Autorzy

Trwa wczytywanie

Janusz Krasiński

(ur. 5 lipca 1928, Warszawa, Polska)

Pełne brzmienie nazwiska: Krasny-Krasiński
Miał jedenaście lat, gdy wybuchła druga wojna światowa, niespełna trzynaście, gdy jako żołnierz Szarych Szeregów brał udział w wielu akcjach zbrojnych w okupowanej Warszawie, szesnaście, gdy 10 sierpnia szedł na miejsce zbiórki swego oddziału, a Niemcy odcięli mu drogę i wkrótce wywieźli najpierw do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, potem we Flossenbürg-Hersbruck, na koniec w Dachau. Po wyzwoleniu pozostał w Niemczech w amerykańskiej strefie okupacyjnej. Tam uczył się i służył w Polskich Oddziałach Wartowniczych. Do kraju wrócił w 1947 i tego samego roku został oskarżony o działalność szpiegowską na rzecz wywiadu amerykańskiego. Skazano go na piętnaście lat pozbawienia wolności, osadzono kolejno w więzieniach na warszawskim Mokotowie, potem w Rawiczu i Wronkach. W 1956, podczas rewizji procesu, złagodzono mu karę do lat dziesięciu, objęła go amnestia i powrócił do Warszawy. Jeszcze w tym samym roku ukazały się dwa wiersze Krasińskiego - "Karuzela" w "Po prostu" i "Drewniaki" w "Kierunkach", a w "Przeglądzie Kulturalnym" opowiadanie "Potworek". Wkrótce wydawnictwo PAX opublikowało jego powieść "Haracz szarego dnia". W pierwszych latach po wyjściu z więzienia pracował w drukarni i jako tragarz, stale też pisał: opowiadania, reportaże, słuchowiska radiowe, scenariusze filmowe. W latach 1960-1966 był reporterem w Redakcji Słuchowisk i redaktorem w Teatrze Polskiego Radia. Współpracował z dwutygodnikiem "Współczesność" (1958-1963, 1965-1966, 1968, 1969), kierował działem prozy w warszawskiej "Kulturze" (1966-1975), należał do zespołu redakcyjnego miesięcznika "Dialog" (1975 -1990) i pozostał jego stałym współpracownikiem. Jako recenzent i doradca literacki pracował w Zespole Filmowym "Iluzjon" (1975-1979), a w 1991 wszedł w skład kolegium redakcyjnego kwartalnika "Le Théâtre en Pologne". Był jednym z członków założycieli Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Radia Wolna Europa (1995), z którą w przeszłości wielokrotnie współpracował. Jest członkiem polskiego PEN-Clubu (od 1966); Od 2000 prowadzi gościnne wykłady w Collegium Civitas w Warszawie.
Dopiero w 1998, na żądanie Krasińskiego, odbyła się najważniejsza dla niego rozprawa: Sąd Najwyższy (Izba Wojskowa) uniewinnił go od zarzutu postawionego w 1947 roku.
Wśród powieści Krasińskiego szczególne znaczenie ma wielki czteroczęściowy cykl, na który składają się już opublikowane trzy tomy: "Na stracenie", "Twarzą do ściany", "Niemoc" i czekająca na wydanie, ukończona w 2003 czwarta część cyklu, której akcja zaczyna się od zdjęcia "Dziadów" w Teatrze Narodowym w 1968, a kończy śmiercią księdza Jerzego Popiełuszki w 1984. Wpływ traumatycznych przeżyć w ubeckich więzieniach widoczny jest w całej twórczości Krasińskiego. Zbrodnie tamtych lat popełniane na niesłusznie represjonowanych ludziach nazywa przestępstwami bez kary. Mówi, że ci złamani pobytem w celach więziennych, tracą z latami nadzieję na zadośćuczynienie za swoje krzywdy, na oczyszczenie z nieprawdziwych zarzutów. Ich los nie obchodzi już współczesnych i umierają bez rozliczenia krzywd.
W teatrze debiutował Krasiński sztuką "Kwatery" (1962), teatralną wersją słuchowiska radiowego pod tym samym tytułem. Właściwie wszystkie dramaty pisarza miały swój początek w słuchowiskach radiowych i autor sam nadawał im kształt utworu scenicznego: "Obcy ludzie" (1963), "Czapa" (1965), "Wkrótce nadejdą bracia" (1967), "Filip z prawdą w oczach" (1968), "Śniadanie u Desdemony" (1971), "Kochankowie z klasztoru Valdemosa" (1974); dramat "Krzak gorejący. Rzecz o Kazimierzu Płużku" (1995), pisany był od razu dla sceny. W roku 1979 dla Teatru Rozmaitości w Warszawie Krasiński przygotował adaptację opowiadania Marka Nowakowskiego "Wesele raz jeszcze". W 1982, na prośbę Jerzego Krzysztonia, stworzył, jak to określił, "kompozycję dramaturgiczną" jego powieści "Obłęd". Nie jest to adaptacja w tradycyjnym rozumieniu, lecz "rzecz, która czerpiąc z bogactwa prozy jest w istocie nową sztuką, dramatem samoistnym i odrębnym" (Jarosław Abramow-Newerly). Po 1995 roku całkowicie poświęcił się prozie, a w 2004 powrócił do pisania słuchowisk radiowych.
Krasińskiemu przyznano wiele nagród, są wśród nich: nagroda im. Stanisława Piętaka za powieść "Wózek" (1967), nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną (1974), nagroda Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich za powieść "Na stracenie" (1993), nagroda Marii Ginter za powieść "Twarzą do ściany" i nagroda im. Władysława Reymonta za twórczość prozatorską (1997); Poznański Przegląd Nowości Wydawniczych dał Krasińskiemu nagrodę za "Niemoc", jak napisano w werdykcie: "za powieść sprawiedliwą o niegodziwych czasach" (2000), w tym samym roku wspomniane trzy tomy powieściowego cyklu uhonorowane zostały nagrodą im. Andrzeja Kijowskiego. W 2003 za całokształt twórczości przyznano Krasińskiemu prestiżową nagrodę polskiego PEN-Clubu w dziedzinie prozy.

1 zdjęcie w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji