W Teatrze Narodowym szczyt rosyjskie i światowej powieści: Dostojewski. I to ten i taki Dostojewski, jakim okazał się w swoim dziele ostatnim, najtrudniejszym i najwspanialszym: w "Braciach Karamazow". Rozmaite wątki tej powieści (niedokończonej, przerwanej przez śmierć r w 1881 roku), stały się inspiracja najważniejszych dzieł europejskiej kultury literackiej dwudziestego wieku, francuskich zwłaszcza i niemieckich, inne zaś stanowią analizę takich indywidualnych postaw duchowych, które w naszym stuleciu okazały się całymi prądami umysłowymi. "Bracia Karamazow" to olbrzymi fresk (którego część tylko znamy) przedstawiający świat ludzki jako przejmującą i przenikliwą krytykę kultury: samych jej metafizycznych i społecznych fundamentów. Dlatego przenikają tę powieść pytania najprostsze, najtrudniejsze, najważniejsze. Ale te, na które nauka nie ma odpowiedzi, więc uważa je za głupie: naiwne i śmieszne pytania o miarę zła i dobra, o to, czy