Bronisław Skąpski
SKĄPSKI Bronisław (29 sierpnia 1886 Wierzchosławice pod Krakowem – 31 maja 1947 Lębork),
aktor, reżyser, dyrektor teatru.
Był synem urzędnika sądowego Stanisława Skąpskiego i Heleny z Gostwickich. Uczeń gimnazjum św. Anny w Krakowie, już w kwietniu 1903 występował z zespołem szkolnym w sali „Sokoła” w Krakowie grając Nike spod Cheronei (Noc listopadowa) w ramach Wieczoru Młodej Polski. W następnych latach był uczniem krakowskiej szkoły dramatycznej.
W sezonie 1906/07 pracował jako aktor i sekretarz kabaretu „Figliki” w Krakowie pod dyrekcją Arnolda Szyfmana. W sezonie 1907/08 (od grudnia 1907) występował w Teatrze Miejskim w Krakowie, a na resztę tego sezonu zaangażował się do zespołu Teatru Polskiego w Poznaniu, w 1908 grał w zespole Franciszka Frączkowskiego w Galicji, w sezonie 1908/09 w Sosnowcu; w 1909 lub 1910 prawdopodobnie organizował teatr w Częstochowie, następnie występował na prowincji. W 1912 był w warszawskim Teatrze Małym (m.in. reżyserował na tej scenie Warszawiankę). Od jesieni 1912 do 1914 grał i reżyserował (m.in. Nie-Boską komedię, 21 lutego 1914) w teatrze wileńskim; był tu też kierownikiem literackim. Następne lata spędził w Rosji. Od września 1915 kierował zespołem aktorów polskich grających w Moskwie w sali Teatru Kameralnego, a później do 17 grudnia tego roku w sali IRTO; w pierwszej połowie 1916 występował tu w zespole Teatru Polskiego pod dyrekcją Arnolda Szyfmana (był wtedy także sekretarzem teatru), jesienią tego roku grał w Teatrze Polskim w Kijowie. W 1917 kierował Nowym Teatrem Polskim w Moskwie, dającym od 15 kwietnia do ok. 20 czerwca tego roku przedstawienia w gmachu teatru Korsza (wystawił tu m.in. Dziady, Noc listopadową), w 1918 prowadził teatr polski w Mińsku Litewskim.
Od 12 października do grudnia 1918 był dyrektorem teatru Mozaika w Warszawie i następnie w sezonie 1918/19 występował w tym teatrze. Wiosną 1919 (kwiecień–czerwiec) organizował przedstawienia teatralne na terenie Wielkopolski (był dyrektorem tzw. Teatru Wielkopolskiego). W sezonie 1919/20 prowadził Teatr Polski w Mińsku Litewskim; wystawił tu we własnej reżyserii m.in. Dziady, Warszawiankę, Noc listopadową, Balladynę, Tamtego, Śluby panieńskie, Damy i huzary. W sezonach 1921/22, 1922/23, 1923/24 i 1924/25 (do lutego 1925) był dyrektorem Teatru Miejskiego w Grodnie. Równocześnie w sezonie 1924/25 (od lipca 1924 do lutego 1925) kierował także teatrem w Białymstoku. Od października 1925 prowadził teatr w Słonimiu. W sezonie 1926/27 występował w zespole Reduty w Wilnie, później do około 1930 pracował w teatrze w Grodnie. W następnych latach organizował różne imprezy teatralne na prowincji, m.in. w Częstochowie, Radomiu.
Po II wojnie światowej w sezonie 1945/46 występował i reżyserował w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. W czerwcu 1946 objął dyrekcję Teatru Dramatycznego Związku Zawodowego Kolejarzy w Szczecinie i od czerwca do końca sierpnia tego roku prowadził tę scenę, reżyserując tu m.in. Damy i huzary, Moralność pani Dulskiej[1]. W sezonie 1946/47 występował i reżyserował w Teatrze Polskim w Słupsku, organizując również w tym czasie przedstawienia w Lęborku.
Ważniejsze role: Kasper i Jasiek (Wesele), Literat (Warszawianka), Sobolewski (Dziady), Nabielak i Książę Konstanty (Noc listopadowa), Filon i Grabiec (Balladyna), Rotmistrz i Kapelan (Damy i huzary).
Pisywał artykuły teatralne do prasy (najczęściej wspomnienia), które drukował m.in. w „Kurierze Wileńskim”, „Kurierze Litewskim” (1912), „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” (1934), „Kurierze Szczecińskim” (1946).
W 1909 ożenił się w Krakowie z Zofią Przybecką.
Bibliografia
Lorentowicz: T. Polski; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Skwarczyńska: Trzy opracowania Nie-boskiej komedii; Dz. bałt. 1947 nr 156; Kur. warsz. 1920 nr 59, 89, 1921 nr 252, 1924 nr 141, 359, 1925 nr 35, 172,233, 282; Afisze i programy. IS PAN; Afisze, Arch. Historyczne Leningrad, Muzeum Bachruszina Moskwa; Akt zgonu 1947/T1/94, USC Lębork.
Ikonografia
Fot. w rolach - MTWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
Przypisy
- ^ Według „Alamanchu Scen Polskich” teatr prowadzony przez Skąpskiego w Szczecinie nosił nazwę Teatr Polski, miał status prywatny, bez koncesji ZASP, działał 15 czerwca do 31 sierpnia 1946. Natomiast Teatr Miejski w Słupsku działający od 12 października 1946 do 15 kwietnia 1947, w którym Skąpski pełnił funkcję głównego reżysera „od 25 XII 1946 pod nazwą Teatr Dramatyczny Związku Kolejarzy im. Ludwika Solskiego dojeżdża na występy do Szczecina, gdzie występuje w Domu Kultury Kolejarza, ul. Partyzantów 2”. Por. także biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego... (http://encyklopedia.szczecin.pl/wiki/Bronis%C5%82aw_Sk%C4%85pski)
