Osoby

Trwa wczytywanie

Joanna Jedlewska-Pawłowska

JEDLEWSKA Joanna Maria Zofia, zamężna Pawłowska (3 V 1937 Lublin - 13 V 1972 War­szawa), aktorka, choreograf. Była córką Stanisława J. i Kamili z Łopackich, pedagogów-polonistów. Po ukończeniu podstawowej szkoły muz. i Średniej Szkofy Baletowej w Warszawie, od 1955 studiowała na PWSA (potem pn. PWSTiF) w Łodzi, pocz. na Wydz. Reżyserii T. Niezawodowych, nast. na Wydz. Aktorskim, gdzie uzyskała w 1960 dyplom z wy­różnieniem. W sez. 1960/61 była aktorką T. 715 w Łodzi, w sez. 1961/62-1964/65 T. Dramatycznego w Warszawie. W 1963 grała gościnnie Ochotnicką ("Klub kawalerów") w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1965/66-1971 występowała w T. Klasycznym i T. Rozmaitości w Warszawie, a po podziale zespołu tych teatrów zaangażowała się do T. Studio, w którym musiała przerwać próby z powodu cho­roby. Od 1961 opracowała taniec i ruch scen. w ok. dziesięciu przedstawieniach, m.in. w Łodzi (T. 7 , T. Nowy, T. Rozmaitości), Warszawie (T. Dra­matyczny, T. Komedia, T. Żydowski) i Poznaniu. Od 1962 współpracowała jako reżyser i konsultant z warsz. t. studenckimi (w klubach Stodoła, Hy­brydy). Występowała w t. radiowym, audycjach sa­tyrycznych PR oraz Teatrze TV np. jako Telimena ("Pan Tadeusz"). Sporadycznie grała w filmach. Wysoka, kształtna, mocno zbudowana, obdarzona oryginalną urodą (duże niebiesko-zielone oczy), pi­kantnym wdziękiem, temperamentem i vis comicą, grywała przede wszystkim role komediowe. Poruszała się na scenie zwinnie i z gracją, komponując postacie w sposób wyrazisty i precyzyjny a zarazem swobodny i naturalny. Rozgłos przyniosła jej rola Dorotki ("Szkoda wąsów", 1964), po zagraniu której m.in. A. Jarecki określił ją jako "wzór lekkości i dowcipu", a L. Jabłonkówna pisała, że wysuwa się bezsprzecznie na czoło wykonawców "pełna wdzię­ku, filuterności, zacięcia komediowego, zdradzająca doskonałe poczucie stylu i delikatnej parodii". Za rolę tę otrzymała nagrodę Kaliskich Spotkań Teatr. (1965). W krytykowanym przedstawieniu "Ondyny", gdzie zagrała rolę tyt., wg A. Grodzickiego "wy­dobyła sporo poezji i wewnętrznego uroku" a wg K. Beylin "potrafiła niezwykle wyraziście ukazać wszystkie odcienie uczuć", choć A. Jarecki napisał, że "jest po prostu przeraźliwie doskonała technicz­nie". W tyt. roli w "Mirandolinie" "sprawdziło się pięknie jej bogate, dojrzałe, inteligentne aktorstwo, wspomagane uzdolnieniami i kwalifikacjami cho­reograficznymi i bardzo korzystnymi warunkami ze­wnętrznymi" (S. Polanica). Pisał on także w rec. z "Rogów porucznika Astete": "z absolutnie pustej roli Lorety robi małe arcydziełko, dogrywając mnó­stwo pomysłowych i świeżych ozdobników, cacek, perełek - gestem, ruchem, mimiką, intonacją, spoj­rzeniem". Grała z powodzeniem m.in.: Mirynę ("Ob­rona Ksantypy", Łódź), a w Warszawie Celestynę ("Czujna straż"), Chirinos ("Teatr cudów"), Krystynę ("Don Juan" T. Rittnera), Malwę ("Dowód osobisty rodu Zebrzydowieckich"), Lizetkę ("Zawsze we troje"). W 1957-71 uczyła tańca, ruchu scen. i pantomimy w PWSTiF w Łodzi (przez cztery lata była asys­tentką J. Mieczyńskiej, potem wykładowcą); rów­nocześnie była (od 1961) asystentką pantomimy w warsz. PWST a od 1964 wykładowcą warsz. PWSM. Według opinii J. Mieczyńskiej, jako pedagog i cho­reograf "prowadziła ćwiczenia celowo", układała tańce "kładąc nacisk na wyraz aktorski", a praca jej w teatrze "była bardzo owocna, pełna inwencji, inicjatywy i pomysłów na wskroś artystycznych". Mężem jej był Jerzy Pawłowski, architekt; od ok. 1965 była związana z aktorem Janem Żardeckim.

Bibl.: Almanach 1971/72; Hist. filmu t. 5; T. Dramatyczny w Warszawie (il.); Express Wiecz. 1965 nr 277 (K. Beylin), 1972 nr 115 (il.); Kur. Lub. 1972 nr 290 (il.); Sł. Powsz. 1967 nr 193 (S. Polanica), 1970 nr 252 (il.), 1971 nr 27 (S. Polanica), 1972 nr 115 (il.); Sztandar Młodych 1964 nr 131, 1965 nr 279 (A. Jarecki); Teatr 1964 nr 14 (il.), nr 16 (L. Jabłonkówna); Życie Warsz. 1965 nr 283 (A. Gro-dzicki), 1972 nr 115, 116; Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP; Archiwum domowe rodziców (tu fot., wycinki prasowe, opinia J. Mieczyńskiej).
Ikon.: I. Żabianka: Portret, olej, 1972 - MTWarszawa; Z. Kotlicki: Portret, plakieta, brąz, 1973, repr. katalog: Wychowankowie Mariana Wnuka, Warszawa 1978; Fot. - IS PAN, ZASP.
Film.: 1960 - Walkower (f); 1967 - Stajnia na Salwa­torze (f); Fragm. kroniki film. z 1964, Arch. WFD; Ma­teriały - Archiwum TVWarszawa.
Nagrania: Recytacje - Arch. Dok. Mech.; Role, recytacje - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji