rok 1875, Rok 1876. Zamknięcie.

  • Pogrobowiec romantyzmu. Rzecz o Stanisławie Wyspiańskim, Warszawa 1909.

  • W służbie sztuki i poezji, Warszawa 1929 [omówienie dyrekcji w t. krakowskim 1899–1905]

  • Z dziejów dramatu i komedii w teatrach warszawskich, Warszawa 1924.

  • Ze świata ułudy, Warszawa–Kraków 1926.
    Spis rzeczy: Świat ułudy. O sztuce aktorskiej. Ewolucja w teatrze. Modernizm w teatrze. Nowatorstwo czy anarchia. Kierownictwo literackie w teatrach warszawskich. Narodziny premiery. Malarstwo w teatrze. Klęska żywego słowa. Naprawa żywego słowa. Estetyka pantomimy. W sprawie twórczości dramatycznej. Tragedia autorów. Tołstoj o Szekspirze. Aktor o Szekspirze. Aktorowie a repertuar. Echa przeszłości. Wspomnienia o Zemście Fredry. Jak cenzura poprawiała Fredrę. Jak cenzura kaleczyła sztuki teatralne. Premiera Kordiana na scenie krakowskiej. Narodziny Wesela Wyspiańskiego. Jubileusz Wesela Wyspiańskiego. Premiera Dziadów Mickiewicza w Krakowie. Inscenizacja Nieboskiej komedii. Scena i widownia. Dramat mistyczny. Sto lat dziejów sceny warszawskiej. Tolerancja cynizmu.

  • Ze świata ułudy. Wybór pism teatralnych. Wybór i opracowanie Dariusz Kosiński, Kraków 2012 (seria: Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku, t. 4).
    Spis rzeczy: Estetyczne i społeczne znaczenie teatru: I. Istota sceny i ogólny zakres jej działania; • II. Różne stopnie użyteczności sceny; • III. Wpływy sceny dawnej i współczesnej. Odpowiedź na ankietę „Kuriera Teatralnego”. Tolerancja cynizmu. O sztuce aktorskiej. O sztuce aktorskiej. Odczyt Józefa Kotarbińskiego. Aktor-twórca. Kilka słów o istocie sztuki aktorskiej. W sprawie aktorskiej. Gawędy o sztuce aktorskiej: I. Naśladownictwo. Klęska i naprawa żywego słowa: Klęska żywego słowa; • Naprawa żywego słowa. Aktorowie a repertuar. Narodziny premiery. Dramat w książce i na scenie. Szkic literacki. Kierownictwo literackie w teatrach warszawskich. Ewolucja w teatrze: I. Przeszłość; • II. Wczoraj; • III. Teraźniejszość: Scena i widownia; • Sto lat dziejów sceny warszawskiej.

