Osoby

Trwa wczytywanie

Kazimierz Dejunowicz

DEJUNOWICZ Kazimierz (4 III 1901 Siemie­nówka w Rosji - 18 XII 1980 Konstancin-Jeziorna k. Warszawy), aktor. Był synem farmaceuty Józefa D. i Heleny z Urbanowiczów, mężem najpierw Lidii Lisieckiej (od 1931), później suflerki Wandy Marii z Sierakowskich. W 1921 przyjechał do Polski. W 1925-28 kształcił się w Oddziale Dram. przy Państw. Konserwatorium Muz. w Warszawie. Po szkole, od sez. 1928/29 został zaangażowany przez M. Szpa­kiewicza do T. Ateneum; w sez. tym zagrał m.in. Bazylego ("Oj młody, młody"), Antka ("W noc lipco­wą"). Na sez. 1929/30 zaangażował się do T. na Pohulance w Wilnie pod dyr. A. Zelwerowicza i odtąd w wil. T. Miejskich występował do 1936. W sez. 1935/36 występował gościnnie w T. Miej­skim w Łodzi jako Pietia Goriemykin ("Przedziwny stop"). Od sez. 1936/37 do końca 1938/39 wystę­pował w łódz. T. Miejskich i z ich zespołem w 1938 gościnnie m.in. w Bydgoszczy, Płocku, Prze­myślu, Tarnowie, Stanisławowie, a w listopadzie t.r. w Gdańsku. Na sez. 1939/40 został zaangażo­wany do zespołu T. Narodowego w Warszawie. Po odbyciu kampanii wrześniowej znalazł się w Ru­munii, a w 1940 we Francji, gdzie wiosną t.r. brał udział w koncertach i programach składanych, orga­nizowanych przez T. Polski. Później działał w nie­okupowanej części Francji; w 1940 założył wraz z J. Budzyńskim i E. Dziekońskim teatrzyk pol. we Voiron; nast. "przez parę lat jeździli z trupą śpie­waków i tancerzy po schroniskach, szpitalach i sa­natoriach, w których leczyli się żołnierze polscy" (S. Marczak-Oborski: "Teatr czasu wojny"). Jako żoł­nierz formacji pol. na Zachodzie przebywał później w Anglii. W 1946 wrócił do kraju. Występował najpierw w Łodzi: w sez. 1946/47 w T. Kameralnym Domu Żołnierza, 1947/48 w T. Syrena, 1948/49 w T. Wojska Pol.; później na stałe przeniósł się do Warszawy. Od sez. 1949/50 do końca 1963/64 był aktorem T. Polskiego (tylko w sez. 1951/52 grał w T. Domu Wojska Pol.). W sez. 1964/65 wystę­pował w T. Klasycznym, 1965/66 w T. Dramaty­cznym. Od sez. 1966/67 do 1974/75 był znowu w T. Polskim i tu 23 XI 1973 obchodził jubileusz czterdziestopięciolecia pracy aktorskiej. Od 28 II 1975 przeszedł na emeryturę. Niekiedy jeszcze wy­stępował: od maja 1976 i w sez. 1976/77 w T. Po­wszechnym w roli Iwakina ("Barbarzyńcy"), od sty­cznia 1977 w T. Polskim w roli Kamerdynera Pu­szkina ("Maskarada" J. Iwaszkiewicza). Po wojnie wystąpił w ok. trzydziestu filmach kino­wych i telewizyjnych. W Teatrze TV zagrał m.in. Protazego ("Pan Tadeusz"). Zarówno przed, jak i po wojnie, współpracował też z t. radiowym. Wykładał w PWST w Łodzi (1948-49), a nast. (1949-50) w Warszawie.
Średniego wzrostu i tuszy, miał charakterystyczne rysy twarzy: wydatne, jakby zawsze lekko uśmie­chnięte usta, wyrazisty łuk brwi, dość pełne poli­czki. Miał także charakterystyczny głos i miękki, kresowy sposób mówienia. Zgodnie z tymi warun­kami, był obsadzany najczęściej w rolach charak­terystycznych. Jego postaci sceniczne, przedstawiane dyskretnie, a zarazem wyraziście, były pełne ciepła i wiarygodności, ich komizm miał cechy dobro­duszności, życzliwego stosunku do ludzkich wad i ułomności. Aktorstwo D. ceniono już w l. trzy­dziestych. Do ważniejszych ról granych przez niego w Wilnie należały: Diewiatkin ("Azef", 1933), Pier­czatkin ("Cudze dziecko", 1934), Sekretarz ("Ptak", 1935), Figaro ("Wesele Figara", 1936), a w Łodzi: Malvolio ("Wieczór Trzech Króli", 1937), podobno doskonały Horodniczy ("Rewizor", 1938), Kwik ("Skal­mierzanki"), Kręcki ("Aszantka"), Joris ("Subretka", 1939). Po wojnie, w 1948 w T. Wojska Pol. znakomicie zagrał Ojca Scholastikusa ("Igraszki z diabłem"), któ­ry "w niebywałym mruczandzie klepał modlitwy" (S. Marczak-Oborski: "Życie teatr. 1944-64"). W warsz. T. Polskim upamiętnił się wieloma rolami, często niewielkimi, zawsze b. starannie opracowanymi, m.in. takimi, jak: Chudek ("Wesołe kumoszki z Windsoru", 1949), Sganarel (dublował J. Woszczerowicza) i Pan Niedziela ("Don Juan" Moliera, 1950 i 1957), Pan Rudomina ("Polacy nie gęsi", 1953), Woźny ("Dwa teatry", 1962), Peter ("Urodziny Stanleya", 1966), Tot ("Strażak Tot", 1968), Anzelm ("Szkoła kobiet", 1968), Selifan ("Martwe dusze", 1969), Iwan ("Niewinni wi­nowajcy", 1971).
Bibl.: Almanach 1980/81; Byrski: Teatr-radio s. 126, 128, 131; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Hist. filmu t. 4-5; Kaszyński: Teatr łódz.; Krasiński: Teatr Jaracza; Kreczmar: Notatnik; M. Limanowski: Duchowość i maestria. Recenzje teatralne 1901-1940, Warszawa 1992; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Marczak-Oborski: Życie teatr. 1944-64; Mrozińska: Trzy sezony; T. przy ul. Cegielnianej; Warsza­wska szkoła teatralna. Szkice i wspomnienia, Warszawa 1991; Wilski: Szkolnictwo; Pam. Teatr. 1973 z. 3-4 s. 462; Życie Warsz. 1980 nr 299, 301; Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN, MTWarszawa; Akta, ZASP; Turowski: Teatr w Łodzi.
Ikon.: Jotes (J. Szwajcer): Portret, karyk., repr. Szpilki 1967 nr 40; J. Żebrowski: D. jako Rządca (Święta Joanna), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1956 nr 291; Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa, ZASP. Film.: 1928 - "Huragan" (f.); 1947 - "Jasne łany" (f.); "Zakazane piosenki" (f.); 1949 - "Skarb" (f.); 1952 - "Gro­mada" (f.); 1957 - "Kanał" (f.), "Pożegnanie z diabłem" (f.); 1958 - "Historia jednego myśliwca" (f.); 1959 - "Cafe pod Minogą" (f), "Inspekcja pana Anatola" (f.); 1960 - "Powrót" (f), "Tysiąc talarów" (f.), "Walet pikowy" (f.); 1962 - "Do­tknięcie nocy" (f.), "Mój stary" (f.), "Wyrok" (f); 1963 - "Smarkula" (f.); 1965 - "Dzień ostatni, dzień pierwszy" (s. tv), "Późne popołudnie" (f.), "Sam pośród miasta" (f.); 1966 - "Lekarstwo na miłość" (f.), "Miejsce dla jednego" (f.); 1968 - "Julia, Anna, Genowefa" (f.), "Kiedy miłość była zbrodnią" - Rassenschande (f), "Notes" (tv); 1969 - "Samotność we dwoje" (f.); 1970 - "Album polski" (f); 1972 - "Agent nr 1" (f), "Ocalenie" (f); 1973 - "Wielka miłość Balzaka" (s. tv); Fragm. kroniki film. z 1967, Arch. WFD; Materiały - Archiwum TV Warszawa.
Nagrania: Role, recytacje - Arch. Dok. Mech., Arch. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

43 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji