Powstałe w drugiej połowie XVI wieku misterium rezu­rekcyjne Mikołaja z Wilkowiecka uznawane jest za jeden z najstarszych polskich dramatów. Wprawdzie przyjęło się uważać częstochowskiego paulina i kazno­dzieję bardziej za redaktora oraz cenzora dawnych, mających śred­niowieczną proweniencję tekstów, niż za autora w naszym tego słowa rozumieniu, ale nikt nie zaprzecza, że to właśnie jego wyczucie efektu dramaturgicznego i sceny sprawiły, że "Historyja..." cieszyła się wielką popularnością. Mikołaj zamieścił w tekście zalece­nia inscenizacyjne, wskazał sposoby realizacji głosowej i plastycz­nej dzieła i skonstruował całość wi­dowiska łącząc teksty misteryjne ze śpiewami i czytaniem Ewangelii. Jego wielkie dzieło, które mogło być wystawiane czyli, "sprawowa­ne w kościele abo na cmyntarzu", z nastaniem Wieku Oświecenia po­szło w niepamięć, aby wrócić na sceny dopiero w naszym stuleciu. Pierwszą nowoczesną inscenizację przyg