Akcja jednego z ostatnich scenicznych utworów Juliusza Słowackiego osnuta została wokół wydarzeń związanych z powstaniem chłopskim na Ukrainie w 1768 roku. Jeden z bohaterów, szlachcic Gruszczyński, walkę z hajdamaczyzną traktuje jako rodzaj zadośćuczynienia za to. że nie wziął udziału w konfederacji barskiej. Jednak dopiero strata rodziny zamordowanej w okrutny sposób przez chłopstwo uświadamia mu sens własnego losu. Forma dramatu jest świadomie niejednolita fabularnie i stylistycznie. Z losami bohatera splatają się dzieje regimentarskiego syna Leona i zdradzonej przez niego Salomei, córki Gruszczyńskiego, historia oszalałego z miłości do niej przywódcy buntu Semenki i jego pogromcy Kozaka Sawy. Poetyka utworu łącząca wątki tragiczne z romansowymi nawiązuje do tradycji baroku z jego umiłowaniem kontrastu i sprzeczności. Jeden z najtrudniejszych dramatów poety pociągał twórców teatru wizyjnością, ale jednocześnie odstręczał swą niespó