Osoby

Trwa wczytywanie

Elżbieta Wieczorkowska

WIECZORKOWSKA Elżbieta, l v. Kleczeńska, 2° v. Koczanowicz (6 X 1909 Lwów - 20 X 1980 Warszawa), aktorka. Była córką Jana W. i Rozalii z Kulków, żoną aktora Zbigniewa Koczanowicza. Uczęszczała we Lwowie do szkoły średniej, a w 1927-29 do studia dram. W. Siemaszkowej. W 1929 zdała egzamin ZASP-u. W sez. 1929/30, a być może wcześniej, jako uczennica, występowała w T. Miejskich we Lwowie, m.in. w "Słomianych wdow­cach" i "Maman do wzięcia". Za prawdziwy debiut uważała rolę Ireny ("Ponad śnieg bielszym się stanę") zagraną w sez. 1930/31 w T. Popularnym im. Bo­gusławskiego w Poznaniu pod dyr. W. Siemaszko­wej. W lipcu 1931 występowała w sztuce "Mecenas Bolbec i jego mąż" w T. Objazdowym ZASP-u w Białymstoku. W sez. 1931/32 była członkiem zrzeszenia aktorów prowadzonego przez W. Siemaszkową we Lwowie, m.in. w październiku 1931 grała Hankę ("Moralność pani Dulskiej") w lwow. T. Roz­maitości. W sez. 1932/33 występowała w T. Nowym w Poznaniu. W listopadzie 1932 grała gościnnie Marię ("Warszawianka") w T. Miejskim w Bydgosz­czy. We wrześniu 1933 brała udział w gościnnych występach R. Boelkego w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1933/34 i 1934/35 należała do zespołu T. Miejskiego w Bydgoszczy; 1935/36 i 1936/37 wy­stępowała w T. na Pohulance w Wilnie. W sez. 1937/38 była ponownie w T. Miejskim w Bydgosz­czy i T. Miejskim w Toruniu, a 1938/39 w T. Polskim w Poznaniu. Wysiedlona z Poznania po wejściu Niemców, lata okupacji niem. spędziła w Warszawie; była kelnerką w "Gospodzie Włóczę­gów"; wystąpiła w jednym programie jawnego t. Tombola. Od 1945 należała do zespołu T. m.st. Warszawy, od sez. 1945/46 Miejskich T. Dramaty­cznych, od 1949 T. Powszechnego, a od 1969 do emerytury (1976) T. Narodowego. Występowała też gościnnie w Opolu (sez. 1949/50), T. Ludowym (sez. 1952/53) i T. Współczesnym w Warszawie (1959) oraz w T. im. Węgierki w Białymstoku (sez. 1970/71). Występowała też w Teatrze TV. Jubileusz czterdziestu pięciu lat pracy aktorskiej obchodziła 14 VII 1973 w T. Narodowym. W sez. 1977/78 zagrała jeszcze w T. Narodowym niemą, dopisaną przez inscenizatora, postać Matki w "Śnie srebrnym Salomei". Była aktorką o zacięciu charakterystycznym; obda­rzona dużym temperamentem scen. i dobrymi wa­runkami zewnętrznymi, o ładnej, wyrazistej twarzy, zwróciła uwagę recenzentów w pozn. T. Nowym, oceniana jako "talent bezsprzeczny" (Agata Renni - "Rozkosz uczciwości"); w "pierwszorzędnie posta­wionej Dziubie" ("Po prostu truteń") była "bez­względnie bohaterką wieczoru". W 1. trzydziestych była cenioną aktorką scen prowincjonalnych, grającą z powodzeniem duże role, jak: tyt. w "Pani preze­sowej", Natasza ("Cudowny stop"), Katarzyna ("Poskro­mienie złośnicy"), Kamilla ("Żołnierz królowej Mada­gaskaru"), Matylda ("Panna Coctail"), Żona ("Ich czwo­ro"). Po II wojnie świat. była aktorką w pełni doj­rzałą, o sprawnym warsztacie; w 1945 zagrała je­szcze Anielę w "Ślubach panieńskich", a nast. m.in. Joannę ("Wróg ludu"), Gospodynię ("Wesele", 1946 i 1963), Młynarkę ("Zaczarowane koło"), Agafię ("Oże­nek"), Elwirę ("Mąż i żona"), tyt. rolę w "Czarującej szewcowej", Mamajewą (" I koń się potknie"). O roli Kolasowej ("Awans" W. Żółkiewskiej, 1951) pisałaA. Jakubiszyn: "stworzyła najwyrazistszą bodajże postać robotnicy na naszej scenie", a S. Marczak-Oborski stwierdzał, że "wydobyła z postaci dużo humoru i utrzymała jej kształt realistyczny". W 1. późniejszych grała m.in. Marcelinę ("Wesele Figara"), Respektową ("Fantazy"), Orgonową ("Damy i huzary"), Matkę Pana Młodego ("Rzecz listopadowa"), Kliminę ("Wesele", 1974).
Bibl.: Almanach 1980/81; Czachowska: Zapolska; Formanowicz; Hahn: Shakespeare w Polsce; E. Krasiński: Wanda Siemaszkowa, Warszawa 1963 s. 131, 133; Kwaskowski; Łoza: Czy wiesz (il.); Mrozińska: T. wśród ruin; Mykita-Glensk; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 417; Stokowa: Wy­spiański; Gaz. Biał. 1931 nr 195, 197; IKC 1932 nr 263 (tu cyt.), 320 (tu cyt.); Kur. Warsz. 1934 nr 28, 49, 1937 nr 22, 337, 1938 nr 12, 257; Nowa Kultura 1951 nr 11 (S. Marczak-Oborski); Prz. Artyst. 1935 nr 2 (il.); Scena i Widownia Warsz. 1948 nr 5 (il.); Scena Pol. 1929 z. 16; Żołnierz Wolności 1951 nr 73 (A. Jakubiszyn); Życie Warsz. 1980 nr 250; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa (tu albumy M. Dulęby); Afisze, Uniw. w Poznaniu; Akta (tu fot.), ZASP; Rymkiewicz: T. Powszechny.
Ikon.: J. Żebrowski: W. jako Mamajewa (I koń się potknie), karyk, rys., repr. Express Wiecz. 1953 nr 54 i W. jako Tabun-Turkowska (Złota kareta), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1956 nr 47; Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa.
Film.: 1957 - Aktorzy (d.); Fragm. materiałów film. z 1960, Arch. WFD; Materiały - Archiwum TVWarszawa.
Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

112 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji