Mają swoje losy - bestsellery. Zazwyczaj pokolenia następne nie mogą zrozumieć, co ojcowie widzieli cudownego w uwielbianym przez siebie utworze. I dawne bestsellery stają się przykładem rażących omyłek artystycznych, przykładem zaślepienia i braku krytycyzmu, przykładem, wreszcie, naszej wyższości kulturalnej nad upodobaniami retro. Edmund Rostand, autor "Orlątka" był pieszczochem losu i Sary Bernhardt, tylko śmierć się z nim nie cackała i zabrała go wcześnie ze świata (w 1918 roku). Ale jego główne sztuki - w tym ,,Cyrano de Bergerac" (1897) - miały oszałamiające, wręcz zwariowane powodzenie. Utrafiły w najszersze gusta, jak u nas "Trędowata". Były zresztą - usprawiedliwiają je ich obrońcy - o tyle artystycznie lepsze, o ile Paryż większy jest od Warszawy. Gdy powstawał "Cyrano" czasy były piękne, wojny toczyły się gdzieś za światami, egzotyczne, syta burżuazja bardzo chciała rozczulać się rycerską przeszłością, chwałą zwycięs