Oba przedstawienia Starego Teatru mają już swoją dość obfitą literaturę. Dowodzi ona jasno, że propozycja An­drzeja {#os#2589}Wajdy{/#} jest nowym słowem w dziejach scenicznych "Nocy listopadowej", a propozycja Konrada {#os#6236}Swinarskiego{/#} jest nowym słowem w dziejach "Wyzwolenia". Do tych stwierdzeń prowadzą zarówno rozważania estetyczne, jak historyczno-li­terackie. Z jednej strony pasja w roz­szyfrowaniu pisarza, z drugiej związanie z nim własnych niepokojów i przemyśleń realizatorów - tak można w uproszczeniu określić momenty, które najbardziej fa­scynują w inscenizacjach krakowskich. Rezonans Wyspiańskiego interpretowa­nego przez Swinarskiego i Wajdę prowo­kuje pytanie, czy inscenizacje te znaczą coś razem, lub - innymi słowy - czy wynika coś z ich równoczesnej obecności w repertuarze? Czy istnieją w nich ele­menty wspólne z punktu widzenia spo­łecznego, moralnego, a może realizacyj­nego? 1. Najłatwiej odpowiedzieć na to osta