Ewa Porajska
PORAJSKA Ewa, właśc. Halina Mirza Lipko, zamężna Skarżyńska (8 III 1910 Warszawa - 24 III 1980 Londyn), aktorka. Była córką Zygmunta i Janiny Mirza Lipków, żoną Leopolda Skarżyńskiego. Ukończyła gimn. C. Zyberk-Platerówny w Warszawie i Państw. Kursy Nauczycielskie. W 1929 zdała aktorski egzamin ZASP-u i zaczęła występować w warsz. T. Jaskółka. W lecie 1931 brała udział w objeździe zespołu S. Wysockiej i I. Solskiej, który odwiedził m.in. Poznań, Bydgoszcz, Toruń, Rybnik, Tarnowskie Góry, Kraków, Zakopane. W sez. 1931/32 należała do zespołu lwow. T. Miejskich, od lutego do maja 1932 pod dyr. S. Czapelskiego występowała w Gdyni w T. Polskim. W sez. 1932/33 była w T. im. Żeromskiego w Warszawie. Potem pracowała jako recytatorka, reżyserowała w t. szkolnych i robotniczych. W 1940-44, w ramach tajnego nauczania, wykładała język polski i historię w gimn. H. Rzeszotarskiej w Warszawie. Należała do AK, była sekretarką ,Agrikoli" i łączniczką zgrupowania "Leśnik"; ranna w powstaniu warsz., odznaczona została Krzyżem Walecznych. W 1945 występowała w T. Woj. Kieleckiego, w sez. 1945/46 i 1947/48 w Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie. Następnie pracowała jako recytatorka, m.in. prowadziła poranki dla dzieci jako Ciocia Ewa w Filharmonii Narodowej. Grała takie role, jak: Roxy ("Roxy"), Jaga ("Burza w szklance wody"), Teresa ("Powrót posła"), Krystyna ("Róża"), Maniewiczowa ("Żabusia"), Madame Denis ("Romans z ojczyzną").
Bibl.: Almanach 1979/80; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku s. 146, 258, 280 (il.); Dz. Pol. i Dz. Żołnierza 1980 nr 75; Scena Pol. 1929 z. 16; Pam. Teatr. 1962 z. 2 s. 188; Życie Warsz. 1980 nr 95, 98; Rymkiewicz: T. Powszechny; Akta (tu fot.), ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
