Osoby

Trwa wczytywanie

Helena Zahorska-Pauly

ZAHORSKA Helena, właśc. H. Ziółkowska, zamężna Pauly, Pauli (8 II 1893 Warszawa - 31 XII 1950 War­szawa), aktorka. Była córką Franciszka i Zofii Ziółkow­skich. Ukończyła w Warszawie gimn. Z. Kurmanowej, następnie Klasę Dramatyczną przy Warsz. Tow. Muzy­cznym, gdzie była uczennicą M. Frenkla. Debiutowała 23 VII 1915 w warsz. T. Małym w roli Marinetty ("Re­zerwista") i grała w tej sztuce jeszcze przez miesiąc nastę­pny. Z kolei debiutowała: 22 X 1915 w T. Ludowym w Krakowie w roli Kaśki ("Kaśka Kariatyda"), a 12 XII tego roku w krak. T. im. Słowackiego w roli tyt. w "Gromiwoi" Arystofanesa. Potem występowała w krak. T. Ludowym, a od marca 1916 do końca 1918 w T. im. Słowackiego. Od stycznia 1919 grała w T. Miejskich w Warszawie; początkowo w T. Praskim, od październi­ka 1919 do 1924 w T. Rozmaitości, a w 1924-31 gł. w T. Narodowym. W 1933 występowała w T. Kame­ralnym. Następnie na kilka lat przerwała pracę scenicz­ną. Od stycznia 1938 występowała w T. Ateneum, a w lipcu i sierpniu była z tym t. na występach w Kra­kowie. W czasie okupacji niem. podczas II wojny świat. brała udział w licznych koncertach i wieczorach lit. organizowanych tajnie w Warszawie. Była przez rok więziona na Pawiaku. W 1945 początkowo występowa­ła w imprezach objazdowych, w sez. 1945/46 w Starym T. w Krakowie; później uczyła w krak. Państw. Szkole Dramatycznej. Od 1949 do zgonu należała do zespołu T. Powszechnego w Warszawie.
Wyróżniała się świetnymi warunkami scenicznymi; wysoka, z twarzą o regularnych rysach, pięknych oczach, głosie niskim, melodyjnym, głębokim, dosko­nałej dykcji, pięknym geście. Wg J. Kotarbińskiego miała "talent i świetne warunki na heroinę tragiczną". Rozkwit jej talentu przypadł na okres międzywojenny; grała wówczas główne role amantek i bohaterek, wiele w tzw. wielkim repertuarze. Najlepsze role: Maria Leszczyńska ("Maria Leszczyńska"), Księżna Parmy ("Orlątko"), Maria Stuart ("Maria Stuart" F. Schillera), Szimena ("Cyd"), Maria ("Warszawianka"), Księżniczka ("Sen srebrny Salomei"), Diana i Idalia ("Fantazy"), Mary­la ("Dziady"), Hrabina ("Konfederaci barscy"), Helena ("Od­prawa posłów greckich"). Po II wojnie świat. grała m.in. Panią Renaud ("Pasażer bez bagażu"), Panią Pernelle ("Świętoszek"), Szambelanową ("Rozbitki"). Występowała w filmach pol., m.in. "D` Elmoro - Walka o skarb" (1922), "Karczma na rozdrożu" (1923), "Trędowata" (1926), "Romans panny Opolskiej" (1928), "Halka" (1930). We wrześniu 1923 poślubiła inż. Aleksandra Pauly (Pauli) i od tego czasu używała niekiedy na scenie podwójnego nazwiska.
Bibl.: Jewsiewicki: Materiały; Kotarbiński: Ze świata ułudy s. 100-101; Krasiński: Teatr Jaracza; Sto lat Starego Teatru; Kur. warsz. 1923 nr 270; Teatr 1951 nr 4/5 (S. Dąbrowski; tu il.); Życie Warsz. 1951 nr 7; Afisze i programy, 1S PAN; Straus: Repertuar 1914-15.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa.
Film.: 1937 - Płomienne serca.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973

1 zdjęcie w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji