Osoby

Trwa wczytywanie

Halina Sokołowska

SOKOŁOWSKA Halina, zamężna Łuszczewska
(30 XII 1895 Żytomierz - 17 XI 1970 Chylice k. Warszawy), aktorka, reżyser, dyrektor teatru. By­ła córką nauczycieli muzyki Józefa S. i Eweliny z Proniewiczów, żoną Leona Łuszczewskiego (zob. t. 1; ślub w 1917). Uczyła się w gimn. w Żytomierzu. W 1913 rozpoczęła studia w Klasie Dram. przy Warsz. Tow. Muz., ale już w 1914 zaangażowała się do T. Polskiego w Kijowie i była tam do 1918. Po powrocie do kraju występowała: w zespole objazdowym pn. T. Dramatyczny w Wielkim Księ­stwie Pozn. pod kier. M. Ursynowej (1919), w T. Polskim w Poznaniu (1919-23 i latem 1926), T. Miejskim w Lublinie (1923-25), T. Miejskim w Bydgoszczy (1925-27), w objazdowym T. Wielko­polskim pod dyr. B. Brzeskiego (1927-29 i wiosną 1929 z nim w Gdańsku). W listopadzie 1929 z aktorami warsz. była w Kaliszu. Od 1929 do wy­buchu wojny mieszkała w Gdyni; współpracowała wtedy z Pol. Białym Krzyżem, prowadziła szkolenie teatr. działaczy oświatowych, była instruktorem oświaty Okręgu Morskiego w Gdyni (za swoją dzia­łalność została odznaczona Wawrzynem Pol. Aka­demii Literatury). W okresie wojny brała udział w walce podziemnej; po aresztowaniu była więźniarką Pawiaka i obozu w Ravensbruck. Od 1945 praco­wała w Gdańsku jako bibliotekarka. Zorganizowała zespół recytatorski, który w 1946 przekształcił się w amat. Gdański Zespół Artystyczny. Od stycznia 1948 występowała w T. Miejskim w Gnieźnie; 1 IV t.r. została jego dyr. i kier. artyst. i prowadziła ten teatr do 1 III 1952, równocześnie grając i reżyse­rując. W 1952-54 była aktorką T. im. Bogusła­wskiego w Kaliszu, 1954-57 T. im. Osterwy w Lublinie. W 1957 powróciła do Gniezna, gdzie wy­stępowała do przejścia na emeryturę (31 XII 1965). Tam też 18 IV 1961 obchodziła jubileusz czterdzie­stopięciolecia pracy scen. w roli Babki ("Drzewa umie­rają stojąc"). W 1966 zamieszkała w Schronisku Artystów Weteranów Scen Pol. w Skolimowie. W jej repertuarze, niemal od pocz. kariery, prze­ważały role charakterystyczne, jak np. Fruzia ("Damy i huzary"), Mela ("Moralność pani Dulskiej"), Maria ("Rewizor"), Terentiewa ("Idiota"), Glanzowa ("Małka Szwarcenkopf"). W okresie powojennym prasa z uz­naniem pisała zarówno o jej pasji społecznikowskiej i organizacyjnej (działalność w Gdańsku, współtwo­rzenie teatru w Gnieźnie), jak i o jej sztuce aktor­skiej. O roli Doroty w "Grubych rybach" pisał R. Da­necki: "jest jak gdyby postacią wskrzeszoną z listów naszych prababek - pełną dobroci i uroku pogodnej starości". Wysoko ocenił rolę Babki ("Drzewa umie­rają stojąc") M. Misiorny: "otrzymaliśmy w jej wy­konaniu sylwetkę ciepłą, pełną naiwnego czaru (któ­ra wszakże w momencie próby i wyboru potrafi się zdobyć na akt wzruszającego heroizmu), a na­kreśloną kreską prostą i czytelną". O roli tej pisał też Sz. Gąssowski: "dramatyczny finał przygotowała z należytym wypunktowaniem psychologicznym, dyskretną rezygnacją, unikając melodramatycznych efektów". Inne ważne role: Bona ("Barbara Radzi­wiłłówna" A. Felińskiego), Małgorzata ("Ciotunia"), Żelazna ("Panna Maliczewska"), Matka ("Balladyna"), Szabłowa ("Późna miłość"). Reżyserowała m.in.: "Cio­tunię" (1948, 1958), "Grube ryby" (1948), "Brata mar­notrawnego" (1949), "Głupiego Jakuba" (1950).
Bibl.: Almanach 1970/71; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Fredro na scenie; Kaszyński: Teatralia; Szczepkowska: 20 lat. t. na Wybrzeżu; Szczublewski: Żywot Osterwy; Express Pozn. 1961 nr 91, 1962 nr 212 (R. Danecki); Gaz. Pozn. 1960 nr 56 (Sz. Gąssowski); Głos Wielk. 1959 nr 299 (M. Misiorny), 1970 nr 297; Ilustr. Kur. Pol. 1970 nr 285; Teatr 1971 nr 4; Akta (tu fot.), ZASP; Programy (tu m.in. XX lat sceny gnieźnieńskiej), IS PAN.
Ikon.: Fot. - IS PAN.
Film.: 1963 - Milczenie (f.).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji