Urszula Gryglewska
GRYGLEWSKA Urszula, z Bergoffów, zamężna Rajewska (1 XII 1923 Kraków - jesień 1976 Nowy Jork), tancerka, aktorka. Była córką Henryka Bergoffa i Heleny z Nowaków, siostrą aktorki Antoniny Barczewskiej, żoną -> Wojciecha Rajewskiego. W 1939 ukończyła Gimn. Kupieckie w Krakowie. Od dzieciństwa uczyła się tańca pod kier. A. Orlińskiej-Wachsmanówny. Z zespołem dziecięcym brała udział w Festiwalu Tanecznym w Warszawie (1933) i w Międzynarodowym Konkursie Tańca Artyst. w Wiedniu (1934). Występowała także w przedstawieniach dziecięcych i młodzieżowych w krak. T. Bagatela i T. im. Słowackiego. Podczas II wojny świat, była więziona w obozie karnym w Georgen-Villingen-Schwarzwald, po ucieczce pracowała jako robotnica w Wiedniu. Po powrocie do kraju prowadziła w Bydgoszczy zespół baletowy przy Związku Walki Młodych (1945-46). W 1946-49 była tancerką zespołową, a nast. solistką Opery Dolnośląskiej (później pn. Opera i Filharmonia) we Wrocławiu. Tańczyła m.in. partię Lalki ("Wieszczka lalek"), Małpki ("Paw i dziewczyna"), Maja, Kota, Żaby ("Od bajki do bajki") oraz brała udział w tańcach zespołowych, np. w "Halce", "Sprzedanej narzeczonej", "Szeherezadzie" (wykonywała taniec na dysku, który uznano za "pomysłowy i świetnie wykonany"). Równocześnie występowała w przedstawieniach T. Dolnośląskiego, np. jako Mania ("Dom otwarty"), Julia ("Madame Sans Gene"), Boy ("Artyści"). W sez. 1949/50 należała do zespołu T. Młodego Widza we Wrocławiu. Studiowała historię sztuki na Uniw. Wrocławskim. Na sez. 1950/51 została zaangażowana do T. Dolnośląskich (scena w Świdnicy); grała tu m.in. Kasię ("Igraszki z diabłem"), Helenę ("Mieszczanie"). W 1951 zdała w Warszawie eksternistyczny egzamin aktorski. W 1951-53 grała w T. Powszechnym w Łodzi, m.in. Zuzię ("Damy i huzary"). Miss Roberts ("Zwykła sprawa"). W Łodzi prowadziła także szkołę baletową, amat. zespoły taneczne oraz występowała na estradzie jako tancerka-solistka. W 1954 zaangażowała się do T. im. Węgierki w Białymstoku i pozostała tam do końca sez. 1955/56. Opracowywała choreografię do przedstawień tego teatru, występowała jako aktorka. Krytyka podkreślała harmonijne łączenie elementów tanecznych i mimicznych w wykonywanych przez nią rolach. Od 1958 mieszkała w Stanach Zjednoczonych i pracowała jako technik dentystyczny.
Bibl.: Almanach 1976/77; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; T. Polski Wrocław 1945-65; 20 lat T. Powszechnego w Łodzi 1945-65; Programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