Bibliografia przedmiotowa

  • [Anonim], Józef Kotarbiński, „Tygodnik Ilustrowany” 1928 nr 43 [nekrolog];
  • Baliński Ignacy, Zasłużony jubileusz, „Tygodnik Ilustrowany” 1913 nr 18 [sylwetka jubileuszowa: 45‑lecie pracy literackiej, 35‑lecie pracy na scenie];
  • Bieńka Maria Olga, Warszawskie Teatry Rządowe. Dramat i Komedia 1890–1915, Warszawa 2003;
  • Dąbek-Derda Ewa, Józef Kotarbiński o sztuce aktorskiej, [w:] Polska krytyka teatralna w XIX wieku. Pod redakcją Eleonory Udalskiej, Warszawa 1994;
  • Feldman Wilhelm, Piśmiennictwo polskie 1880–1904. T. 4, Współczesna krytyka literacka w Polsce, Lwów 1905;
  • Got Jerzy, Michalik Jan, Józef Kotarbiński 1849–1928, [w:] Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria 4: Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, t. 3. Redakcja J. Kulczycka-Saloni, H. Markiewicz, Z. Żabicki, Warszawa 1969;
  • Jabłoński Zbigniew, Kotarbiński Józef, [w:] Polski słownik biograficzny, T. 14, Wrocław 1969;
  • Jasińska Zofia, Józef Kotarbiński, Warszawa 1969;
  • K.Cz., Nowy dyrektor teatru krakowskiego, „Tygodnik Ilustrowany” 1899 nr 23;
  • Korczyk Anna, Józef Kotarbiński jako krytyk, publicysta i aktor szekspirowski. Praca magisterska, maszynopis, Biblioteka Akademii Teatralnej w Warszawie;
  • Kosiński Dariusz, Józef Kotarbiński, czyli zwykła niezwykłość, [w:] Józef Kotarbiński, Ze świata ułudy. Wybór pism teatralnych. Wybór i opracowanie Dariusz Kosiński, Kraków 2012;
  • Tenże, Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku. Główne problemy, Kraków 2003;
  • Linert Andrzej, Kotarbiński Józef, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, t. 9. Redakcja Jerzy Starnawski, Łódź 2007;
  • Lipski Jan Józef, Warszawscy „Pustelnicy” i „Bywalscy”. T. 1, Felietoniści i kronikarze 1818–1899, Warszawa 1973;
  • Michalik Jan, Dzieje teatru w Krakowie w latach 1893–1915. Teatr Miejski. Tom 5, cz. 1, vol. 1–2, Kraków-Wrocław 1985, T. 5, cz. 2, Kraków 1987;
  • Tenże, Kotarbiński Józef, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. [Kom. red. Julian Krzyżanowski, od 1976 Czesław Hernas, członkowie: Artur Hutnikiewicz et al.]. Tom 1. A–M, Warszawa 1984;
  • Tenże, Kotarbiński Józef, [w:] Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Redaktorzy naukowi Artur Hutnikiewicz, Andrzej Lam. Tom 1. A–O, Warszawa 2000;
  • Myśl teatralna doby postyczniowej. Antologia. Wybór i opracowanie Sabina Brzozowska, Marek Dybizbański, Opole 2016;
  • Pozytywiści warszawscy. „Przegląd Tygodniowy” 1866 – 1876. Seria I. Studia, Rewizje, Konteksty. Redakcja naukowa i wstęp Anna Janicka, Białystok 2015 [gł. szkic: Anna Sobiecka, Felietonistyka teatralna Józefa Kotarbińskiego („Przegląd Tygodniowy” 1866–1876)];
  • Zbigniew Przychodniak, W świecie „ułudy romantycznej”. Józefa Kotarbińskiego program poezji romantycznej na scenie, „Pamiętnik Teatralny” 1980, z. 2;
  • Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, Warszawa 1973;
  • Tomasz Sobieraj, Pozytywistyczna estetyka teatru i jej przezwyciężenie – Józefa Kotarbińskiego poglądy na sztukę sceniczną, [w:] tegoż, Polska krytyka i myśl teatralna w drugiej połowie XIX wieku. Studia i szkice, Kraków 2014;
  • Szkoła Główna Warszawska (1862–1869). T. 1: Wydział Filologiczno-Historyczny, Kraków 1900, s. 289–290 [tu: spis ważniejszych artykułów i ról sprzed 1900];
  • Świętochowski i rówieśnicy: Kotarbiński, Urbanowska, Zalewski. Sesja w 150. rocznicę ich urodzin, Zakopane, 4–6 maja 1999. Redakcja naukowa Bogdan Mazan i Zbigniew Przybyła, Częstochowa, Łódź 2001 [rozdz.: Opinie o krytyku i aktorze Józefie Kotarbińskim. (Wybór); Zbigniew Przybyła, Józef Kotarbiński o pisarzach epoki pozytywizmu; A. Mazan, Józef Kotarbiński jako krytyk dramatów Aleksandra Świętochowskiego; Marek Piekut, Tematy teatralne w felietonach Józefa Kotarbińskiego („Gazeta Warszawska” 1871–1877); Indeks prac Józefa Kotarbińskiego].

Oprac. Mariola Szydłowska (2018)

Biogram w Słowniku biograficznym teatru polskiego

KOTARBIŃSKI Józef Karol Jan Nepomucen (27 listopada 1849 Czemierniki, woj. lubelskie – 20 października 1928 Warszawa),

aktor, reżyser, dyrektor teatru, kierownik literacki.

Był synem Józefa Kotrabińskiego, plenipotenta Ordynacji Krasińskich, i Teofili z Hermanowskich. W 1865 ukończył w Warszawie II gimnazjum państwowe. Studiował na Wydziale Filologiczno-Historycznym Szkoły Głównej, a potem Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1871. W 1867 debiutował jako pisarz w „Przeglądzie Tygodniowym” publikując odtąd w wielu czasopismach swoje recenzje, artykuły i felietony; zaprzyjaźnił się wówczas z wielu wybitnymi pisarzami, m.in. z Bolesławem Prusem, Henrykiem Sienkiewiczem, Aleksandrem Świętochowskim. Uczestniczył również w wielu imprezach publicznych jako deklamator, a jako aktor w przedstawieniach amatorskich Towarzystwa Dobroczynności.

7 września 1877 debiutował na scenie Teatru Letniego w roli Zbigniewa (Mazepa) i od jesieni został zaangażowany do zespołu dramatu Warszawskich Teatrów Rządowych, jednocześnie nadal bardzo czynny jako pisarz. Żonaty był z Gabrielą Marianną Dzieszuk (zm. 1882). Po raz drugi ożenił się 17 października 1884 z Lucyną z Kleczeńskich l°v. Lewandowską, pisarką, malarką i działaczką społeczną. Wspólnie z Michałem Wołowskim napisał pięcioaktową komedię Nie wypada, wystawioną w Warszawie w 1886. Sam Kotrabiński grał w niej rolę Karola Lidzkiego. Od lata 1891 był nie tylko aktorem, ale także „reżyserem repertuaru” WTR. Na występy gościnne wyjeżdżał do Krakowa (1887, 1889, 1890) i Lwowa (1890, 1892).

W 1893 przeniósł się do Krakowa. Odtąd przez sześć sezonów pracował w nowo zbudowanym teatrze krakowskim pod dyrekcją swojego szwagra, Tadeusza Pawlikowskiego. Zaangażowany jako aktor i reżyser, w 1894 pozbawiony został stanowiska reżysera w wyniku nieporozumień z Pawlikowskim. Wyjeżdżał i wtedy na występy gościnne: w 1895 do Poznania, a w 1897 do Częstochowy, Sosnowca, Lublina i Warszawy (25–30 czerwca 1897). W 1896 bezskutecznie ubiegał się o dyrekcję teatru lwowskiego.

W 1899, po wygaśnięciu umowy Pawlikowskiego, wystąpił jako kandydat na dyrektora teatru krakowskiego i spotkał się z życzliwym przyjęciem. Umowę z Gminą Miasta Krakowa, właścicielem gmachu teatralnego, zawarł z datą 29 maja 1899; przedstawienie inaugurujące jego dyrekcję odbyło się 26 sierpnia 1899. Wiosną 1905, po wygaśnięciu swojej umowy, kandydował powtórnie na dyrektora (jako rywal Aleksandra Bandrowskiego, Ludwika SolskiegoStanisława Wyspiańskiego). 9 maja 1905 wycofał jednak swoją kandydaturę i wrócił do Warszawy.

Od 26 sierpnia 1905 pracował w występującym wtedy w Warszawie łódzkim zespole Mariana Gawalewicza, od listopada 1906 w utworzonym przez Gawalewicza Teatrze Małym. Od sez. 1907/08 zaangażował się powtórnie do WTR jako aktor i reżyser. W 1909 został w WTR kierownikiem literackim, jednak w 1913 ustąpił z tego stanowiska na własną prośbę, zostając już tylko aktorem. W tym okresie występował gościnnie w Łodzi, Lublinie i Krakowie. Jako prelegent i deklamator uczestniczył w rozlicznych koncertach i uroczystościach, w Warszawie i innych miastach (m.in. w 1905 w Wilnie podczas obchodów pięćdziesięciolecia śmierci Mickiewicza), także w skupiskach polskich na obczyźnie, m.in. w Wiedniu (1901), Petersburgu (1909) i Moskwie (1909, 1910).

W 1915 wszedł do Zrzeszenia, które utworzyli aktorzy dramatu rozwiązanych wówczas WTR; w 1915–17 należał do zarządu tego Zrzeszenia. Dzielił i potem losy zespołu jako aktor Teatru Rozmaitości, a od jesieni 1924 – Teatru Narodowego. W sez. 1922/23 był także kierownikiem literackim, a w sezonie 1923/24 konsultantem do sztuk oryginalnych. Od listopada do grudnia 1921 grał w Teatrze im. Bogusławskiego Senatora (Dziady), a od maja do czerwca 1922 Attenota (Młody las). Dwukrotnie obchodził jubileusze, oba w Warszawie: 8 i 9 maja 1913 (czterdziestopięciolecia pracy literackiej i trzydziestopięciolecia teatralnej) oraz 11 czerwca 1921 (czterdziestolecia pracy teatr.). W 1926 otrzymał emeryturę, grał jednak nadal. Po raz ostatni wystąpił w roli Niemcewicza (Walka) 6 maja 1928.

W ciągu wielu lat trudnił się pracą pedagicznej: w warszawskiej szkole Emila Derynga (1880–83), następnie w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym (1889–93). Po powrocie z Krakowa do Warszawy ponownie podjął pracę pedag.: w Szkole Aplikacyjnej (1908–15), potem w Szkole Dramatycznej (1916–21). Do jego uczniów należeli m.in.: Wanda Siemaszkowa, Stanisława Wysocka, Mieczysław Frenkiel, Michał Tarasiewicz.

Bardzo czynny jako działacz społeczny, w 1892–93 należał do zarządu Kasy Artystów WTR. Podczas strajku WTR w listopadzie 1905 przemawiał na wiecu i wszedł do komisji wnioskowej. W 1919 współzałożyciel ZASP-u, od 1920 członek honorowy, od sierpnia 1920 do marca 1921 był prezesem Zarządu Głównego; w 1927 zaliczony w poczet członków zasłużonych.

W działalności Kotarbińskiego należy odróżnić jego możliwości artystyczne, dość skromne, od jego kultury, stosunkowo wysokiej, i zasług, wręcz niewymiernych.

Obdarzony znaczną żywotnością i energią, Kotarbiński należał do najlepiej wykształconych aktorów polskich swojego pokolenia. Wiele podróżował, często bywał w Austrii i Niemczech, znał Francję, Anglię, Rosję i Włochy, zaznajomił się z osiągnięciami André Antoine'a, Konstantina S. Stanisławskiego, Maxa Reinhardta. Od wczesnej młodości żywił kult pol. poezji romantycznej.

Jego poglądy na rolę sztuki i jej funkcje społeczne ukształtowały się jednak w latach studiów pod wpływem pozytywizmu warszawskiego. Zderzenie przeciwstawnych często, romantycznych upodobań z pozytywistycznymi poglądami było odtąd znamienną cechą jego poczynań. Prawdopodobnie przyczyniło się też do powstania konfliktu, który poróżnił go ostatecznie ze środowiskiem Młodej Polski.

◼ Aktor

Kotarbiński jako Shylock w „Kupcu weneckim” Williama Shalespeare'a, rys. Stanisław Kuczborski. Autolitografia z: „Teka Melpomeny. Autolitografie”, Kraków 1904.
Źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie.

Miał dobre warunki zewnętrzne. Wysoki, postawny, wedle „Kuriera Warszawskiego” już jako debiutant ujawnił „głos piękny, metaliczny”. Wyrobił sobie również dobrą dykcję korzystając z wzorów i wskazówek Jana Królikowskiego. Jeszcze przed wyjazdem do Krakowa grał tytułowe role: Fausta, Uriela Akosty, Cyda, Manfreda. Dały mu one reputację wybitnego aktora, choć wedle dość powszechnej opinii bywały przede wszystkim popisami deklamatorskimi. Wynikało to zresztą ze stosunku, jaki Kotarbiński wytworzył sobie do twórczości dramatycznej: „gdy występował w dziele wielkiego repertuaru, dbał nie tyle o stworzenie postaci, ile o podkreślenie walorów sztuki” (A. Grzymała-Siedlecki). Jego tytułowa rola w Hamlecie, grana od 1889 w wielu miastach, doczekała się ocen skrajnie rozbieżnych, od pochlebnych (m.in. Karola Irzykowskiego, Feliksa Konecznego), do szyderczych (np. Ryszarda Ordyńskiego: „żałosne widowisko”).

Z usposobienia entuzjasta, niezmiernie roztargniony, Kotarbiński często się mylił na scenie; najsłynniejsze z tych pomyłek, szczególnie w sztukach wierszem, przetrwały w legendzie teatralnej. Mimo to w okresie krakowskim dość zgodnie ceniono jego role w polskim repertuarze romantycznym, szczególnie takie jak: Wojewoda (Mazepa), Regimentarz (Sen srebrny Salomei), Ksiądz Marek (Ksiądz Marek), Senator (Dziady). Być może najwyżej wzniósł się jako aktor w roli Zygmunta I (Królewski jedynak, Złote więzy) w Teatrze Rozmaitości w Warszawie w 1914. Postać ta była nawet pewnym zaskoczeniem dla krytyki. Już w pierwszym okresie działalności miał pewne sukcesy w repertuarze współczesnym, np. jako Aprasz (Chata za wsią), Hartwig (Ewa). Zdaniem Adama Grzymały-Siedleckiego bywał w takim repertuarze, zwłaszcza w rolach charakterystycznych, „nadspodziewanie interesujący”. Ostatni sukces w tej dziedzinie odniósł jako Prof. Wilkosz (Uciekła mi przepióreczka).

