Osoby

Trwa wczytywanie

Jerzy Torończyk

TOROŃCZYK Jerzy (17 V 1920 Warszawa - 30 IV 1971 Lublin), scenograf, dyrektor teatru. Był synem Henryka i Felicji T., mężem Anny Torończyk. Szkołę średnią ukończył w Warszawie. W 1939 zdał egzamin na Wydz. Architektury Politechniki Warsz., ale wybuch wojny uniemożliwił mu podjęcie studiów. Po osiedleniu się w Grodnie został pomocnikiem scenografa w tamtejszym Państw. T. Polskim BSRR, uczestnicząc jednocześnie w 1940-41 w pracach prowadzonego przez A. Węgierkę studium dram. przy tym teatrze. Okres okupacji niem. spędził na wsi. Już we wrześniu 1944 zgłosił się do współpracy z organizowanym w Białymstoku T. Wojewódzkim. Po kilku tygodniach został zmo­bilizowany i znalazł się w zespole T. Wojska Pol. w Lublinie, gdzie współpracował w przygotowaniu dekoracji m.in. do "Wesela". Po wyjeździe T. Wojska Pol., pozostał w Lublinie; przydzielono go do Cen­tralnego Domu Żołnierza, z którym był związany do demobilizacji w 1946. Jednocześnie nawiązał współpracę z T. Miejskim, gdzie 20 III 1945 wy­stawiono "Skiza", pierwszą sztukę, do której samo­dzielnie zaprojektował scenografię. Od sez. 1946/47 był etatowym scenografem T. Miejskiego w Lub­linie. W 1948 przebywał na stypendium w Paryżu, nast. wrócił do t. lubelskiego, działającego od 1949 pn. T. im. Osterwy. W maju 1958 został dyr. i kier. artyst. tego teatru. Stanowisko dyr. zajmował do końca życia, kierownictwo artyst. przekazał 1 IV 1967 K. Braunowi. Był stale związany z Lublinem, ale projektował scenografie także dla innych teatrów m.in. w Olsztynie, Zielonej Górze, Rzeszowie, Opo­lu, Kaliszu, dla warsz. T. Ateneum, a także dla scen zagranicznych, m.in. w Skopje (1968). Jako scenograf uznawał potrzebę podporządkowania swych projektów ogólnej koncepcji inscenizacyjnej. Bardzo sumienny, do każdej sztuki projektował kil­ka wariantów scenografii. W jednym z wywiadów z 1968 powiedział, że stara się "być bardziej ar­chitektem niż kolorystą". Z. Strzelecki napisał zaś, że jego prace "wykazują pewną indywidualność z tendencjami do monumentalizowania". Ważniejsze prace scenograficzne: "Mazepa" (1955), "Fantazy" (1957), "Dziewczyna za wiatr" (1957), "Don Juan" Moliera (1958), "Cyd" (1960), "Montserrat" (1962), "Niemcy" (1968). Jako dyr. teatru reprezentował rozsądny eklek­tyzm, przeplatając pozycje z repertuaru poważnego i rozrywkowego. W 1961 zorganizował w T. im. Osterwy małą scenę pn. Reduta 61 (potem kilka­krotnie przemianowaną) przeznaczoną przede wszy­stkim dla repertuaru współczesnego. Prowadząc T. im. Osterwy przez trzynaście lat przyczynił się do jego stabilizacji organizacyjnej. Był również proje­ktantem wnętrz.
Bibl.: Almanach 1970/71; Jego siła (il.); Strzelecki: Plastyka teatr.; Kamena 1971 nr 11 (il.); Kur. Lub. 1968 nr 265 (wywiad z T.; il.), 1971 nr 102 (il.); Sł. Ludu 1964 nr 277 (wywiad z T.), 1971 nr 108 (il.); Akta (tu fot.), ZASP; Programy (m. in. T. Lubelski 1944-64 s. IX-X; Lub. t. dram. 1944-79), IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji