Włodzimierz Stahl
STAHL Włodzimierz Józef (4 X 1904 Nowy Targ - 9 V 1977 Katowice), dyrektor teatru. Był synem Stanisława S., urzędnika skarbowego, i Nanny z domu Franić, nauczycielki muzyki, mężem Marii z Szumińskich, nauczycielki (ślub w 1934). Do szkoły średniej uczęszczał w Nowym Targu i Krakowie. W 1924 zdał maturę w Gimn. im. Sobieskiego w Krakowie i do 1928 studiował polonistykę, historię i historię sztuki na Uniw. Jagiell., działając równocześnie w Tow. Oratoryjnym i Chórze Akademickim. Od 1 IX 1928 był nauczycielem w szkołach zaw. w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów) i w Katowicach. Po wybuchu II wojny świat. wyjechał do Lwowa i do marca 1940 uczył tam w Szkole Technicznej. W czerwcu 1940 został przesiedlony wraz z żoną do Maryjskiej Autonomicznej SRR, do 1943 w tamtejszych wsiach i tartakach pracował jako drwal. W maju 1943 wstąpił do I Dywizji im. Kościuszki i został wcielony do korpusu oficerów politycznych. W wojsku pozostał do 1946; pełnił różne funkcje, m.in. od 1 IX 1943 do 13 III 1944 był Generalnym Sekretarzem Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich. Od kwietnia do grudnia 1944 był dyr. T. Żołnierza I Korpusu. W styczniu 1945, w randze podpułkownika, został odkomenderowany do pracy w administracji państw. w Katowicach; od lutego 1945 stał na czele Woj. Urzędu Informacji i Propagandy, a od kwietnia 1947 był naczelnikiem Wydz. Kultury i Sztuki. Równocześnie, w 1945-49 był prezesem Stow. pn. Opera Śląska, które prowadziło śląską scenę muz., pocz. w Katowicach, a od sez. 1945/46 w Bytomiu. Od 1949 do 1953 był dyr. Filharmonii Śląskiej. Od 1 III 1953 do 31 VIII 1970 (gdy przeszedł na emeryturę) był dyr. Opery Śląskiej w Bytomiu; w sez. 1953/54 i 1954/55 kierował również jej drugą sceną - Operetką Śląską w Gliwicach; w sez. 1966/67 pełnił funkcję kier. artyst. Opery w Bytomiu. Był członkiem PPR, potem PZPR, wieloletnim radnym Woj. Rady Nar. w Katowicach, prezesem Związku Śląskich Kół Śpiewaczych.
Bibl.: Almanach 1976/77; Mrozińska: Karabin i maska; Opera Śląska 1945-55 (il.); ŚSB t. 2; Teatr 1977 nr 17; Akta, Opera Śląska Bytom.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