◼ Dyrektor teatru krakowskiego

Największe zasługi położył na stanowisku dyrektora teatru krakowskiego w 1899–1905. Jako pierwszy wystawił wtedy sześć polskich dramatów romantycznych uważanych poprzednio za „niesceniczne”. Zapoczątkowała tę serię premiera Złotej Czaszki (26 sierpnia 1899). Po niej, zachęcony przykładem inscenizacji Fausta, którą widział w Berlinie (z pomijanymi poprzednio scenami fantastycznymi), Kotarbiński zdecydował się na decydującą próbę i wystawił Kordiana (25 listopada 1899). Następnie wchodziły na scenę: Sen srebrny Salomei (24 marca 1900), Dziady (31 października 1901), Ksiądz Marek (29 listopada 1901), Nie-Boska komedia (29 listopada 1902). Inscenizacja Dziadów była dziełem Stanisława Wyspiańskiego, którego Kotarbiński zaprosił do współpracy. Pozostałymi utworami zajmował się Kotarbiński wespół z etatowymi reżyserami. Byli nimi kolejno: Ludwik Solski, Kazimierz Kamiński, a od stycznia 1901 Adolf Walewski. (Sam Kotarbiński trudnił się głównie opracowaniem tekstu.) Ówczesne nieporadności inscenizacyjne, szczególnie gdy chodzi o Kordiana, bywały potem przedmiotem lekceważących ocen (np. Leona Schillera, Teofila Trzcińskiego). Pomawiano także Kotarbińskiego o nadmierną oszczędność, a nawet skąpstwo w wydatkach na inscenizację, co jednak okazało się nieuzasadnione. W rzeczywistości sumy, które wydał na prowadzenie teatru, znacznie przewyższały jego dochody. Już w pierwszym sezonie zadłużony wobec władz miejskich z tytułu dzierżawy, w 1902 z trudem uniknął egzekucji sądowej. W 1904 i 1905 subwencje należne mu z Wydziału Krajowego w całości przejmowały władze miejskie na poczet jego długów, których dochody nie zdołały zrównoważyć do końca jego dyrekcji (mimo dobrej frekwencji). Bezsporną zasługą Kotarbińskiego jest inicjatywa w sprawie wystawienia Kordiana, DziadówNie-Boskiej komedii, podejmowana wbrew opinii najwyższych autorytetów.

Józef Kotarbiński jako Widmo (Dziedzic upiór) w prapremierze „Dziadów”. Fot. Sebald

Dokonując przełomowych posunięć w tej dziedzinie Kotarbiński popierał również współczesną polską twórczość dramatyczną, podejmując i tu znaczne ryzyko, zwłaszcza w wypadku Wesela, które wystawił wkrótce po jego powstaniu (16 marca 1901). Premiera tej sztuki stała się jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach teatru polskiego i skupiła na teatrze krakowskim uwagę całego kraju. W ciągu następnych lat Kotarbiński wystawił jeszcze trzy utwory Stanisława Wyspiańskiego: Wyzwolenie (1902), Protesilasa i Laodamię (1903) oraz Bolesława Śmiałego (1903). Wyspiański sam współdziałał w wystawianiu tych sztuk, a jego opracowanie scen. Bolesława Śmiałego uchodzi za moment zwrotny w dziejach polskiej inscenizacji.

Portret Władysławy Ordon-Sosnowskiej jako Krasawicy w sztuce "Bolesław Śmiały" Stanisława Wyspiańskiego. Rys. Stanisław Wyspiański (1903).
Źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie

Nadto Kotarbiński wystawiał utwory Gabrieli Zapolskiej, Włodzimierza Perzyńskiego, Tadeusza Rittnera, Adolfa Nowaczyńskiego, Stanisława Przybyszewskiego, Lucjana Rydla i innych, często po raz pierwszy. (Ogółem dał dziesięć nowości z polskiego repertuaru współczesnego.) Nie wytrwał jednak w tej dziedzinie na wysokości zadania. W 1902 poróżnił się z Lucjanem Rydlem i Gabrielą Zapolską, w 1904 doszło do zerwania z Wyspiańskim. Wycofali oni swe sztuki z Teatru Miejskiego i powierzyli je krakowskiemu Teatrowi Ludowemu, co przyczyniło się do ruiny finansowej Kotarbińskiemu i podważyło jego autorytet w środowisku literackim.

Jego własna charakterystyka dyrekcji krakowskiej znalazła się w niedokończonej, wydanej pośmiertnie książce W służbie sztuki i poezji, Warszawa 1929. Za życia wydał cztery książki: Pogrobowiec romantyzmu, Warszawa 1909 (o S. Wyspiańskim), Z dziejów dramatu i komedii w teatrach warszawskich, Warszawa 1924, Aktorzy i aktorki, Warszawa 1925 (rękopis części drugiej uległ zniszczeniu w czasie II wojny świat.), Ze świata ułudy, Warszawa 1926. Występował w filmach polskich.

◼ Bibliografia

Grzymała-Siedlecki: Świat aktorski (il.); Grzymała-Siedlecki: Pawlikowski; Z. Jasińska: Józef Kotarbiński, Warszawa 1969 (il.); Kotarbińska: Wokoło teatru; Kotarbińska: Zza kulis teatru; Obraz literatury (J. Got, J. Michalik) seria IV, t. II; PSB XIV (Z. Jabłoński); Spraw, z działalności T. Miejskiego w Krakowie w 1. 1899–1905, Kraków 1905; Zapolska: Listy; Dialog 1970 nr 5; Pam. teatr. 1954 z. 1 (A. Brayer), z. 2 (A. Brayer; tu il.).

◼ Ikonografia

A. Mucharski: K. oraz M. Wołowski, akw., 1886 – MTWarszawa; A. Kanigowska: Portret, mal. na porcelanie, ok. 1886 – MTWarszawa; L. Wyczółkowski: Portret, pastel 1903 – T. im. J. Słowackiego Kraków; K. Sichulski: K. jako Herod (Uczta Herodiady), pastel, ok. 1905 – MTWarszawa; S.J. Kozłowski: Portret, karyk., akw., gwasz, 1915 – Schronisko Artystów Weteranów Scen Polskich Skolimów; K. Dąbrowska: Portret, miniatura, akw., gwasz, 1918 – MTWarszawa; NN: Portret, brąz, repr. Scena Polska 1931 nr 11; K. Pillati: K., rys., repr. Kłosy 1889 nr 1275; J. Ryszkiewicz: K. jako Manfred (Manfred), rys., repr. Tyg. ilustr. 1892 nr 116; Z. Nirnstein: K., karyk., rys., repr. Diabeł 1905 nr 9 oraz K., karyk., rys., repr. Marchołt 1911 nr 4; K. Frycz: K. z żoną, rys. – Bibl. Jagiell.; S. Sonnewendt: Portret,rys., 1911, repr. – MTWarszawa; Mieczysław Kotarbiński: K. jako Zygmunt Stary (Królewski jedynak, Złote więzy), rys., ok. 1914–16 – MTWarszawa; K. Dąbrowska: K. jako Prof. Wilkosz (Uciekła mi przepióreczka), rys., 1925 – MTWarszawa; K. Frycz: K. jako Bartosz (Kościuszko pod Racławicami), karyk., autolit., 1904, Teka Melpomeny oraz K. z żoną, karyk., autolit., 1904, tamże; S. Kuczborski: K. jako Shylock (Kupiec wenecki), karyk., autolit., 1904, tamże; S. Rzecki: K. jako Shylock (Kupiec wenecki), karyk., autolit., 1904, tamże; K. Lasocki: K. jako Prof. Wilkosz (Uciekła mi przepióreczka), autolit., K. Lasocki: Teka dwunastu typów z komedii Stefana Żeromskiego..., Warszawa 1925; Fot. pryw. i w rolach – Arch. m. Krakowa i woj. krak., Bibl. Nar. (Zakład Grafiki), IS PAN, MHKraków, Muzeum im. A. Mickiewicza Warszawa, MTWarszawa, T. im. J. Słowackiego Kraków.

◼ Filmografia

1928 – Pan Tadeusz.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973
Zachowano konwencję bibliograficzną i większość skrótów używane w źródłowej publikacji.

Uzupełnienia bibliograficzne

  • Jasińska Zofia, Józef Kotarbiński, Warszawa 1969
  • Listy Lucyny i Józefa Kotarbińskich, wybór i opracowanie Zofia Jasińska, Warszawa 1978
  • Michalik Jan, Dzieje teatru w Krakowie w latach 1893 – 1915. Cz. I, vol. 1-2. Teatr Miejski. Kraków 1985
  • Kotarbiński Józef, Ze świata ułudy. Wybór pism teatralnych, wybór i opracowanie Dariusz Kosiński, Kraków 2012

Mówiona encyklopedia teatru polskiego

6 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji