Osoby

Trwa wczytywanie

Mieczysław Winkler

WINKLER Mieczysław, właśc. M. Romanowski(30 VII 1891 Naborowo k. Płońska - 29 XI 1971 Częstochowa), aktor, reżyser, dyrektor teatru. Był synem młynarza, Antoniego, i Marianny Romano­wskich, mężem najpierw - Marii Hryniewicz, po­tem aktorki Ludmiły Danjell. Według własnej relacji zdał maturę w Warszawie w 1909, a nast. uczęsz­czał do Szkoły Aplikacyjnej (nie jest jednak wy­mieniony w wykazach absolwentów tej szkoły). Być może on występował w 1908 w t. na Dynasach w Warszawie pod nazwiskiem Romanowski (bez imie­nia). Według własnej relacji debiutował jednak w 1910 w warsz. T. Małym i pozostał w nim do 1912; grał tam z przerwami, podczas których wy­stępował w objazdowych zespołach prowincjonal­nych, m.in. pod kier. S. Zborowskiego. Na prowincji występował także później do 1914, m.in. podobno w Piotrkowie i w Kielcach. Wiadomo, że w sez. 1914/15 grał dorywczo w warsz. T. Polskim oraz w T. Na Czasie pod kier. C. Danielewskiego, w grudniu 1915 w T. Ludowym, pod nazwiskiem Ro­manowski. Później do 1917 występował zapewne w Lublinie. W styczniu 1918 już pod pseud. Win­kler kierował objazdowym kabaretem Czarny Kot, występującym m.in. w Radomiu. Od października t.r. grał u L. Jaroszyńskiego w Płocku, a od 7 XII 1918 do 21 IV 1919 kierował tamtejszym zespołem, wraz z S. Czapelskim. W końcu 1919 występował znów w Lublinie, 1920-21 w objazdowych zespo­łach wojskowych m.in. pod kier. S. Czapelskiego w Gdańsku oraz B. Oranowskiego, w sez. 1921/22 w Sosnowcu u H. Czarneckiego. W lecie 1922 występował w T. Miejskim Opera i Operetka w Krakowie, w sez. 1922/23 tamże w T. Bagatela. Po przeniesieniu się do Warszawy występował w 1923 w t. Stańczyk, w sez. 1924/25 w T. Letnim, jesienią 1925 w T. im. Fredry, w 1926 w t. Wo­dewil. W tym czasie ożenił się z Marią Hryniewiczówną. W sez. 1926/27 występował w T. Miejskich we Lwowie, 1927/28 w Lublinie, w lecie 1928 w warsz. T. Nowości, wiosną 1929 w objazdowej operetce pod kier. H. Czarneckiego, m.in. w Płocku, gdzie też w sez. 1929/30 był aktorem i dyr. admi­nistracyjnym zespołu pod kier. K. Wojciechowskie­go. W lecie 1931 występował w t. Bagatela i w T. Nowości w Warszawie, w sez. 1931/32 w T. Objazdowym Samorządów Woj. Białostockiego m.in. w Grodnie. W 1933-36 kierował T. Popularnym w Łodzi. Od listopada 1936 do maja 1937 i od grudnia 1937 do marca 1938 był kier. artyst. warsz. T. Rozmaitości. W sez. 1938/39 występował najpierw w t. Cyrulik Warszawski, potem w T. Letnim, a w sierpniu 1939 w T. 8 . W okresie II wojny świat. przebywał w Warszawie; pracował jako kel­ner i kasjer; dorywczo występował w jawnym T. Nowości; brał udział w powstaniu warszawskim. W 1945 jako pełnomocnik rządu do spraw kultury na Kielecczyźnie był jednym z organizatorów życia teatr. w tym regionie. W sez. 1945/46 kierował wraz z I. Erwanem T. Woj. Kieleckiego. W sez. 1946/47 występował i reżyserował w T. Studio MO w Warszawie, w 1947-48 w Miejskich T. Drama­tycznych, 1948-54 w T. Nowym. W tym czasie współpracował też z Teatrem PR. W sez. 1954/55 występował w T. Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu. Od maja 1955 do 1 X 1957 był dyr. i kier. artyst. T. im. Bogusławskiego w Kaliszu. Od 1957 do końca życia występował i reżyserował w T. im. Mickiewicza w Częstochowie. Kilkakrotnie obchodził jubileusze, m.in. trzydziestopięciolecia pra­cy - 9 III 1946 w Kielcach w sztuce "Ostrożnie, świeżo malowane"; pięćdziesięciolecia - 9 IV 1960 w Częstochowie w roli Alfreda Doolittle ("Pigmalion"), pięćdziesięciopięciolecia - 2 IV 1967 w Częstochowie w roli Szambelana ("Głupi Jakub"). Był aktywnym działaczem PZPR-u, delegatem na zjazd partii.
Od początku kariery występował gł. w rolach chara­kterystycznych w komediach i operetkach. Sam zre­sztą stwierdził w wypowiedzi udzielonej "Gazecie Częstochowskiej" w 1960: "Najlepiej czuję się w rolach charakterystycznych o podkładzie komicz­nym". Z okazji jubileuszu w 1967 T. Kwaśniewski pisał, że aktorstwo W. "pełne wyczucia wymogów sceny, uczuciowo zaangażowane, odznacza się pasją, temperamentem i bezbłędną interpretacją ról", a M. Zawadzki stwierdził oceniając rolę Wistowskiego ("Grube ryby"), że to "postać prawdziwa, jak­by wyjęta z albumu Uniechowskiego, postać tchną­ca realizmem, zagrana z umiarem w sposób kame­ralny". W innych rec. zarzucano mu jednak nadu­żywanie zbędnych efektów i przerysowywanie po­staci. W pocz. okresie grał m.in. takie role, jak: Błażek ("Pan poseł"), Kapelan ("Damy i huzary"), Apasz ("Pierścień z szafirem"), Stary Firułkes ("Małka Szwarcenkopf"). Po II wojnie świat. do jego waż­niejszych ról należały: Dulski ("Moralność pani Dulskiej"), Rotmistrz ("Damy i huzary"), Puchalski ("Imie­niny pana dyrektora"), Mazurkiewicz ("Żołnierz kró­lowej Madagaskaru"), Kanonik ("Popas króla jego­mości"), Kowal ("Kowal, pieniądze i gwiazdy"), Żyd ("Wesele"). Reżyserował m.in. "Grube ryby", "Madame Sans Gene", "Damy i huzary", "Zaczarowane koło", "Szczęście Frania".
Bibl.: Almanach 1971/72; Hist. filmu t. 1; Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Krasiński: Warsz. sceny; Sempoliński: Wielcy artyści; T. przy ul. Cegielnianej; Żywot: Dwadzieścia sezonów; Gaz. Częst. 1960 nr 10 (wypowiedź W.; il.); Głos Pracy 1960 nr 86 (Z. Sieradzka; il); Pam. Teatr 1963 z. 1-4 s. 193, 194, 1980 z. 1 s. 112; Scena i Szt. 1908 nr 19; Trybuna Rob. 1958 nr 106 (M. Zawadzki), 1960 nr 28 (il.), 1970 nr 270 (il.); Życie Częst. 1967 nr 83 (T. Kwaśniewski; il.); Życie Warsz. 1951 nr 70 (wypowiedź W.; il.), 1971 nr 290; Afisze i programy, (m.in. programy jubileuszów W. z 1960 i 1967), IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, MKiS; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: Fot. - IS PAN.
Film.: 1931 - Dziesięciu z Pawiaka (f.); 1936 - Jadzia (f.); 1937 - Ułan księcia Józefa (f.); 1938 - Profesor Wilczur (f.).
Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

16 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji