Dzieło Mikołaja z Wilkowiecka uważane jest za najstarszy i najbardziej dojrzały dramat staropolski. Autor był uczonym kaznodzieją, prowincjałem zakonu paulinów, który pod koniec życia został przeorem w Rzymie. Te światowe kontakty ojca Mikołaja nie są bez zna­czenia, bowiem misterium, jako gatunek przybyło do nas z Zachodu, tyle, że spóźnio­ne o epokę. O ile tam było popularne w średniowieczu, u nas stało się utworem renesan­sowym. Wtedy też inscenizacje opuściły mu­ry kościołów nabierając bardziej świeckiego cha­rakteru. W tej formie starał się przemawiać rodzący się teatr nie tylko o sprawach najważniejszych - Boga i wiary, lecz również mó­wić o kwestiach bliższych ludziom i ich codzien­nemu życiu. Przez czterysta lat, dzięki pojem­nej formule misterium "Historyja..." była naj­popularniejszym widowiskiem teatru ludowego. Zmieniały się czasy, teatralne mody, sposoby aktorskiej ekspresji, a "Historyję..." grano. Bo w gruncie rzec