Autorzy

Trwa wczytywanie

Andrzej Szczypiorski

SZCZYPIORSKI Andrzej
(ur. 3 lutego 1928, Warszawa, Polska - zm. 16 maja 2000 Warszawa, Polska)
Pisarz i publicysta. Encyklopedie podają, że urodził się w 1924 roku, ale sam pisarz prostował te informacje. Urodził się w 1928 roku jako syn działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, posła na Sejm i profesora historii.
Szczypiorski podkreślał, że trzy wydarzenia, których był świadkiem, ukształtowały jego osobowość i światopogląd na całe życie. Były to zdarzenia z II wojny światowej. W 1941 roku - aresztowanie ojców kapucynów, w kościele których przyszły pisarz był ministrantem. W 1943 roku - powstanie w getcie warszawskim i wieczór autorski Jerzego Andrzejewskiego, czytającego opowiadanie "Wielki Tydzień". Trzecim doświadczeniem było powstanie warszawskie, w którym walczył jako żołnierz Armii Ludowej na Starym Mieście. Po kapitulacji powstania był także więźniem obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Temat wojny, losów polsko-żydowsko-niemieckich, holokaustu będzie powracał w całej twórczości pisarza. Po wyzwoleniu obozu przez Rosjan, pieszo wrócił do Warszawy. Wkrótce rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, na wydziale Konsularno-Dyplomatycznym. Rodzice Szczypiorskiego po wojnie nie wrócili do Polski, a on jako syn politycznego emigranta został usunięty z uczelni po drugim roku studiów. W 1949 roku wyjechał do Katowic. Tam zaczął pracować w redakcji literackiej rozgłośni Polskiego Radia. Adaptował na słuchowiska radiowe klasykę polską i światową i reżyserował. Wreszcie - od lutego 1954 roku - kierował redakcją audycji literackich. W końcu 1955 roku został kierownikiem literackim w Teatrze Śląskim im.Wyspiańskiego w Katowicach. Zastąpił na tym stanowisku innego pisarza - Andrzeja Wydrzyńskiego. Dyrektorem katowickiej sceny był wówczas Gustaw Holoubek. W tym samym 1955 roku ukazała się debiutancka książka Szczypiorskiego - zbiór opowiadań "Ojcowie epoki". W Teatrze Śląskim pracował do końca września 1956 roku. Odszedł po odwołaniu dyrektora Holoubka, chociaż oficjalnie Holoubek zrezygnował z piastowania stanowiska ze względu na zły stan zdrowia. W 1956 roku Szczypiorski wyjechał na dwa lata jako radca kulturalny ambasady polskiej do Danii. W 1957 roku w Polsce ukazał się zbiór jego felietonów i reportaży zatytułowany "Z daleka i z bliska".
W latach sześćdziesiątych Szczypiorski wiele pisał i publikował. Opowiadania, szkice literackie, powieści - "Godzina zero" (1961), "Ucieczka Abla" (1962) i "Za murami Sodomy" (1963), "Podróż do krańca doliny" (1966). Największą popularność zyskał jednak wówczas jako autor kryminałów pisanych pod pseudonimem Maurice S. Andrews. W 1964 roku zaczął publikować na łamach "Polityki", współpracował także z "Przeglądem Kulturalnym", "Twórczością", "Sceną", "Przekrojem", "Literaturą", "Odrą".
Powieść "Msza za miasto Arras" o pogromach Żydów w XV-wiecznej Europie, będąca oczywistą aluzją do wydarzeń roku 1968 w Polsce, opublikowana w 1971 roku stała się wydarzeniem literackim. Pisarz otrzymał za nią nagrodę polskiego PEN Clubu. Trzy lata później ukazała się kolejna ważna powieść Szczypiorskiego "I ominęli Emaus", w 1976 roku jako ostatnia powieść Szczypiorskiego w oficjalnym, cenzurowanym obiegu wydana została powieść "Złowić cień".
Szczypiorski wspierał działalność Komitetu Obrony Robotników, podpisał list piętnastu intelektualistów z żądaniem zapewnienia Polakom mieszkającym w ZSRR polskich szkół i dostępu do kultury narodowej, był jednym z organizatorów Kongresu Kultury Polskiej w 1981 roku. Internowany 13 grudnia przebywał w Białołęce i w Jaworzu. W 1986 roku równocześnie w drugim obiegu i w paryskiej "Kulturze" ukazała się powieść "Początek" - uważana za najważniejszą w dorobku pisarza. Uhonorowana Nagrodą Kultury i Sztuki Niemieckich Katolików. W latach dziewięćdziesiątych ukazały się oficjalne wydania dzienników pisarza "Z notatnika stanu wojennego" i "Z notatnika stanu rzeczy".
"Mity zostawmy w spokoju, skończmy z tą walecznością, bo jesteśmy narodem oportunistów, egoistów i karierowiczów" - mówił Szczypiorski.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji