Stefania Chmielarczyk

CYBULSKA Stefania, właśc. S. Chmielarczyk, z domu Zrubek, 2°v. Kostkowska (3 V 1910 Lublin - 12 X 1980 Lublin), aktorka, tancerka. Była córką ślusarza Franciszka Zrubka i Adelajdy z Brzo­stków, żoną najpierw Maksymiliana Chmielarczyka (zob. t. 1), później Zygmunta Kostkowskiego, matką aktora Andrzeja Chmielarczyka. W 1928 lub 1929 wyszła za mąż i zamieszkała w Bydgoszczy; tu uczyła się w szkole baletowej (m.in. u J. Ciesiel­skiego) przy T. Miejskim i w 1931-34 występo­wała jako tancerka. Na scenie używała odtąd przede wszystkim pseud. męża Cybulska, niekiedy tylko występując jako Chmielarczyk lub Chmielarczyk-­Cybulska. Po zdaniu eksternistycznego egzaminu aktorskiego ZASP-u, w 1934 zaangażowała się do T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, gdzie pracowała jako aktorka i suflerka do końca sez. 1938/39; opracowywała tu także układy taneczne do operetek; z t. toruńskim występowała m.in. w Gdańsku (li­stopad 1934, maj i wrzesień 1937). Okres okupacji niem. spędziła z synem i ukrywającym się mężem w Biłgoraju. W 1944 należała do zespołu T. Wojska Pol. w Lublinie i występowała z nim w pocz. 1945 w Krakowie i Katowicach. Od sez. 1945/46 była aktorką T. Miejskiego (od 1949 pn. T. im. Osterwy) w Lublinie i pracowała w nim stale do 1957 (w sez. 1948/49 także w T. Muzycznym, np. jako Bessy - "Targ na dziewczęta"). W sez. 1957/58 występowała w T. Miejskim w Koszalinie. W 1958-59 przebywała w Szwecji. W sez. 1959/60 i 1960/61 występowała znowu w lub. T. im. Osterwy, od sez. 1961/62 do 31 XII 1966 w T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Od 1 I 1967 powróciła do Lublina, gdzie w zespole T. im. Osterwy pozostała do końca sez. 1979/80.

Przed II wojną świat., w Toruniu grała role młodych dziewcząt, m.in. Ludwikę ("Rozkoszna dziewczyna"), Madeleine ("Lato w Nohant"), Sylwię ("Nitouche"), Zu­zannę ("Stare wino"); po wojnie m.in.: Czepcową ("Wesele"), Hankę ("Moralność pani Dulskiej"), Beatry­cze ("Przyjaciel nadejdzie wieczorem"), Figaszewską ("Dwie blizny"), Agatę ("Gwałtu co się dzieje"), Marię ("Wieczór Trzech Króli"), Nerynę ("Szelmostwa Ska­pena"), Gerszową ("Ktoś nowy"), Milewską ("Żabusia"), Panią Jowialską ("Pan Jowialski"), Mariatę ("Baba-dziwo").

Bibl.: Almanach 1980/81; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Jego siła (il.); Kwaskowski; Mrozińska: Karabin i maska; Kur. Lub. 1980 nr 222 (il.); Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), ZASP.

Ikon.: Fot. - IS PAN.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994