Osoby

DANIEL Józef, także J. Danjell (31 I 1893 Rawa Mazowiecka - 17 VIII 1978 Kraków), aktor, in­spicjent. Był synem laboranta aptecznego Rocha D. i Katarzyny z domu Studniarek, mężem Feliksy z domu Roszak (ślub w 1915), ojcem aktorki Ludmiły Danjell. Ukończył cztery klasy gimn. w Rawie, nast. odbywał służbę wojskową. W teatrze pełnił przede wszystkim funkcje inspicjenta, ale grał także dość regularnie niewielkie role, przeważnie epizo­dyczne i okresowo wchodził w skład zespołu aktor­skiego różnych scen. Od początku działalności aż do zakończenia II wojny świat. związany był z t. warszawskimi. W 1914-17 należał do zespołu T. Polskiego; od 1918 był w zespole T. Praskiego, nast. znowu T. Polskiego, a także w 1920 T. Woj­skowego YMCA. W 1922-23 był w należących do Tow. T. Stołecznych teatrach Maska (1922) i Ko­media (sez. 1922/23), w 1923-36 ponownie w T. Polskim, 1936-39 w teatrach TKKT, gł. w T. Let­nim. Podczas wojny pracował w t. jawnych: 1940-42 w T. Miasta Warszawy, 1942-44 w t. Maska, 1944 w T. Nowym. Od listopada 1944 do marca 1945 był portierem w Skawinie. Po wojnie był stale w Krakowie. Już od kwietnia 1945 występował w krak. Starym T.; ze sceną tą związany był odtąd stale jako aktor i inspicjent. W 1946-54, w czasie istnienia Miejskich T. Dramatycznych, pracował też w T. im. Słowackiego. Emeryturę uzyskał od 30 IX 1968; zwolniony został ostatecznie ze Starego T. - 31 VIII 1972.
Grał m.in. takie role, jak: w warsz. T. Polskim - Oficer kirasjerów ("Noc listopadowa"); w krak. Sta­rym T.: Elifas ("Mąż doskonały"), Książę Gorzew ("Masław"), Terrier ("Król włóczęgów"), Grabarz ("Po­wrót syna marnotrawnego"), Pastor ("Wyspa pokoju"), Baltazar ("Teatr Klary Gazul"), Syndyk ("Wariatka z Chaillot"). Grał też role epizodyczne w filmach i występował w radiu.
Bibl.: Almanach 1977/78; Lorentowicz: T. Polski; Sto lat Starego Teatru; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 187; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), Stary T. Kraków; Akta, ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994